Turgut

Modern dünyanın hızına yetişmek artık birkaç saniyelik işlemlerle mümkün. Giyimden elektroniğe, bebek arabasından mobilyaya kadar her şeyi tek bir tıkla sipariş edebiliyor, zahmetsizce kapımıza kadar gelmesini bekliyoruz. 

<p>Ancak ne yazık ki bu konforun her zaman güvenli bir zemine oturmadığını gösteren tatsız örneklerle karşılaşmak mümkün.</p><p>Son dönemde, bazı tüketiciler internet üzerinden yaptıkları alışverişlerde geciken teslimatlar, yapılamayan iadeler ve iletişimsiz kalan müşteri hizmetleri gibi ciddi mağduriyetler yaşadılar. Ürün gelmediği gibi, ödeme yapılan meblağlar da uzun süre iade edilmedi. Bu gibi durumlar, çevrim içi alışverişin bazen düşündüğümüz kadar sorunsuz olmayabileceğini açıkça ortaya koyuyor.</p><p><strong>Peki biz ne yapmalıyız?</strong><br>İlk ve en önemli kural: Bilinmeyen ya da çok sayıda olumsuz yorumu olan sitelerden alışveriş yapmamalıyız. Sipariş vermeden önce, internet üzerinde o site hakkında yazılan yorumları, kullanıcı değerlendirmelerini ve şikâyet platformlarını mutlaka kontrol etmeliyiz. Güven, özellikle yüksek tutarlı alışverişlerde hayati bir öneme sahiptir.</p><p>Özellikle zamanla sınırlı ihtiyaçlarda – örneğin yeni doğacak bir bebek için alınacak bir ürün söz konusuysa – alışverişin daha planlı ve dikkatli yapılması gerekir. Bir ürünün birkaç ay sonra teslim edilmesiyle, o ürünün ihtiyacı çoktan geçmiş olabilir. Zira eksik gelen bir tişört telafi edilebilir ama doğumdan sonra gelmeyen bir puset, sadece maddi değil, günlük hayat akışımızı da ciddi şekilde aksatabilir.</p><p>Bu tür riskleri en aza indirmenin bir diğer yolu ise çevrim içi alışverişe alternatifleri değerlendirmek. Belki birkaç kilometre uzaklıktaki bir fiziksel mağaza, ürünü yerinde görerek ve anında teslim alarak tüm bu sorunların önüne geçebilir. Üstelik yaşanabilecek herhangi bir sorunda, yüz yüze iletişim kurmak her zaman daha etkilidir.</p><p>Online alışveriş, çağımızın sunduğu büyük kolaylıklardan biri. Ancak bu kolaylık, gerekli önlemler alınmadığında ciddi mağduriyetlere de yol açabilir. Önemli olan, güvenli alışverişin ilk adımı olan “ön araştırmayı” atlamamaktır. Alışveriş yapmadan önce bir adım geri çekilip düşünmek, sadece cüzdanımızı değil, huzurumuzu da korur.</p>

Online mağazalara siparişten önce dur, düşün, araştır! 

Günümüzde yapay zekâ destekli sohbet robotları, banka müşteri hizmetlerinden sağlık danışmanlığına, kişisel asistanlardan eğitim platformlarına kadar hayatımızın her alanına sızmış durumda. 

"İnsan gibi konuşuyor"

<p>Bu kadar yaygın kullanılan bu sistemler, zaman zaman “insan gibi konuşuyor” yorumlarını da beraberinde getiriyor. Peki gerçekten öyle mi?</p><p>Sohbet robotları, yani “chatbot”lar; büyük veri kümeleriyle eğitilen, dil kalıplarını tanıyabilen ve tahmine dayalı yanıtlar üretebilen yazılımlar. Özellikle son yıllarda gelişen yapay zekâ modelleri sayesinde, bir sohbet sırasında oldukça doğal ve akıcı yanıtlar verebiliyorlar. Ancak bu, onların gerçekten “anladıkları” ya da “düşündükleri” anlamına gelmiyor.</p><p>Bir insanla konuşurken karşımızdaki kişinin duygu, niyet ve bağlamı anlaması; ses tonunu, mimiklerini ve önceki deneyimlerini dikkate alarak cevap vermesi beklenir. Oysa sohbet robotları, bu insanî özelliklerden yoksundur. Kullandıkları dil ne kadar etkileyici ve “akıllı” görünse de, duygusal zekâdan yoksun bir algoritmanın ürünüdür.</p><p>Elbette bazı gelişmiş sistemler (örneğin GPT modelleri), kullandıkları dilin bağlamını yakalama ve yaratıcı cevaplar üretme konusunda insanı oldukça etkileyebilir. Hatta kimi zaman, gerçek bir kişiyle mi yoksa bir yapay zekâyla mı konuştuğumuzu ayırt etmek zor olabilir. Ancak unutmamak gerekir ki bu sistemler, yalnızca geçmiş verilere dayalı istatistiksel tahminler yapar. Ne geçmişleri vardır ne de bilinçleri.</p><p>Öte yandan, bu gelişmelerin korkutucu değil, bilinçli şekilde kullanıldığında oldukça faydalı olduğu da bir gerçek. Zaman kazandırmaları, bilgiye hızlı ulaşımı kolaylaştırmaları ve bazı tekrarlı işleri üstlenmeleri açısından hayatı kolaylaştırıyorlar. Ancak bu araçları, insanın yerini alabilecek varlıklar olarak değil, yardımcı dijital çözümler olarak görmekte fayda var.</p><p>Sohbet robotları insan gibi konuşabilir, ancak insan değiller. Onları “zeki” yapan şey, sahip oldukları veri hacmi ve yazılımsal işleyiştir; empati, ahlak ya da bilinç değil. Teknolojiyi doğru anlamak, hem ondan daha iyi faydalanmamızı hem de sınırlarını bilmemizi sağlar. Yapay zekâ bizi değil, biz onu anlamaya çalışmalıyız.</p>

Sohbet robotları gerçekten insan gibi mi?

Özgür

Hayatta en büyük iyiliklerden biri, kendimize yatırım yapmaktır. Yeni bir telefon, tatil ya da çocuğumuzun eğitimi için harcamak kolaydır; peki ya kendi gelişimimiz? Bunu ne zaman önceliklendiriyoruz?

<p>Oysa kariyerimizde, özel hayatımızda ya da içsel yolculuğumuzda bir adım atmak istiyorsak, bu yatırım tam da kendimize olmalı. Çünkü ne zaman bir değişiklik ihtiyacı duysak, elimizde olan tek şey “biz” oluyor.</p><p>Koçluk tam da bu noktada devreye giriyor. Koçluk, bozuk bir şeyi tamir etmek değil; zaten içimizde var olan potansiyeli ortaya çıkarmakla ilgilidir. Kendine güvenmek doğuştan gelen bir yetenek değil; zamanla geliştirdiğimiz bir kas gibidir. Bu kası güçlendirmek içinse bazen bir yol arkadaşına, yani bir koça ihtiyaç duyarız.</p><p>Koçluk süreci, kişinin içsel gücünü keşfetmesini, ne istediğini netleştirmesini ve hayatına yön vermesini sağlar. İşini değiştirmek isteyen, kariyerinde yolunu kaybetmiş hisseden, liderliğe adım atmak isteyen ya da sadece daha tatmin edici bir yaşam arayan herkes için güçlü bir araçtır.</p><p>Peki süreç nasıl işliyor?</p><p>İlk adım, bir tanışma görüşmesi. Sonra beraberce hedefleri netleştiriyor, engelleyici inançları belirliyor ve küçük ama istikrarlı adımlarla ilerliyoruz. İletişim becerilerini geliştirmekten kişisel marka oluşturmaya kadar pek çok başlıkta çalışıyoruz. Sonuçta, kişi kendini daha net tanıyor, kararlarında daha kararlı oluyor ve yoluna daha emin adımlarla devam ediyor.</p><p>Hayat kısa, ertelemeye gerek yok. “Doğru zaman” diye bir şey belki de hiç olmayacak. Bugün yaşadığınız sıkışmışlık hissi, dönüşüm için en doğru işarettir.</p><p>Unutmayın, her şey küçük bir adımla başlar. Belki bu yazı sizin o ilk adımınız olur.</p>

Potansiyelini ortaya çıkar

Hülya

Dünyanın dört bir yanında insanlar, savaş, yoksulluk ve belirsizlikten kaçmak için yollara düşüyor. Kimileri hayatta kalmak için, kimileri hayal kurmak için göç ediyor. 

Bir bavul dolusu umut

<p>Her sabah uyanıyoruz. Aynı şehir, aynı sokak, aynı pencere. Bir çoğumuz için bu tekrar eden düzen, güvenin ve huzurun ta kendisi. Ama dünya üzerindeki milyonlarca insan için bu sabahlara uyanmak, aslında huzurdan çok öte bir huzursuzluğa ve bilinmezliğe neden oluyor. Çünkü yeryüzünde insanı yerinden eden bir rüzgâr var ki hiç dinmiyor.</p><p>Göç, tarihin ilk gününden bu yana insanlığın gerçeği. Bu gerçek, çoğu zaman bir tercih değil, bir zorunluluk. Kimileri savaşın ortasında canını kurtarmak için çıkıyor yollara, kimileri yoksulluğun pençesinden kurtulmak için. Ve kimileri de çok daha sessiz, görünmeyen bir nedenden dolayı göç ediyor: Umudun peşinden.</p><p>Göç, bazen bir hayal, bazen de bir zorunluluk haline gelir. İnsanlar evlerini terk etmek zorunda kaldıklarında, karşılaştıkları dünya bambaşka bir yerdir. Birçok insan için göç, yalnızca ekonomik sebeplerle değil, aynı zamanda bir hayatta kalma mücadelesinin parçasıdır. Savaşın ortasında, bombaların ve mermilerin gölgesinde kalanlar, sadece yaşamlarını sürdürebilmek için düşerler yollara. Aslında bir bilinmezlikten başka bir bilinmeze doğru yol alırlar.</p><p>Çoğu zaman bu zorlu yolculuklarda bir anne çocuğunu, bir çocuk annesini ya da bir baba tüm ailesini kaybediyor. Televizyondaki bir göçmen haberinde ya da gazetedeki bir karede, bir çocuğun gözlerinde korkuyu, bir annenin bakışlarında endişeyi, bir babanın yüzündeki çaresizliği görebiliriz. Bu göç, seçilmiş bir yol değil, mecburiyetin ve hayatta kalma arayışının bir sonucudur.</p><p>Zorunlu göçe neden olan sebeplerden biri de yoksulluktur.<strong>&nbsp;</strong>Dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca insan, en temel ihtiyaçlarını karşılayabilmek için yola çıkar. Ekmek, su, barınak ve eğitim gibi temel insan haklarından mahrum kalanlar, geleceksizliğe mahkûm olmamak adına bilinmeyene doğru yürür.</p><p>Bu süreç, toplumsal yapıları dönüştürürken aynı zamanda korku, güvensizlik ve zaman zaman nefrete de yol açar. Göçmenler gittikleri ülkelerde çoğu zaman ekonomik bir yük olarak görülür ya da kültürel farklılıklar nedeniyle dışlanırlar. Oysa onlar, sadece çocuklarına daha iyi bir hayat sunabilmek, güvenli bir yer bulmak, barınacak bir ev edinmek ve geleceğe umutla bakabilmek için ellerinden gelenin en iyisini yapmaya çalışıyorlar.</p><p>Son yıllarda sadece kriz bölgelerinden değil, Avrupa’nın göbeğinden, refah içinde görünen şehirlerden bile gençler bavullarını toplayıp başka ülkelere gitmenin yollarını arıyor. .Güvence arayışı, kariyer isteği, özgürlük hayali... Nedenler çeşit çeşit ama duygular ortak: belirsizlik, umut, korku, heyecan ve biraz da yalnızlık. Onlarınki bir tercih çünkü bir maceranın peşinden gidiyorlar. Başka coğrafyalardan heveslerini aldıktan sonra büyük kısmı kendi topraklarına, yuvalarına geri dönüyor.&nbsp;</p><p>Göçmen olmak, yeni bir hayat kurmaya çalışırken geçmişini, hatta hayatını kaplumbağa gibi sırtında taşımak anlamına gelir. Bir dili yeniden öğrenmek, yemeklerin tadını kıyaslamak, bayramları başka takvimlerde kutlamak demektir. Bazen çocuklarının kendi ana dillerini unutmasıyla gözyaşı dökmek, bazen bununla gurur duymak (çünkü bazı insanlar çocuklarının ana dilinin yabancı bir dil olmasından memnuniyet duyuyor… Bunu eleştirmiyorum. Belki bir gün başka bir yazımda bu konuyla ilgili detaylı bir yazı yazabilirim), bazen de yeni bir ülkede kendini baştan inşa etmeye çalışmak demektir.</p><p>Bu durum yalnızca göç edenleri değil, ev sahibi toplumları da dönüştürüyor. Kültürel etkileşim artıyor, toplumlar çoğulculaşıyor ama aynı zamanda yeni gerginlikler, önyargılar, dirençler de ortaya çıkıyor. Bir arada yaşamanın sınavı, her iki taraf için de zor. Empati, belki de bu yüzyılın en önemli anahtarı haline geldi (gelmeli).</p><p>Göç durmayacak. Dünya döndükçe, insanlar da hareket etmeye devam edecek. Önemli olan, bu hareketliliği nasıl yönettiğimiz, nasıl yaşanabilir ve adil bir hale getirdiğimiz. Çünkü herkesin bir evi olsun istiyoruz; güvenli, sıcak ve umut dolu bir ev. Ve kimse o evi mecbur kalmadan terk etmek zorunda kalmasın!</p>

