Von der Leyen, böyle bir adımın Avrupa açısından “tarihi ölçekte bir hata” anlamına geleceğini ifade etti.

Strazburg’da parlamenterlere seslenen von der Leyen, “Açık konuşmak gerekirse, Avrupa’nın Rus fosil yakıtlarına olan bağımlılığı sona eriyor,” dedi.

Bu açıklama, ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna ile Rusya arasında bir barış anlaşması sağlama çabalarının gündemde olduğu bir dönemde geldi. Trump’ın Moskova’nın enerji ihracatına olan ihtiyacını dikkate alarak yaptığı girişimler, Rus enerji kaynaklarının barışın bir parçası olabileceği yönünde bazı tartışmaları da beraberinde getirdi.

Avrupa Birliği, geçmişte Rusya’nın en büyük enerji müşterilerinden biriyken, 2022’de başlayan tam kapsamlı işgalin ardından bu ticari ilişkiler büyük ölçüde sonlandı. AB, bu süreçte kömür ve deniz yoluyla taşınan petrol gibi ürünleri kapsayan sert yaptırımlar uygulamaya başladı.

ABD’nin, kalıcı bir ateşkes karşılığında Moskova’ya yönelik yaptırımların esnetilmesi ihtimalini gündeme getirmesiyle birlikte, Avrupa’nın uyguladığı kısıtlamalar da yeniden sorgulanmaya başlandı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Kuzey Akım boru hatlarının geleceğinin de bu süreçte gündeme gelebileceğini ima etti.

Ancak von der Leyen çarşamba günü yaptığı konuşmada, bu tartışmalara kesin bir yanıt verdi. “Bazı çevreler, Rusya’dan yeniden gaz ve petrol almamız gerektiğini savunuyor. Bu, affedilemeyecek bir hata olur. Buna asla izin vermeyeceğiz,” dedi.

Von der Leyen ayrıca, Rusya’nın geçmişte defalarca enerji akışını keserek güvenilir bir tedarikçi olmadığını kanıtladığını vurguladı. “Putin, 2006, 2009, 2014, 2021 yıllarında ve savaş sırasında Avrupa’nın gaz arzını durdurdu. Daha kaç kez tekrarlanması gerekiyor?” diye ekledi.

Komisyon Başkanı, enerji güvenliğinin sadece stratejik değil ekonomik açıdan da hayati olduğunun altını çizerek, “Düşman bir komşunun enerji fiyatlarımızı belirlemesine izin veremeyiz,” dedi.

AB her ne kadar Rus enerjisini azaltmak için adımlar atmış olsa da, bazı ürünlerin ithalatı hâlâ sürüyor. 2024 yılında AB ülkeleri, Rusya’dan 23 milyar euroluk enerji ithal ederek, Ukrayna’ya sağladıkları askeri yardımı geride bıraktı. Özellikle sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatı dikkat çekici bir artış gösterdi. Fransa, İspanya ve Belçika bu ithalatın büyük kısmını oluşturdu.

Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi’nin (CREA) verilerine göre, Rusya LNG ihracat gelirlerinin yüzde 52’sini hâlâ Avrupa’dan sağlıyor.

Avrupa Komisyonu, 2027 yılı sonuna kadar LNG, boru hattı petrolü ve nükleer malzemeler dahil tüm Rus enerji ithalatını sonlandırmayı amaçlayan kapsamlı bir yol haritası hazırladı. Bu plan, şirketlerin mevcut uzun vadeli sözleşmeleri mücbir sebeple iptal etmesine ve Rus gazı ithalatını tamamen durdurmasına olanak tanıyor.

Söz konusu yasa tasarısı, diğer yaptırımlardan farklı olarak, oybirliği yerine nitelikli çoğunlukla kabul edilebilecek enerji ve ticaret politikalarına dayandırılıyor. Ancak Macaristan ve Slovakya gibi hâlâ Rusya’ya bağımlı bazı ülkeler bu stratejinin AB rekabet gücüne zarar vereceğini savunarak itiraz etti.

Von der Leyen, konuşmasının sonunda, Ukrayna’nın barış sürecinde elini güçlendirmek için Avrupa’nın Rus enerjisine kapıyı tamamen kapatmasının kritik önemde olduğunu belirtti. “Putin baskı kuruyor, saldırıyor, verdiği sözleri tutmuyor. Ukrayna’nın dik durabilmesi ve adil bir barış için Avrupa’nın net bir duruş göstermesi şart,” dedi.