GÖÇ: Bilinmeze doğru atılan umutlu adımlar

Ferah

Cihan

Unukalhai Sabit Yıldız Etkisinde 12 Mayıs 2025 Akrep Dolunayın Mesajı; Kontrolü Bırak ve Dönüşüme Yer Aç!

Kontrolü bırak ve dönüşüme yer aç

<p>12 Mayıs 2025 Pazartesi günü, İsviçre saatiyle 18:55’te Akrep burcunun 22 derecesinde bir Dolunay meydana geliyor. Güneş ise tam karşısında 22 derece Boğa burcunda Uranüs ile kavuşumda yer alıyor. Bu Dolunay, yüzeyde sarsıcı görünmese de derinlerinde güçlü bir dönüşüm çağrısı taşıyor. Ay’ın Unukalhai sabit yıldızıyla kavuşumu, bu Dolunay’a karanlık ama öğretici bir derinlik katıyor. Unukalhai, astrolojide yılanın kalbi olarak bilinir ve zehirle şifa arasındaki ince çizgiyi temsil eder. Bu yıldız, güç oyunlarını, manipülasyonu, psikolojik çözülmeleri ama aynı zamanda şifa, sezgi ve ruhsal farkındalık kapasitesini içinde barındırır.</p><p>Bu Dolunay, “gerçekle yüzleş” diyor. Ama yüzleştiğin şey seni zehirlemek mi, yoksa dönüştürmek mi? İşte bu çizgi, senin içsel niyetinle çizilecek.</p><p>Dolunay’ın eksenindeki Güneş–Uranüs kavuşumu, sürprizleri ve ani gelişmeleri beraberinde getirirken, Ay’ın Satürn’le yaptığı destekleyici üçgen, bu dönüşümün içsel bir disiplin ve yapılandırma fırsatı sunduğunu gösteriyor. Ay Akrep’te zaten duyguları derin yaşar. Satürn’ün Balık’tan gönderdiği enerji ile bu duygular kalıcı bir içsel yapılandırmaya dönüşebilir. Ancak bu dönüşüm, önce karanlığa bakma cesaretini ister.</p><p><strong>Gökyüzünde dikkat çeken bir diğer unsur ise: </strong>Merkür Boğa’da (3°) yeni yeni kendine gelen düşüncelerimiz Mars ve Plüton’la kare açılar yapıyor. Bu da zihinsel gerilimi, ani patlamaları, fikir savaşlarını ve dayatmaları tetikleyebilir. Merkür–Mars karesi: düşünmeden konuşma, öfke diline dikkat.&nbsp;<br><strong>Merkür–Plüton karesi: </strong>Manipülasyon, aşırı kontrol etme arzusu.</p><p>Aynı zamanda Venüs (8° Koç) ve Mars (11° Aslan) arasındaki üçgen açı, ilişkilerde tutku ve cesareti desteklese de gökyüzü genel olarak bize şunu fısıldıyor: “Sadece istemek yetmez, yüzleşmeye de hazır mısın?”</p><p>Dolunay esnasında Jüpiter–Satürn karesi de aktif olacak. Genişlemek isteyenle sınırlamak isteyenin savaşı… Bu, umutla gerçekçilik arasındaki gerilimi de tetikleyebilir.</p><p>Bu Dolunay, bir “dönüşümün eşiğinde dur” çağrısıdır. Geriye bakmadan ilerleyemezsin. Dolunay Akrep burcunda gerçekleştiği için korkular, bastırılmış arzular, duygusal krizler görünür olabilir. Unukalhai yıldızı bu temaları daha da derinleştirerek seni gölge tarafınla yüzleşmeye çağırır. Ancak bu yüzleşmeden kaçmak yerine içine girersen, şifanın kapısını aralayabilirsin.</p><p><strong>Ay–Satürn üçgeni seni destekliyor:</strong> “Sabırlı ol, yapı kur, sınır çiz.”<br><strong>Uranüs–Güneş kavuşumu seni sarsıyor:</strong> “Değiş, silkelen, uyan.”<br><strong>Plüton–Merkür karesi fısıldıyor:</strong> “Gerçeği inkâr etme, derine in.”</p><p><strong>Bu Dolunay, bize şunu hatırlatıyor:</strong><br>Gerçek güç, her şeyi kontrol etmekte değil, bazen bırakabilmektedir.<br>Derinlik cesaret ister, dönüşüm kararlılık.<br>Şifa, yüzleşmenin arkasında saklıdır.</p><p>Eğer dolunay gecesi içsel bir yalnızlık, duygusal bir yük ya da zihinsel baskı hissedersen, bil ki bu gökyüzünün seni içeriye çağıran sesi. Dışta olan değil, içte olan seni dönüştürecek. Şimdi gözlerini kapat, içine dön ve sor: “Gerçekten neyi tutuyorum, artık neyi bırakmam gerek?”</p><p><strong>YÜKSELEN BURÇLARA GÖRE AKREP DOLUNAYI:</strong></p><p><strong>Yükselen Koç Burcu:&nbsp;</strong><br><strong>Dolunay 8. evinde: </strong>Duygusal krizler, borçlar, paylaşımlar, dönüşüm konuları barındırır.&nbsp;<br>Bu Dolunay seni yüzleşmeye zorluyor. Özellikle duygusal bağlılıklar, borçlar, ortak harcamalar veya bastırdığın korkular gündemde olabilir. Kontrol etmek istediğin ama bir türlü kontrol edemediğin duygular su yüzüne çıkabilir. Unukalhai yıldızının etkisiyle geçmişten gelen travmatik bir anı veya bir korku seni içten içe sıkıştırabilir.<br><strong>Farkındalık: </strong>Bırakamadığın ne varsa seni tutuyor.<br><strong>Tavsiye: </strong>Maddi-manevi alanlarda bağlarını sorgula; şifalanmak için cesaretle içe dön.</p><p><strong>Yükselen Boğa Burcu:&nbsp;</strong><br><strong>Dolunay 7. evinde: </strong>İlişkiler, evlilik, ortaklıklar konuları barındırır.&nbsp;<br>Bu Dolunay ilişkilerde bir dönüm noktası olabilir. İlişkilerde dengeyi sağlamakta zorlanabilir, güç savaşlarıyla yüzleşebilirsin. Özellikle Uranüs’ün Güneş’le kavuşumu senin bireysel özgürlük ihtiyacını artırırken, karşı taraf da seni değiştirmeye çalışabilir. Bu içsel çatışma ilişkilere yansıyabilir.<br><strong>Farkındalık: </strong>Gerçek bir ortaklık karşılıklı güç paylaşımıyla mümkündür.<br><strong>Tavsiye: </strong>Ne pahasına olursa olsun uyum sağlamak yerine, sınırlarını sevgiyle belirle.</p><p><strong>Yükselen İkizler Burcu:&nbsp;</strong><br><strong>Dolunay 6. evinde: </strong>Günlük yaşam, iş ortamı, sağlık konularını barındırır.&nbsp;<br>Çalışma düzenin, görevlerin ya da beden sağlığınla ilgili konular netleşiyor. Bu Dolunay, seni aşırı yorgun bırakan alışkanlıklarını, sorumluluklarını veya iş ortamındaki dengesizlikleri görünür kılabilir. Zihinsel yorgunluk da artabilir. Unukalhai etkisiyle bastırdığın stres fiziksel olarak kendini gösterebilir.<br><strong>Farkındalık: </strong>Sağlık, ruh–zihin–beden dengesinden geçer.<br><strong>Tavsiye: </strong>Dinlenmek, sağlıklı rutinler kurmak ve ‘hayır’ demek şifadır.</p><p><strong>Yükselen Yengeç Burcu:&nbsp;</strong><br><strong>Dolunay 5. evinde: </strong>Aşk, çocuklar, yaratıcılık, tutkular konuları içerir.&nbsp;<br>Kalbinin sesini bastırdığın bir dönemden geçiyorsan bu Dolunay seni uyandıracak. Bastırdığın duygular, gizli kıskançlıklar ya da geçmiş aşklar gündeme gelebilir. Aynı zamanda yaratıcı projelerde bir tamamlanma veya dönüşüm yaşanabilir.<br><strong>Farkındalık: </strong>Gerçek aşk önce kendini sevmekten geçer.<br><strong>Tavsiye: </strong>Duygularını açıkça ifade et ama tepkiler yerine içgörülerle yaklaş.</p><p><strong>Yükselen Aslan Burcu:&nbsp;</strong><br><strong>Dolunay 4. evinde: </strong>Aile, kökler, ev, içsel güvenlik konularını içerir.&nbsp;<br>Aile içi meseleler, taşınma kararı, ebeveynlerle ilgili sorumluluklar öne çıkabilir. İçinde uzun süredir bastırdığın bir kırgınlık veya güvensizlik teması gün yüzüne çıkabilir. Unukalhai yıldızı aileden gelen kalıplarla yüzleşmeni istiyor.<br><strong>Farkındalık: </strong>Güvenli bir yaşam önce içsel huzurdan geçer.<br><strong>Tavsiye: </strong>Geçmişten gelen duygusal yükleri fark et, bağışlamayı seç.</p><p><strong>Yükselen Başak Burcu:&nbsp;</strong><br><strong>Dolunay 3. evinde: </strong>Zihinsel yoğunluk, iletişim, kardeşler, kararlar evidir.&nbsp;<br>Düşünce kalıplarınla yüzleşeceğin bir dönem. Bazı haberler, kısa yolculuklar veya kardeşlerle ilgili gündemler seni zorlayabilir. Aklından geçen ama bir türlü dile getiremediğin şeyler, aniden ağzından dökülebilir. Merkür’ün zorlayıcı açıları da zihinsel gerilimi artırıyor.<br><strong>Farkındalık: </strong>Her düşünceye sahip çıkmak zorunda değilsin.<br><strong>Tavsiye: </strong>Kendine şefkatle yaklaş, iç sesinle barış.</p><p><strong>Yükselen Terazi Burcu:&nbsp;</strong><br><strong>Dolunay 2. evinde: </strong>Para, Maddi durum, özdeğer, güvenlik ihtiyacı temalarını içerir.&nbsp;<br>Maddi konular gündeme gelebilir. Beklenmedik bir harcama, gelir kaynağında değişim veya yatırım kararı söz konusu olabilir. Ama bu Dolunay sana sadece parayı değil, değer algını sorgulatıyor.<br><strong>Farkındalık: </strong>Sahip olduklarınla değil, kendine verdiğin değerle varsın.<br><strong>Tavsiye: </strong>Maddi hedeflerini yeniden yapılandır, ama özsaygını temele yerleştir.</p><p><strong>Yükselen Akrep Burcu:&nbsp;</strong><br><strong>Dolunay 1. evinde: </strong>Benlik, beden, kişisel dönüşüm evidir.&nbsp;<br>Senin yükselen burcunda gerçekleşen bu Dolunay seni doğrudan etkiliyor. Kendinle, bedeninle, yaşam yönünle ilgili derin farkındalıklar yaşaman mümkün. Dış görüntünü, duruşunu veya hayat stilini değiştirmek isteyebilirsin. Ama asıl dönüşüm içeride başlıyor.<br><strong>Farkındalık: </strong>Gerçek güç kontrolde değil, kabulleniştedir.<br><strong>Tavsiye: </strong>Bırakmak, hafifletir. Kendini yeniden inşa etmekten korkma.</p><p><strong>Yükselen Yay Burcu:&nbsp;</strong><br><strong>Dolunay 12. evinde: </strong>Kapanışlar, ruhsal arınma, gizli konular evidir.&nbsp;<br>Ruhsal bir temizlik sürecine giriyorsun. Bilinçaltı korkular, eski yaralar, bastırılmış duygular gündeme gelebilir. Uyku düzenin bozulabilir, içe dönme isteği artabilir. Ama bu içsel sessizlik, dönüşüm için bir fırsat.<br><strong>Farkındalık: </strong>Şifa, kabulle başlar.<br><strong>Tavsiye: </strong>Meditasyon, yazmak ve iç gözlem bu süreçte ilaç gibi gelebilir.</p><p><strong>Yükselen Oğlak Burcu:&nbsp;</strong><br><strong>Dolunay 11. evinde: </strong>Gelecek planları, arkadaş çevresi, vizyon konularını içerir.&nbsp;<br>Bazı arkadaşlık ilişkilerinde bitişler veya mesafe gündeme gelebilir. Geleceğe dair hedeflerini gözden geçiriyorsun. Kimi hayallerinin seni artık taşımadığını, yeni yollara yönelmen gerektiğini fark edebilirsin.<br><strong>Farkındalık: </strong>Her yolculuk her arkadaşla devam etmez.<br><strong>Tavsiye: </strong>Sana ilham veren çevrelerle bağ kur, vizyonunu güncelle.</p><p><strong>Yükselen Kova Burcu:&nbsp;</strong><br><strong>Dolunay 10. evinde: </strong>Kariyer, toplumda duruş, sorumluluklar temalarını içerir.&nbsp;<br>İş hayatında veya toplumsal rollerinde görünür bir değişim söz konusu olabilir. Bir sorumluluk sona erebilir ya da yeni bir yol haritası çizilebilir. Ancak bu süreçte otorite figürleriyle (patron, yönetici, aile büyükleri) çatışmalar da yaşanabilir.<br><strong>Farkındalık:</strong> Kim olduğunu başkalarının gözünden değil, iç sesinden tanı.<br><strong>Tavsiye: </strong>Otoriteyle değil, sorumluluğunla parlamayı seç.</p><p><strong>Yükselen Balık Burcu:&nbsp;</strong><br><strong>Dolunay 9. evinde:</strong> İnançlar, uzak yolculuklar, akademik hedefler konularını içerir.&nbsp;<br>Hayata bakış açın değişiyor. Eğitim, yurt dışı, seyahatler veya inanç sistemlerinle ilgili tamamlanmalar yaşanabilir. Bugüne kadar ‘doğru’ bildiklerin seni sınırlıyor olabilir. Gerçeği genişleten yeni bilgilerle tanışma zamanı.<br><strong>Farkındalık: </strong>Bilgelik, sadece bilmekte değil, anlamakta gizlidir.<br><strong>Tavsiye: </strong>Yeni fikirlere açık ol, fanatikleşmeden derinleş.</p><p><strong>Akrep burcundaki bu Dolunay bize şunu öğretiyor: </strong>Gerçek dönüşüm, konfor alanının dışına çıkarak başlar. İyileşmek için önce görmen, sonra kabul etmen gerekir.</p>

Zehirden şifaya giden yol: Akrep dolunayının mesajı var

Fatma 

Mutluluk… Herkesin aradığı, ama kimsenin tam tarif edemediği o duygu. Sanki hayatın bir ödülüymüş gibi davranıyoruz ona. Sanki yeterince doğru yaşarsak, yeterince başarılı olursak, yeterince seversek – sonunda bizi bulacakmış gibi… Oysa çoğumuz, bu arayışın peşinde gerçek yaşamı kaçırıyoruz.

<p>Hayatın içinde yalnızca mutluluğa yer vermek, gerçekliği bölmek gibidir. Çünkü hayat dediğimiz şey, sabahları uyanırken içimizde beliren tarifsiz huzursuzluk da olabilir; bir çocuğun gülüşünde hissettiğimiz sevinç de. Bazen hiçbir neden olmadan gelen boşluk hissi, bazen gün batımında hissettiğimiz sonsuzluk… Hepsi bizden, hepsi hayatın kendisinden. Ama biz, sadece “iyi” hislere tutunmak istiyoruz. Diğerlerini yok sayıyoruz. Ve bu yok sayış, acıyı daha da derinleştiriyor.</p><p>Farkındalık, yani Mindfulness tam da bu noktada devreye giriyor. Hayatı olduğu gibi görebilme cesaretini kazandırıyor insana. Süslemeden, yargılamadan, değiştirmeye çalışmadan sadece bakmak… İçinde bulunduğumuz anı anlamaya değil, ona tanıklık etmeye davet ediyor. Çünkü bazen anlam arayışımız, olanı olduğu gibi görebilmemizin önüne geçiyor.</p><p>Farkındalık, mutluluğu bir hedef olmaktan çıkarıp bir hal, bir yan ürün haline getiriyor. Çünkü biz hayatı tüm yönleriyle kabul etmeye başladıkça, içsel direncimiz yumuşuyor. Kendimize karşı nazik oldukça, yavaş yavaş içimizdeki o derin boşluk da huzura dönüşüyor. Zor duygular geldiğinde kaçmak yerine “Şu an ne yaşıyorum?” diye sormaya başlıyoruz. Yargısızca gözlemlemeyi öğreniyoruz.</p><p>Ve işin en büyüleyici tarafı şu: Hiçbir şey değişmeden her şey değişiyor.</p><p>Hayat aynı hayat. Zorluklar, belirsizlikler, iniş çıkışlar hâlâ var. Ama biz değişiyoruz. Tepki vermek yerine fark etmek, bastırmak yerine hissetmek, çözmeye çalışmak yerine tanıklık etmek… Ve böylece, o çok aradığımız mutluluğun hep burada, hep içimizde olduğunu fark ediyoruz.</p><p>Gerçek mutluluk, “mutlu olmak zorunda olmadığımızı” kabul ettiğimizde geliyor. O anda yüreğimizde açılan boşluk, dışarıdan değil içeriden doluyor. Bir şeyin değişmesi gerekmiyor. Sadece bizim bakışımız değişiyor.</p><p>Çünkü bazen sadece durmak, nefes almak, ve “Şu an bu da var” diyebilmek bile yeter. Hayat, o anda akmaya başlıyor. Ve biz, nihayet onunla birlikte akmaya izin veriyoruz.</p><p>Bir yaprağın yere düşüşünü izlerken, sabah kahvemizin buharında yükselen sıcaklığı hissederken, kalbimizde bir anda beliren dalgalanmayı fark ederken… İşte orada, tam orada başlıyor gerçek temas. Dış dünyayı değil, iç dünyamızı değiştirmekle meşgul olduğumuzda başlıyor gerçek dönüşüm.</p><p>Zihnimiz bizi sürekli başka bir ana, başka bir senaryoya sürüklemek isterken biz “şu an”da kalmayı seçtiğimizde, sessiz bir devrim başlar içimizde. Savaş biter. Direnç çözülür. Ve nihayet, yaşam bizi olduğu gibi kabul ettiğimiz için, bizi kendiyle birleştirir.</p><p>Hayatla savaşmayı bıraktığımızda, hayat da bize savaşmayı bırakır. Çünkü belki de mutluluğun en sade, en yalın sırrı şudur: Her şeyi olduğu gibi görebilmek… ve yine de kalabilmek.</p><p>Sevgiyle ve Farkındalıkla<br>Nur Hayat Yıldız&nbsp;<br>Mindfulness &amp; Nefes Eğitmeni</p>

Mutluluğun sırrı

Nur Hayat

Mustafa

Federal Konsey (Bundesrat), enerji arz güvenliğini sağlamak amacıyla beş yeni gaz yedek santrali (Reservekraftwerke) inşa etmeyi planlıyor. Enerji Bakanı Albert Rösti, bu adımı "kritik senaryolarda elektrik sıkıntısını önlemek" için gerekli bir önlem olarak savunuyor.

Enerji

<p>Rösti’nin örnek gösterdiği risk senaryoları arasında gaz kıtlığı, sert kış koşulları, komşu ülkelerin elektrik ihracatını kısıtlaması ve nükleer santrallerde beklenmedik bakım çalışmaları yer alıyor.</p><p>Ancak bu karar, hem çevre koruma kuruluşları hem de enerji politikaları üzerine çalışan bazı ekonomik kuruluşlar tarafından eleştiriliyor. Özellikle çevreye zararlı emisyonlar nedeniyle endişe dile getirilirken, Swisscleantech adlı sürdürülebilirlik odaklı iş dünyası derneği de projeyi maliyet ve gereklilik açısından sorguluyor. Derneğin eş direktörü Michael Mandl, halihazırda mevcut altyapılarla yeterli kapasitenin sağlanabileceğini belirtiyor: "Özellikle bu tür santrallerin doğuracağı maliyetler göz önünde bulundurulduğunda, inşaatın gerekliliği ciddi şekilde sorgulanmalıdır."</p><p>Mandl, alternatif olarak hastaneler gibi kurumların zaten mevcut olan jeneratörlerinin merkezi şekilde yönetilerek devreye alınabileceğini ve büyük sanayi tesislerinden, acil durumlarda tüketimi düşürmeleri karşılığında tazminat ödenerek “tüketici rezervi” oluşturulabileceğini öne sürüyor. Bu sistemle gaz santrallerine duyulan ihtiyacın büyük ölçüde ortadan kalkabileceğini savunuyor.</p><p>Bununla birlikte hükümetin bu girişimi, parlamentoda henüz tartışılmakta olan yeni elektrik rezerv yasası (Stromreservegesetz) öncesinde alınmış bir karar olarak değerlendiriliyor. Söz konusu yasa tasarısı, Swisscleantech’in öne sürdüğü alternatif çözümleri de içeriyor. Ancak Bundesrat, bu seçeneklerin yetersiz kalabileceği kanaatinde olduğu için inisiyatif alarak yeni rezerv santralleri kurma yoluna gidiyor.</p><p>Yeni santrallerin ilki Aargau kantonundaki Eiken’de kurulacak. Tartışmalar devam ederken kamuoyunun gözü şimdi parlamentonun enerji politikası konusundaki nihai kararında.</p>

Hükümetin enerji alanında aldığı yeni kararlar kamuoyunda tartışma yarattı

İsviçre’nin Basel kentinde gerçekleştirilen 69. Eurovision Şarkı Yarışması’nın provalarında İsrail karşıtı tepkiler öne çıkarken, organizatörler yarı final yayınında protestoların izleyiciye yansımaması için çeşitli önlemler aldı.

Basel'de İsrail karşıtı protesto

<p>İsrail’in sahne aldığı ikinci yarı finalde, yayın sırasında seyircilere ait görüntülere yer verilmezken yalnızca İsrailli şarkıcı Yuval Raphael’in sesi ekrana yansıtıldı. Bu bölümde seyircilerin tepkileri sansürlenmiş oldu.</p><p>Toplamda 16 ülkenin sahne aldığı ikinci yarı finalin ardından Litvanya, İsrail, Ermenistan, Danimarka, Avusturya, Lüksemburg, Finlandiya, Letonya, Malta ve Yunanistan finale yükselirken; Avustralya, Karadağ, İrlanda, Letonya, Gürcistan, Çekya ve Sırbistan elendi. Büyük final, 17 Mayıs'ta düzenlenecek.</p><p>Sosyal medyada yayılan görüntülerde, ikinci yarı final provası sırasında seyircilerin İsrail temsilcisini yuhaladığı, Filistin bayraklarının açıldığı dikkat çekti. Güvenlik kaygısı taşıyan organizatörler, bayrak taşıyan izleyicileri alandan çıkardı.</p><p>İsrail'in Gazze'deki saldırılarına rağmen yarışmadan çıkarılmasına yönelik çağrılar dikkate alınmadı ve Raphael’in büyük finalde sahne alacağı netleşti. Avrupa Yayın Birliği (EBU), Ukrayna savaşı nedeniyle 2022’den bu yana Rusya'yı yarışmadan men etmesine karşın, benzer bir yaptırımı İsrail için uygulamaması sebebiyle çifte standart eleştirilerine maruz kalıyor.</p><p><strong>Basel’de İsrail karşıtı gösteriler devam ediyor</strong></p><p>Yarışmanın gerçekleştiği Basel’de, İsrail’in katılımını protesto eden gruplar, Filistin lehine gösteriler düzenlemeye devam ediyor. Güvenlik güçlerinin uyarısıyla alandan çıkarılan bazı protestocular, ardından tekrar toplanarak alanda Filistin’e destek eylemleri yaptı.</p><p>Eylemciler, Filistin bayrakları taşıyarak “Filistin’e özgürlük” ve “Soykırımı durdurun” sloganları attı. Bazı göstericilerin, ellerinde İsrail bayrağı taşıyan kişilere tepki gösterdiği belirtildi.</p><p>11 Mayıs’ta Basel Belediye Binası önünde düzenlenen Eurovision’un resmi açılış töreni de protestolara sahne olmuştu. 37 ülke delegasyonunun yer aldığı törende, çok sayıda Filistin destekçisi kalabalık alandaydı. Açılış sonrası katılımcılar klasik tramvaylarla “Eurovision köyüne” götürülmüştü.</p>

Eurovision’da İsrail için yayın tedbiri alındı

İsviçre'nin en kalabalık kantonu olan Zürih'te gençlik suçlarına dair son veriler, çelişkili bir tabloyu gözler önüne seriyor. Zürih Adalet Müdürlüğü’nün yayımladığı 2024 yılı verilerine göre, gençlik suçları genel olarak azalırken, suça karışan çocukların yaşının giderek düştüğü görülüyor.

10–14 yaş grubunda sorun büyük

<p>Geçtiğimiz yıl Zürih kantonunda toplam 6290 genç suç şüphelisi adli makamlara bildirildi. Bu sayı, bir önceki yıla göre %5’ten fazla bir düşüşe işaret ediyor. Şiddet suçlarında da benzer bir azalma gözlemlendi: 10 ila 17 yaş arası 954 genç, şiddet nedeniyle soruşturma geçirdi; bu da bir önceki yıla göre %4,3’lük bir düşüş anlamına geliyor.</p><h3>Çocuk yaşta suçluluk artıyor</h3><p>Olumlu görünen bu genel düşüşün gölgesinde ise endişe verici bir eğilim yer alıyor: Suça karışanların yaş ortalaması düşüyor. 2019 yılında adli soruşturma açılan gençlerin %19’u 10–14 yaş aralığındayken, bu oran 2024’te %28,8’e yükseldi.</p><p>Zürih Gençlik Savcılığı’ndan Monika Zimmerli’ye göre, bu yaş grubundaki suçlar genellikle toplu taşıma araçlarına biletsiz binme gibi hafif suçlardan oluşsa da, silah taklidiyle dolaşmak veya soygun gibi daha ciddi vakalar da görülüyor.</p><p>Zimmerli bu artışı açıklamanın zor olduğunu belirterek şu değerlendirmede bulundu: “Bu çocukların çoğunda aile içi sorunlar ya da okulda uyum problemleri var. Ayrıca fiziksel ve sosyal olarak daha erken olgunlaştıkları için daha fazla dışarı çıkıyorlar ve riskli davranışlarda bulunuyorlar.”</p><h3>Radikalleşme vakaları: Yeni bir sınav</h3><p>2024 yılında Zürih’te medyada geniş yankı uyandıran iki radikalleşme vakası da gençlik suçları konusunun gündeme taşınmasına neden oldu. Bunlardan biri, 15 yaşındaki bir gencin Zürich-Selnau’daki bir Ortodoks Yahudi’ye saldırısı; diğeri ise Zürih Pride etkinliği öncesinde iki gencin terör tehdidi oluşturmasıydı.<br>Gençlik savcılığı, bu olayların hem hukuki hem de medya baskısı açısından büyük bir sınav olduğunu vurguladı. Delil toplama sürecinin sınır ötesine taşması, süreci daha da karmaşık hale getirdi.</p><h3>Cezadan çok eğitim ve destek ön planda</h3><p>Zürih Gençlik Savcılığı, özellikle 10–14 yaş arası çocuklar için cezadan çok eğitici ve koruyucu tedbirlerin uygulanmasına öncelik veriyor. Bu amaçla aileler, okullar ve sosyal hizmet kurumlarıyla sıkı işbirliği yapılıyor.</p><p>Savcılık ayrıca, gençlik suçlarıyla mücadelede ulusal düzeyde daha koordineli bir yaklaşım gerektiğini savunarak, 2026 itibarıyla görev yapacak bir federal çalışma grubunun kurulmasına öncülük etti.</p>

Zürih’te endişe verici trend: Suça karışan çocukların yaşı düşüyor

İsviçre’de emlak piyasası uzun süredir yükseliş trendini sürdürüyor. İsviçre Federal İstatistik Ofisi'nin (OFS) son tahminlerine göre, ülke nüfusunun önümüzdeki 30 yılda 9 milyondan 10,5 milyona çıkması bekleniyor. Bu durum, konut yatırımlarının hâlâ cazip görülmesine neden oluyor.

Konut fiyatlarında artış

<p>Almanya, Fransa ve Avusturya gibi komşu ülkelerde konut fiyatları son dönemde düşüşe geçerken, İsviçre’de fiyat artışları devam ediyor. Bunun başlıca nedenlerinden biri, ülkenin süregelen nüfus artışı.&nbsp;</p><p>Ancak bazı uzmanlar, yaşlanan nüfusun ve özellikle baby-boomer kuşağının evlerini satışa çıkarmasıyla birlikte emlak piyasasında dengelerin değişebileceğini düşünüyor. ABD'de bu durum “gümüş tsunami” olarak adlandırılırken, İsviçre’de de benzer bir etki yaşanabilir mi sorusu gündemde.</p><h3>Risk Var Ama Sınırlı</h3><p>Uzmanlara göre, İsviçre genelinde büyük çaplı bir fiyat çöküşü beklenmemeli. Uzmanlar, yaşlanan nüfusun işgücü piyasasında yerinin yeni gelenlerle doldurulacağını belirtiyor. Bu da konut talebinde büyük bir düşüş yaşanmasının önüne geçiyor.</p><p>Özellikle Grisons, Bern Alpleri ve Ticino gibi nüfusun azaldığı dağlık bölgelerde, boş konut oranlarının artabileceği ve fiyatların düşebileceği öngörülüyor. Ancak ülkenin merkezî yerleşim yerlerinde hâlâ ciddi bir konut açığı bulunuyor.</p><h3>Artan Nüfus Konut Talebini Destekliyor</h3><p>Federal İstatistik Ofisi’nin projeksiyonlarına göre, düşük senaryolarda dahi İsviçre’nin nüfusu 2043 yılına kadar artmaya devam edecek. Bu da en az 20 yıl daha konut talebinin süreceğini ve emlak piyasasında büyük bir çöküş olasılığının düşük olduğunu gösteriyor.</p><p>Özetle, İsviçre’de emlak piyasasının demografik değişimden etkilenmesi kaçınılmaz olsa da, uzmanlar bu etkinin sınırlı ve bölgesel olacağını düşünüyor. Emlak yatırımcıları için riskler mevcut ancak nüfus artışı ve şehirleşme dinamikleri, talebi uzun vadede desteklemeye devam edecek.</p>

Demografik değişim İsviçre emlak piyasasını nasıl etkiler?

13 Mayıs Salı akşamı İsviçre'nin Basel kentinde düzenlenen 69. Eurovision Şarkı Yarışması'nın ilk yarı finalinde, İsveçli grup KAJ ile Hollandalı şarkıcı Claude performanslarıyla öne çıktı.

Eurovision 2025

<p>İsveçli üçlü KAJ, yarışmada "Bara Bada Bastu" adlı şarkısıyla sahne aldı ve izleyicilerin beğenisini topladı. Aynı gece, 21 yaşındaki Claude da "C’est La Vie" adlı şarkısıyla finale yükselen isimler arasında yer aldı. Claude’un performansı, Fransız kafe tarzındaki baladın Karayip ritimleriyle harmanlandığı enerjik bir şova dönüştü.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/c4b63da337741ddc2505d5113.jpg" width="1024" height="576"></figure><p>Claude’un bu başarısı, 2024’te Hollanda’yı temsil eden Joost Klein’ın yarışmadan diskalifiye edilmesinin ardından ülkesine yeniden güçlü bir temsil kazandırma umudu yarattı.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/c4b63da337741ddc2505d5114.jpg" width="1024" height="576"></figure><p>İlk yarı finalde toplam 15 ülke yarıştı; bunlardan 10’u final biletini alırken, 5 ülke elendi. Finale kalmayı başaran ülkeler arasında Ukrayna, Portekiz, Polonya ve Arnavutluk da yer aldı. Finale veda eden ülkeler ise Azerbaycan, Belçika, Hırvatistan, Kıbrıs ve Slovenya oldu.</p><p>Yarışmada dikkat çeken diğer performanslar arasında, İzlandalı rap kardeşler VAEB’in "Róa" adlı parçası ve Norveçli Kyle Alessandro’nun duygusal eseri "Lighter" öne çıktı. Ayrıca, San Marino’dan DJ Gabry Ponte "Tutta L’Italia" ve Estonya’dan Tommy Cash "Espresso Macchiato" adlı şarkılarıyla sahnedeydi.</p><p>İkinci yarı final, 16 Mayıs Perşembe günü gerçekleşecek. Bu aşamada yarışan ülkelerden bazıları daha finale çıkma şansı elde edecek ve Cumartesi günkü büyük finalde sahne alacak 26 ülke netleşecek.</p><p>Finalde yarışacak toplam 26 ülkenin 20’si halk oylamalarıyla belirlenecek. İsviçre’nin ev sahibi olması sebebiyle ve “Büyük Beşli” olarak anılan Fransa, Almanya, İtalya, İspanya ve Birleşik Krallık ise otomatik olarak finalde yer alacak.</p>

İsviçre Basel'deki ilk yarı finalde KAJ ve Claude dikkat çekti

İsviçre Federal Hükümeti (Bundesrat), Avrupa Birliği (AB) ile yürütülen görüşmeler kapsamında kişilerin serbest dolaşımına dair kritik bir adım attı. Buna göre, göçle ilgili belirli eşik değerler aşılırsa, İsviçre’nin kendi inisiyatifiyle koruma maddesini (Schutzklausel) devreye sokarak AB ülkelerinden gelen göçü sınırlayabileceği açıklandı.

Yasal süreç başlıyor

<p>İsviçre Federal Hükümeti (Bundesrat), Avrupa Birliği (AB) ile yürütülen görüşmeler kapsamında kişilerin serbest dolaşımına dair kritik bir adım attı. Buna göre, göçle ilgili belirli eşik değerler aşılırsa, İsviçre’nin kendi inisiyatifiyle koruma maddesini (Schutzklausel) devreye sokarak AB ülkelerinden gelen göçü sınırlayabileceği açıklandı.</p><h3><strong>Zorlayıcı koşullarda koruma mekanizması devrede</strong></h3><p>Adalet Bakanı Beat Jans tarafından kamuoyuna açıklanan plana göre, koruma maddesi yalnızca “tüm ülkeyi etkileyen ciddi ekonomik veya sosyal sorunlar” durumunda aktif hale getirilebilecek. Bu sorunlar arasında işsizlik oranlarındaki artış, sosyal yardım başvurularının çoğalması, konut sıkıntısı ve trafik yoğunluğu gibi göstergeler yer alıyor.</p><p>Jans, “Serbest dolaşım hakkı bizim için çok önemli, ancak toplumda oluşabilecek dengesizliklere karşı elimizde bir güvenlik mekanizması olması da şart,” ifadelerini kullandı.</p><h3><strong>Dört ana gösterge ve eşik değerler</strong></h3><p>Yeni düzenlemeye göre Federal Hükümet dört temel gösterge belirledi:</p><ul><li>AB’den İsviçre’ye net göç</li><li>Sınır ötesi çalışanların (Grenzgänger) sayısı</li><li>İşsizlik oranındaki artış</li><li>Sosyal yardım alanların oranı</li></ul><p>Bu göstergelerden herhangi biri yıl içinde belirlenen eşiği aşarsa, Bundesrat bu durumu değerlendirip, koruma maddesini uygulayıp uygulamama kararını verecek.</p><p>Göç Sekreteri Vincenzo Mascioli’nin verdiği bilgiye göre, bu göstergelere geçmişe yönelik uygulama yapılsaydı, 2002 yılından bu yana sekiz kez koruma maddesinin devreye alınması gerekirdi.</p><h3><strong>Brüksel'le karşılıklı önlemler mümkün</strong></h3><p>İsviçre bu adımı AB ile 2024 sonunda üzerinde mutabakata vardığı yeni koruma maddesi düzenlemesine dayanarak atıyor. Ancak bu durum, Brüksel’in de karşı önlemler alabilmesi anlamına geliyor. Örneğin İsviçre tek taraflı olarak bu sınırlamaları getirirse, AB de buna yanıt olarak yalnızca serbest dolaşımı değil, diğer bazı iç pazar anlaşmalarını da etkileyebilecek yaptırımlara başvurabilir. Tarım sektörü ise bu karşı önlemlerden muaf tutulacak.</p><h3><strong>Yasal süreç başlıyor</strong></h3><p>Bundesrat, Haziran 2025'te bu düzenlemeleri resmi olarak kamuoyunun ve ilgili kurumların görüşüne sunacak (Vernehmlassung). Ardından yasal değişiklikler Parlamento’ya sevk edilecek.</p><p>Bu gelişme, İsviçre-AB ilişkilerinde masada olan kapsamlı anlaşma paketinden önce atılan son büyük adım olarak değerlendiriliyor. Serbest dolaşım konusundaki bu esneklik sayesinde, Federal Hükümet hem iç kamuoyuna güven vermeyi hem de Brüksel'le olan pazarlıkta elini güçlendirmeyi amaçlıyor.</p>

İsviçre'den AB’ye sinyal: Zorlayıcı durumlarda göç sınırlanabilecek

İsviçre’de ekonomik büyümenin yavaş seyretmesi ve işsizlik oranında beklenen artış nedeniyle, Federal Hükümet (Bundesrat), kısa çalışma ödeneği süresini 2026 yılına kadar uzatma kararı aldı. 

Kısa çalışma ödeneği

<p>Alınan karara göre, işletmeler 1 Ağustos 2025’ten itibaren 18 ay boyunca kısa çalışma ödeneğinden faydalanmaya devam edebilecek. Bu uygulama 31 Temmuz 2026 tarihine kadar geçerli olacak.</p><p>Daha önce 1 Ağustos 2024 tarihinde devreye giren ve maksimum ödenek süresini bir yıldan 18 aya çıkaran uygulama böylece kesintisiz sürdürülecek. Hükümet, iş piyasasında yakın vadede bir toparlanma beklenmediğini vurgulayarak, yasal koşulların sürenin uzatılması için karşılandığını belirtti.</p><h3><strong>Küresel Belirsizlikler Büyümeyi Zorluyor</strong></h3><p>Federal Hükümet’e göre İsviçre ekonomisi şu sıralar ortalamanın altında bir büyüme performansı sergiliyor. Özellikle ABD’nin Nisan ayı başında İsviçre ürünlerine yönelik aldığı ek gümrük vergisi kararının etkileri, ekonomik görünümdeki olumsuzlukları artırıyor. Bu durum, 2025 ve 2026 yıllarında işsizlik oranlarında hafif bir artış yaşanmasına neden olabilir.</p><p>En fazla etkilenen sektörler arasında <strong>makine, elektrik ve metal (MEM) sanayi ile saatçilik endüstrisi</strong> bulunuyor. Bu sektörlerin, küresel talep daralmasına ve ticaret politikası belirsizliklerine karşı daha savunmasız olduğu ifade ediliyor.</p><h3><strong>İşten Çıkarmaların Önüne Geçilmeye Çalışılıyor</strong></h3><p>Kısa çalışma ödeneği uygulaması, ekonomik daralma veya geçici sipariş düşüşü nedeniyle tam kapasite çalışamayan işletmelere destek sağlıyor. Uygulama sayesinde, işverenlerin çalışanlarını işten çıkarmadan, belirli bir süre boyunca devlet desteğiyle maaşlarının bir kısmını karşılamaları mümkün oluyor.</p><p>İşten çıkarmaların önlenmesi ve istihdamın korunması amacıyla, İsviçre İşsizlik Sigortası bu tür geçici kriz dönemlerinde işletmelere kritik destek sunuyor. Bundesrat, alınan bu kararın özellikle krizden ağır etkilenen sektörlerdeki iş gücünü korumaya yönelik olduğunu vurguladı.</p>

Ekonomik belirsizlikler sürüyor: İsviçre kısa çalışma süresini uzattı

Greenpeace’in öncülüğünde İsviçre genelinde ilk kez gerçekleştirilen "The Big Plastic Count" (Büyük Plastik Sayımı) adlı araştırma, evsel plastik atıkların geri dönüşümündeki ciddi eksiklikleri gözler önüne serdi. 

Greenpeace raporu

<p>Araştırmaya göre, ülkede yılda yaklaşık 9 milyar adet plastik atık üretiliyor ve bu atıkların büyük çoğunluğu geri dönüştürülmüyor.</p><h3>Günde Kişi Başı 2,7 Plastik Atık</h3><p>Nisan ayı sonunda 26 kantonda yürütülen projeye 11.586 kişi katıldı. Bu kişiler arasında 4.498 hane ve 595 öğrenci yer aldı. Katılımcılar bir hafta boyunca evlerinde ürettikleri her plastik atığı saydı. Toplamda 215.463 adet plastik atık raporlandı. Bu da kişi başına günde ortalama 2,7 plastik atığa denk geliyor. Veriler ülke geneline uyarlandığında, İsviçre'de yılda yaklaşık 9 milyar plastik parça üretildiği tahmin ediliyor.</p><h3>Geri Dönüşüm Oranı %5’te Kaldı</h3><p>Çalışmanın çarpıcı sonuçlarından biri de plastiklerin akıbetine dair oldu. Earth Action tarafından sağlanan verilere göre, İsviçre’de plastik atıkların %73’ü yakılarak bertaraf ediliyor, %22’si yurtdışına ihraç ediliyor ve yalnızca %5’i ülkede geri dönüştürülüyor. Özellikle yiyecek ambalajlarında kullanılan yumuşak plastiklerin geri dönüşüm oranı %0,01’in bile altında kalıyor.</p><h3>Halk Endişeli: Sorumluluk Markalarda</h3><p>Araştırmaya katılanların %95’i, plastiklerin sağlık üzerindeki potansiyel etkilerinden endişe duyduklarını belirtti. Bu endişe özellikle çocuklar ve gelecek nesiller için yoğunlaşıyor. Katılımcıların %91’i ise plastik kullanımına alternatifler sunma sorumluluğunun markalar ve perakendecilerde olduğunu düşünüyor.</p><h3>Greenpeace: Acil Önlem Gerekli</h3><p>Greenpeace yetkilileri, bu verilerin plastik atık krizinin boyutunu açıkça ortaya koyduğunu belirterek, daha sıkı düzenlemeler ve kalıcı çözümler çağrısında bulundu. Çevre örgütü, özellikle geri dönüştürülemeyen plastiklerin kullanımının kısıtlanması ve üreticilere yönelik yasal sorumlulukların artırılması gerektiğini vurguladı.</p><p>İsviçre, çevre dostu politikalarıyla tanınsa da bu rapor, plastik atık konusunda alınması gereken uzun bir yol olduğunu gösteriyor.</p>

İsviçre'de plastik atıkların büyük çoğunluğu geri dönüştürülmüyor

İsviçre mesleki emeklilik sistemi, 2024 yılında başarılı bir yatırım performansıyla dikkat çekti. Emeklilik kurumlarının finansal durumu güçlenirken, aktif sigortalılar da bu olumlu gelişmelerden faydalandı. Sistemin sürdürülebilirliği için dikkatle izlenmesi gereken riskler ve yasal düzenleme ihtiyaçları da gündemde.

Emeklilik sistemi güçleniyor

<h3><strong>Yatırım Performansında Rekor: Ortalama %7,4 Getiri</strong></h3><p>Oberaufsichtskommission Berufliche Vorsorge (OAK BV) tarafından yayınlanan son rapora göre, 2024 yılı sonunda emeklilik fonlarının ortalama net yatırım getirisi %7,4 olarak gerçekleşti. Bu oran, 2023’teki %5,2'lik getirinin oldukça üzerinde.</p><p>Bu güçlü performans sayesinde, emeklilik kurumlarının ortalama fon yeterlilik oranı %114,7’ye yükseldi. Bu, kurumların yükümlülüklerini fazlasıyla karşılayabilecek durumda olduklarını gösteriyor. 2024 sonunda yalnızca %0,8’lik bir kesimin “açık” (underfunding) durumunda olduğu bildirildi. Bu oran 2023 yılında %7 idi.</p><h3><strong>Aktif Sigortalılara Daha Yüksek Faiz: %3,76</strong></h3><p>Yatırım getirilerinin artması, doğrudan sigortalılara da yansıdı. 2024 yılında çalışanların biriken emeklilik birikimlerine uygulanan ortalama faiz oranı %3,76 oldu. Bu oran, yasal asgari faiz oranı olan %1,25'in ve 2024 yılı enflasyon oranı olan %1,1’in oldukça üzerinde.</p><h3><strong>Piyasadaki Dalgalanmalara Karşı Uyarı: Rezervlere Dikkat</strong></h3><p>OAK BV, bu olumlu tabloya rağmen, özellikle ABD’nin uygulamaya koyduğu yeni gümrük tarifelerinin ve küresel ekonomik belirsizliklerin emeklilik sistemini 2025’te olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekiyor. Kurumlar, olası kayıpları dengelemek için son yıllarda oluşturulan değer dalgalanma rezervlerine (Wertschwankungsreserven) başvurmak zorunda kalabilir.</p><p>Bu çerçevede, OAK BV yıl sonu itibarıyla kapsamlı bir stres testi gerçekleştirdi ve sistemin genel olarak güçlü bir direnç seviyesine sahip olduğunu belirtti.</p><h3><strong>Özel Odak: Ortak ve Toplu Emeklilik Kurumları</strong></h3><p>Raporda, İsviçre’deki çalışanların %75’inden fazlasını kapsayan ortak ve toplu emeklilik kurumlarına (Sammel- ve Gemeinschaftseinrichtungen) özel bir vurgu yapıldı. Bu kurumların, yeni müşteriler kazanmak adına uzun vadeli finansal istikrarı ikinci planda bırakabilecekleri ve çıkar çatışmalarına açık oldukları belirtildi.</p><p>Bu nedenle OAK BV, bu kurumlara yönelik daha sıkı kurallar getirdi. Özellikle, hangi faiz oranlarının gerçek bir “hizmet iyileştirmesi” sayılacağı tanımlanarak, kurumların spekülatif büyümesinin önüne geçilmeye çalışılıyor. Yeni düzenlemeler, çıkar çatışmalarını önleyerek katılımcıların menfaatlerini korumayı amaçlıyor.</p><h3><strong>Denetimde Birlik ve Yasal Reform Çağrısı</strong></h3><p>OAK BV, sekiz bölgesel denetim otoritesinin uygulamalarını ülke çapında standartlaştırmayı hedefliyor. Ayrıca, emeklilik sistemi içinde bazı alanlarda acil yasal reformlara ihtiyaç duyulduğu belirtildi. Bu alanlar arasında:</p><ul><li>Risk bazlı denetim uygulamaları</li><li>Denetim raporlarının kalitesi</li><li>Emeklilik aracılık faaliyetleri için net yasal çerçeveler</li></ul><p>Yapılması gereken bu reformlar, yürürlükteki BVG yapısal reform süreci kapsamında Federal Meclis ve hükümet tarafından değerlendirilecek.</p><h3><strong>Sonuç: Güçlü Bir Yıl, Fakat Temkinli Bir Gelecek</strong></h3><p>İsviçre’nin mesleki emeklilik sistemi 2024’teki güçlü yatırım yılıyla önemli kazanımlar elde etti. Ancak ekonomik dalgalanmalar, küresel belirsizlikler ve yapısal zorluklar, gelecekte sistemin dayanıklılığını test edecek. Bu bağlamda, şeffaflık, düzenleyici denetim ve yasal reformlar önümüzdeki dönemin ana gündem maddeleri olacak.</p>

İsviçre emeklilik fonları rekor getiri sağladı, reform gündemde

İsviçre tarımında uzun yıllardır süren organikleşme trendi, 2024 yılında ilk kez duraklama sinyalleri verdi. Federal İstatistik Ofisi (BFS) tarafından bugün yayımlanan tarımsal yapı raporu, 2010 yılından bu yana artış gösteren organik tarım işletmeleri ve biyolojik tarım alanlarında bu yıl ilk kez bir değişiklik olmadığını ortaya koydu.

Organik tarım

<p>Ülkede toplam 7.889 organik işletme bulunuyor; bu sayı geçen yıla kıyasla 7 azalma anlamına geliyor. Aynı şekilde, biyolojik tarım yapılan arazi büyüklüğü de 190.950 hektarda sabit kalarak toplam tarım alanlarının yaklaşık %20’sine denk geliyor.</p><h3>Bazı Kantonlarda Geri Dönüş Başladı</h3><p>Kantonlar bazında değerlendirildiğinde tablo karmaşık: Özellikle Wallis (-%3.7) ve St. Gallen (-%2.2) gibi bölgelerde organik işletme sayısında azalma gözlemlenirken, Cenevre (+%6.8), Zürih (+%3.9) ve Neuchâtel (+%4.0) gibi kantonlarda artış kaydedildi.</p><p>Organik alanda yetiştirilen ürün çeşitliliğinde ise bazı kaymalar göze çarpıyor. Şeker pancarı (+%37), yağlı tohumlar (+%17), soya fasulyesi (+%15) ve mısır (+%14) gibi ürünlerde üretim artarken; yulaf (-%14) ve özellikle geleneksel İsviçre ürünü olan dinkel (-%21) gibi tahıllarda düşüş yaşandı. Aynı eğilim, konvansiyonel tarım işletmeleri için de geçerli oldu.</p><h3>Genel Eğilim: Daha Az Ama Daha Büyük Çiftlikler</h3><p>Tarımsal yapıdaki genel eğilim ise daha da dikkat çekici: Toplam tarım işletme sayısı %1.3 azalarak 47.000’in altına gerilerken, kalan çiftliklerin ortalama büyüklüğü 22.1 hektara yükseldi. Son dört yıldır süregelen bu yapı değişimi, İsviçre tarımında daha büyük ama daha az sayıda işletmenin geleceğe damga vuracağını gösteriyor.</p><p>Çiftliklerde çalışan kişi sayısı da %0.7’lik düşüşle 147.900’e geriledi. Ancak olumlu bir veri ise, çiftlik sahibi kadınların oranındaki artış oldu: 2014’te %5.2 olan kadın işletmeci oranı, 2023’te %7.7’ye çıktı.</p><h3>Üretim Profili Değişiyor: Patates Sabit, Günebakan Yükselişte</h3><p>Tahıl üretimi azalırken, dikkat çeken artışlar yaşandı: Günebakan (%+14) ve soya (%+6.2) gibi alternatif ürünlerin yanı sıra, açık alanda sebze üretimi (%+4.2) de büyüme gösterdi. Patates üretimi ise sabit kaldı.</p><h3>Hayvancılıkta Düşüş: Özellikle Domuz Sayısı Geriliyor</h3><p>Hayvancılık verilerine göre, domuz yetiştiriciliğinde %3.7 oranında bir düşüş yaşandı. 2022’de zirve yapan domuz sayısı, iki yıl üst üste gerileyerek 1.275 milyon hayvana düştü. Buna karşın, sığır ve kümes hayvanı sayılarında ise nispeten sabitlik gözlendi. Özellikle kanatlı hayvan üretimi son yıllarda artış gösterse de, 2024’te bu artış yavaşladı.</p><h3>Yorum: Tüketici Talebiyle Politikaların Kesiştiği Nokta</h3><p>Uzmanlara göre, İsviçre tarımındaki bu yavaşlama, yalnızca çiftçilerin tercihlerinden değil, aynı zamanda piyasa koşulları ve siyasi belirsizliklerden kaynaklanıyor. Organik ürünlere olan talebin doygunluğa ulaşması, üreticilerin daha fazla risk almaktan çekinmesine neden oluyor. Ayrıca, sürdürülebilir tarımı teşvik eden devlet desteklerinin netleşmemesi de bu duraklamada önemli bir rol oynuyor.</p>

İsviçre'de organik tarım yavaşlıyor: Büyüme yerini durağanlığa bıraktı

İsviçre Cumhurbaşkanı Karin Keller-Sutter, Cenevre'deki ABD-Çin ticaret görüşmelerine çözüm bulunmasını umut ederek, İsviçre mallarına uygulanan yüksek gümrük vergilerinin hafifletilmesini bekliyor.

Cenevre’de çözüm arayışı

<p>İsviçre hükümeti, ABD’li yetkililerle gerçekleştirdiği görüşmelerin “keyifli ve yapıcı” geçtiğini belirtti ve önümüzdeki haftalarda gümrük vergileri konusunda bir anlaşmanın ana hatlarını belirlemeyi amaçladığını duyurdu. İsviçre Cumhurbaşkanı Karin Keller-Sutter, ABD Başkanı Donald Trump’ın hazine bakanı ile yaptığı görüşmelerde İsviçre mallarına uygulanan katı gümrük vergilerinin hafifletilmemesini “hayal kırıklığı” olarak nitelendirdi. Ancak, bu hafta sonu Cenevre’de yapılacak ABD-Çin ticaret görüşmelerinin çözüm getirmesini umut ettiğini ifade etti.</p><p>Keller-Sutter, İsviçre’nin ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ile gerçekleştirdiği görüşmeden cesaret aldığını belirtti. Bu görüşme, Bessent ve Çin Başbakan Yardımcısı He Lifeng arasında Cenevre’de yapılacak görüşmeler için sadece bir başlangıçtı. Keller-Sutter, ABD’nin dünyadaki tüm ülkelere uyguladığı “karşılıklı” gümrük vergileri paketinin bir parçası olarak İsviçre mallarına uygulanan yüzde 31’lik ağır gümrük vergilerinden kurtulmayı umut ediyor. Bessent ile görüşmelerin ardından, daha önce Donald Trump’ın İsviçre mallarına uygulanan yüksek gümrük vergilerini hafifletmek yerine bu oranı koruma kararı alması İsviçre hükümeti için hayal kırıklığı yarattı.</p><p>İsviçre Cumhurbaşkanı, ABD yönetiminin Çin dışındaki tüm hedef ülkelere karşı gümrük vergilerini geçici olarak askıya almasının ardından, İsviçre’ye uygulanan bu vergilerin tekrar geri getirilmesi durumunda İsviçre’nin Avrupa Birliği’ndeki komşularından daha kötü bir duruma düşeceğini belirtti. Buna rağmen, Keller-Sutter, görüşmelerin pozitif geçtiğini ve hızlı bir çözüm için ABD tarafının da İsviçre ile angaje olduğunu ifade etti.</p><p>Bessent ve He Lifeng arasında gerçekleştirilecek görüşmeler, piyasaları hareketlendirecek önemli bir dönüm noktası olacak. Bu görüşmelerden önce, ABD Çin mallarına yüzde 145 gümrük vergisi uygularken, Çin de ABD mallarına yüzde 125 gümrük vergisi uygulayarak karşılık vermişti. Cuma günü, ABD Başkanı Trump, sosyal medya üzerinden bu oranların keskin bir şekilde düşürülmesi gerektiğini ifade etti. Trump, "Çin'e yüzde 80 gümrük vergisi doğru görünüyor!" diyerek, Bessent’in bu konuda çözüm üretmesi gerektiğini ima etti.</p><p>İsviçre hükümeti, ABD ile yapılan bu görüşmeleri olumlu bir adım olarak değerlendiriyor ve çözüm bekliyor. Ancak Keller-Sutter, Trump’a, İsviçre'nin gümrük vergilerinin hafifletilmesi için daha fazla çaba göstermesi gerektiğini belirterek, "Kadınları dinlemeli" şeklinde espri yaptı.</p>

İsviçre Cumhurbaşkanı, ABD-Çin görüşmelerinden çözüm bekliyor

İsviçre’nin en güçlü sanayi kollarından biri olan ilaç sektörü, Donald Trump’ın yeniden ABD başkanlığına gelmesi ve ilaç ithalatına da gümrük vergisi getirme sinyali vermesiyle tedirgin. En kötü senaryoya göre, gümrük vergisi gelirse 26 bin kişinin işi tehlikeye girebilir.

İlaçlara gümrük vergisi

<p>İsviçre İlaç Endüstrisi Derneği (Interpharma) Genel Müdürü René Buholzer, bu olasılığın sadece ilaç sektörünü değil, İsviçre ekonomisini de sert etkileyeceğini söylüyor.&nbsp;</p><h3>ABD, İsviçre ilaç ihracatının en büyük pazarı</h3><p>Bugün İsviçre’den ABD’ye yapılan ilaç ihracatı, tüm ilaç dış satımının %27’sini oluşturuyor. Üstelik İsviçre’nin toplam ihracat gelirlerinin %60’ı ilaç sektöründen geliyor. ABD’nin bu sektöre vergi koyması hâlinde, etkilenecek alan yalnızca ilaçla sınırlı kalmayacak.</p><h3>"Zamansız bir korumacılık politikası"</h3><p>Trump yönetiminin hedefi, üretimi yeniden ABD’ye çekerek tedarik zincirini güvence altına almak. Ancak Buholzer’e göre bu hedef ne tamamen haksız ne de kolay: “Pandemiden sonra ülkeler yerli üretimin önemini kavradı. Ancak ilaç gibi karmaşık ürünlerin üretimi çok uluslu iş birliğine dayanır. Bir ilaç, son kullanıcıya ulaşmadan önce defalarca ülke değiştirir.”</p><h3>İsviçre’den Washington’a mektup</h3><p>Interpharma, ABD Ticaret Bakanlığı’na bir görüş mektubu göndererek İsviçre ile ABD arasındaki iş birliğinin altını çizdi. Mektupta, her iki ülkenin birbirinin teknik standartlarını kabul ettiğini hatırlatan Buholzer, “Gümrük duvarları, karşılıklı başarıyla ilerleyen bir iş modelini bozacaktır” dedi.</p><p>Yine de Interpharma, bazı alanlarda anlaşmanın genişletilmesine açık olduklarını belirtiyor. Özellikle aşılar ve hücre-gene dayalı tedaviler gibi yeni nesil biyoteknolojik ürünler için düzenleyici iş birliği artırılabilir.</p><h3>“Yatırımlar yer değiştirir, İsviçre kaybeder”</h3><p>ABD pazarı kapanırsa, ilaç devleri yeni üretim tesislerini nerede kuracaklarını yeniden değerlendirmek zorunda kalacak. Buholzer’e göre bu da küresel yatırım yarışını hızlandıracak: “Artık herkes düşünüyor: Yeni fabrika nereye kurulacak? Eğer Çin ve ABD içe kapanırsa, geriye daha az seçenek kalır.” Bu durumda İsviçre’nin çekiciliğini koruması için daha güçlü yatırım ortamı sunması gerekecek.</p><h3>İsviçre diplomasisine güven var, ama...</h3><p>Gümrük vergilerinin kesinleşip kesinleşmeyeceği henüz belirsiz. Ancak sektör temsilcileri, “hazırlıklı olunmalı” görüşünde. Cuma günü Cenevre’de yapılacak diplomatik görüşmelerde bu konu da masaya gelecek. Buholzer, İsviçre hükûmetinin şimdiye kadar “iyi bir diplomatik performans sergilediğini” belirtse de, sektörde gidişata dair ciddi bir kaygı hâkim.</p>

Üretim yeri değiştirirse İsviçre ilaç sektöründeki yerini kaybeder

Almanya, iltica politikasında önemli bir değişikliğe gitti: Artık geçerli belgeleri olmayan göçmenlerin, iltica başvurusunda bulunsalar dahi ülkeye girişine izin verilmiyor.

Almanya'dan İltica önlemleri

<p>Yeni Başbakan Friedrich Merz (CDU), bu uygulamayla seçim vaatlerinden birini hayata geçirirken, sınır güvenliğini 2000 ila 3000 polisle güçlendirme kararı aldı.</p><p>Ancak bu karar İsviçre’de ciddi tepkilere yol açtı. Resmi makamlar eleştirilerde bulunurken, parlamentoda da sert tartışmalar yaşanıyor.</p><h3>İsviçre'den eleştiri ve diplomatik temas çağrısı</h3><p>İsviçre Adalet Bakanlığı (EJPD), kararı X (eski adıyla Twitter) üzerinden yaptığı açıklamada sert sözlerle eleştirdi: “Sistematik sınır dışı uygulamaları, İsviçre’nin bakış açısına göre mevcut yasalara aykırıdır.” Bakan Beat Jans, Almanya’nın bu kararı İsviçre ile istişare etmeden almış olmasından duyduğu üzüntüyü dile getirerek, iki ülke arasında bakan düzeyinde bir görüşme yapılmasını önerdi. EJPD sözcüsü Nicolas Hehl’e göre, bu görüşme için hazırlıklar sürüyor. Almanya'nın kararı, İsviçre Parlamentosu’nda farklı görüşlerle karşılandı.</p><p><strong>Pascal Schmid (SVP): “İsviçre de derhal uygulamalı”</strong><br>SVP'nin iltica sözcüsü ve Ulusal Meclis Üyesi Pascal Schmid, kararı “yerinde ve doğru” olarak nitelendirdi: “SVP olarak aynısını talep ettik ama mart ayında merkez-sol çoğunluk tarafından reddedildi.” Schmid’e göre, İsviçre’nin de hemen benzer önlemleri alması gerekiyor: “Aksi takdirde, Almanya’dan çevrilen tüm sığınmacılar İsviçre’de sıkışıp kalacak.”</p><p><strong>Christian Wasserfallen (FDP): “Aynı şartlara sahip olmalıyız”</strong><br>FDP'li Christian Wasserfallen ise Almanya’nın kararını, Dublin anlaşmasına uyulduğu sürece kabul edilebilir buluyor. Ancak uygulamanın şu anki haliyle Schengen/Dublin kurallarıyla ne kadar uyumlu olduğu belirsiz. Wasserfallen, İsviçre'nin de sınır kontrollerini artırması gerektiğini savunuyor.</p><p><strong>Céline Widmer (SP): “Karanlık dönemleri hatırlatıyor”</strong><br>SP’li Ulusal Meclis Üyesi Céline Widmer, kararın mülteci sözleşmesine, iltica hakkına ve Schengen/Dublin anlaşmasına aykırı olduğunu belirtti: “Bu karar, İkinci Dünya Savaşı’nın bitiminden 80 yıl sonra karanlık zamanları hatırlatıyor.” Uygulamanın mahkemelerden geçemeyeceğini ve pratikte etkili olamayacağını vurgulayan Widmer, İsviçre’nin tepkisini açıkça ortaya koymasından memnun olduğunu ifade etti.</p><p><strong>Marc Jost (EVP): “Uluslararası hukuk göz ardı edilemez”</strong><br>EVP’li Marc Jost ise Almanya'nın tek taraflı hareket etmesini eleştirerek, Avrupa’daki iş birliğine zarar vereceğini söyledi: “Kendini cazip olmayan bir ülke haline getirme çabası işe yaramaz.” Jost’a göre, temel hakların zedelenmesi sadece göçmenlere değil, o hakların kendilerine de ihtiyaç duyabilecek topluma zarar verir.</p><p>Almanya’nın aldığı bu yeni karar, Avrupa genelinde göç ve iltica politikalarının geleceği açısından yeni bir tartışma başlatmış durumda. İsviçre ise bu gelişmelere sessiz kalmamakta kararlı.</p>

Almanya’nın sınır politikası İsviçre siyasetini ikiye böldü

İsviçre ile Avrupa Birliği arasında aylar süren pazarlıkların ürünü olan 800 sayfalık çerçeve anlaşma, Federal Parlamento binasındaki kapalı bir “okuma odasında” yalnızca seçili vekillerin görebileceği şekilde gizli tutuluyor.

800 sayfalık anlaşma kilit altında

<p>AB Anlaşması gizli odada mı saklanıyor? Federal Hükûmet, “Reading Room” tartışmasıyla karşı karşıya!</p><p>Federal Dışişleri Bakanlığı (Eidgenössisches Departement für auswärtige Angelegenheiten, EDA) tarafından kurulan bu “Reading Room” uygulaması, hem içerik hakkında konuşma yasağı hem de iki saatlik sınırlı süre nedeniyle Meclis’te sert eleştirilere yol açtı.</p><h3>İki saatte 800 sayfa: “Şeffaflık nerede?”</h3><p>İsviçre Halk Partisi (SVP) grup başkanı Thomas Aeschi, metni inceleyen az sayıdaki vekilden biri. Telefon, kamera ve bilgisayar sokulmayan odada sadece kâğıt ve kalemle not alınabildiğini anlatan Aeschi, “Tekrarlardan dolayı hızla okuyabilirsiniz” dese de “gördüklerimiz beklentiden daha da kötü” ifadesini kullandı. SVP, halktan gizlenen metnin “kurumlar arası bağlayıcılığı artırdığını” öne sürerek Federal Konsey (Bundesrat) üyesi Dışişleri Bakanı Ignazio Cassis’i “şeffaflık sözünü tutmamakla” suçluyor.</p><h3>“En geniş şeffaflık” çağrısı</h3><p>Eleştiri sadece SVP ile sınırlı değil. Merkez Parti (Die Mitte) grup lideri Philipp Bregy, “Sağlam ve yapıcı bir tartışma için en geniş şeffaflığa ihtiyaç var” diyerek kısıtlı erişim modelini yetersiz buldu. Hür Demokrat Parti (FDP) ise kimin metni görüp görmediği konusunda sessiz kalmayı tercih etti.</p><p>Metni okuma imkânından yararlananlardan biri de Sosyal Demokrat Parti (SP) Eş-Genel Başkanı ve Ulusal Meclis üyesi Cédric Wermuth. Wermuth, “Yakında ek açıklamalarla birlikte 1 800 sayfayı okumak zorunda kalacak birkaç kişiden biri de ben olacağım” diyerek hazırlık yapmak zorunda olduğuna dikkat çekti, ancak erişim imkanının “gecikmiş de olsa faydalı” olduğunu vurguladı.</p><h3>Cassis: “Talep parlamentodan geldi”</h3><p>Eleştirilerin odağındaki Dışişleri Bakanlığı, sınırlı okuma iznini “parlamentodan gelen erken erişim talebine” bağladı. Bakanlık yetkilileri, “Resmî taslak henüz AB’nin hukukî taramasından geçmediği için tam metni yayımlamak erken olurdu” görüşünü dile getiriyor. Yine de artan baskı üzerine Cassis’in önümüzdeki hafta Federal Konsey’de konuyu ele alacağı, tüm milletvekillerine erişim sağlanması yönünde seçenekleri sunacağı belirtiliyor.</p><h3>Yazdan önce kamuoyuna açılabilir</h3><p>Süreçteki tıkanıklığı gidermek amacıyla Ulusal Meclis Dış İlişkiler Komisyonu (Aussenpolitische Kommission des Nationalrats) da devreye girerek bütün vekiller için engelsiz erişim talep etti. Federal Hükûmet, “yaz tatilinden önce” anlaşmayı resmî istişare sürecine (Vernehmlassung) açmayı ve tam metni kamuoyuna yayımlamayı planlıyor. Böylece Reading Room tartışmasının yerini kapsamlı bir kamuoyu değerlendirmesi alabilir.</p>

Avrupa Birliği ile yapılan anlaşma Bern’de neden gizleniyor?

Lozan, yüz tanıma teknolojisini kamusal alanda yasaklayan ilk Romand şehri olarak dijital gözetim karşıtı önemli bir adım attı. Belediye meclisinin Salı akşamı aldığı kararla, kamusal alanı kısmen dahi görüntüleyen tüm sistemlerde yüz tanıma uygulamaları yasaklandı. 

Kamusal alanda güvenlik

<p>Düzenleme, yalnızca adli polis soruşturmaları kapsamında yapılan çalışmaları kapsam dışında bırakıyor.</p><p>Kararın ardında, şehir sakinlerinin mahremiyetini ve temel haklarını koruma amacı yatıyor. Sosyalist belediye meclisi üyesi Carolina Carvalho, yasağın gerekçesini şöyle açıkladı:<br>“Örneğin, sokak gösterilerine katılmak isteyen bazı insanlar, görüntülerinin kaydedilip yayılması korkusuyla geri durabiliyor. Oysa suç işlemediği ve tehlike oluşturmadığı sürece herkes kamusal alanı kullanma hakkına sahiptir. Bu koşullarda, görüntülerin herhangi bir aktör tarafından, herhangi bir amaçla kaydedilmesi ve kullanılması kabul edilemez.”</p><p>Carvalho, teknolojinin bir gün güvenilir hâle gelebileceğini ancak şimdilik kamusal alanlardaki kullanımının sıkı şekilde denetlenmesi gerektiğini vurguladı.</p><p>Şu an için İsviçre genelinde yüz tanıma teknolojisinin kamusal alanda kullanımını düzenleyen federal bir yasa bulunmuyor. Ancak Lozan Belediyesi’nin aldığı bu kararla, dijital gözetim teknolojilerine dair ulusal ölçekte güçlü bir tartışma başlatılmış oldu.</p>

Lozan’dan özgürlük adımı: Yüz tanıma teknolojisine yasak geldi

Amerika Birleşik Devletleri’nden bağımsız bir araştırmacı grubu, Ağrı’daki Tendürek Dağı’nda bulunan Durupınar sırtında Nuh’un Gemisi’nin kalıntılarını ortaya çıkarmayı amaçlayan bir proje başlattı.

Nuh’un Gemisi nerede?

<p>Durupınar sahası, Büyük Ağrı Dağı’nın (Atatürk Zirvesi olarak da bilinir) yaklaşık 29 kilometre güneyinde yer alıyor ve 164 metre uzunluğundaki şekliyle bir gemiyi andırdığı için dikkat çekiyor.</p><p>Bu görüntü, İslam, Yahudilik ve Hristiyanlık gibi semavi dinlerde geçen Nuh Tufanı anlatısıyla ilişkilendirilerek, buranın Hz. Nuh’un gemisinin karaya oturduğu yer olabileceği yönünde yorumlara neden oluyor.</p><p>Saha ilk kez 1948’de tanımlanmış, 1970’lerde ise amatör arkeolog olarak bilinen Ron Wyatt tarafından uluslararası ilgiye taşınmıştı. Wyatt, bu bölgenin Nuh’un Gemisi’nin durduğu yer olduğuna inanıyordu ve bu görüş, geniş yankı uyandırmıştı.</p><p>Wyatt ve bazı Türk araştırmacıların bölgede çeşitli çalışmalar yürüttüğü belirtilse de, bu araştırmaların sonuçları kamuoyuna sunulmadı. Buna rağmen bölgeye olan ilgi azalmadı.</p><p>Şimdi ise Kaliforniya merkezli bir araştırma ekibi, “Nuh'un Gemisi Tarama Projesi” adı altında bölgede incelemelerde bulunuyor. Ancak ekibin önceliği hemen kazıya başlamak değil; öncelikli hedef, sahayı korumak ve daha fazla bilimsel araştırmaya zemin hazırlamak.</p><p>Grup tarafından yapılan açıklamada, "Saha oldukça zorlu kış şartlarına sahip aktif bir toprak hareketi bölgesinde yer alıyor. Bu yüzden ilk adım olarak, daha fazla jeofizik analiz, karot örneklemeleri ve titiz planlama gerekiyor. Kazılar içinse yeterli bilimsel kanıt ve uygun koruma stratejisi oluşturulmadan harekete geçilmeyecek," denildi.</p><p>Araştırmacılar, önümüzdeki yıllarda Türkiye’deki üniversitelerle iş birliği içinde, tespit edilen yapıların doğal mı yoksa insan yapımı mı olduğunu anlamak adına toprak örneklemeleri ve radar taramaları gibi tahribatsız testler gerçekleştirmeyi planlıyor.</p><p>Buna karşın, şimdiye kadar yapılan hiçbir bilimsel çalışma, Durupınar sahasını Nuh Tufanı anlatısıyla doğrudan ilişkilendirecek net bulgular ortaya koymuş değil.</p><p>Ron Wyatt’a saha çalışmalarında eşlik eden araştırmacı David Fasold da, bölgenin formunun jeolojik süreçler sonucu oluştuğunu savunan bir makale yayımlamıştı.</p><p><strong>Nuh Tufanı'nın dinlerdeki yeri</strong></p><p>Nuh Tufanı anlatısı, yalnızca Kur’an’da değil, aynı zamanda Tevrat ve Kitab-ı Mukaddes’te de farklı versiyonlarıyla yer alıyor.</p><p>İslam Ansiklopedisi’ne göre, Kur’an’da geçen anlatıya göre Hz. Nuh, kavminin putperestliğe devam ettiğini görüp Allah’tan yardım ister. Allah, Nuh’a bir gemi yapmasını emreder. Rivayetlere göre, bu gemi Hint meşesi ağaçlarından yapılmıştır ve inşa süreci 40 yıl sürmüştür. Nuh, ailesinden sadece inananları ve her hayvan türünden birer çifti gemiye alır. Geminin kalkışıyla birlikte inanmayanlar tufanda boğularak helak olur. Bu kişiler arasında Hz. Nuh’un eşi ve oğlu da vardır.</p>

Araştırmacılar Ağrı'daki Tendürek Dağı'nda Nuh'un Gemisi'ni arıyor

Cenevre'de Rhône Nehri'nin yüzeyi önümüzdeki günlerde alışılmadık bir şekilde değişiyor. 27 Mayıs’a kadar sürecek kapsamlı bir operasyon dahilinde, Verbois Barajı’nın dip çamurları boşaltılıyor ve nehrin su seviyesi ciddi şekilde düşürülüyor. Bu işlemle birlikte Cenevre şehir merkezinde sel riskinin azaltılması hedefleniyor.

Rhône Nehri temizleniyor

<p>Üç-dört yılda bir gerçekleştirilen bu operasyon, Fransa ve İsviçre arasında ortaklaşa yürütülüyor ve yaklaşık 400 kişilik bir ekip tarafından hayata geçiriliyor. Bu 12 günlük süreçte, nehir yatağında biriken limon, kum ve çakıl gibi tortuların toplam 1,5 milyon metreküpü, yani yaklaşık 600 olimpik yüzme havuzu hacminde materyal, nehir akışıyla taşınarak uzaklaştırılacak.</p><p>Süreçte önce baraj kapakları açılarak nehrin seviyesi yaklaşık 12 metre düşürülüyor. Ardından Seujet Barajı'ndaki kapakların tamamen açılmasıyla birlikte Rhône’un debisi hızlanıyor ve birikmiş olan tüm siltler, şehir dışına doğru taşınıyor.</p><h3>Nehirde Her Türlü Aktivite Yasaklandı</h3><p>Operasyon boyunca Rhône ve Arve nehirlerinde yüzme, balık tutma, tekne gezisi gibi tüm faaliyetler kesin olarak yasaklandı. Ayrıca nehir kıyısındaki alanlara da girilmemesi çağrısı yapıldı.</p><h3>Balıklar Tehlikede mi?</h3><p>Her ne kadar Cenevre Sanayi Hizmetleri (SIG), balıklar için özel “sığınma bölgeleri” oluşturduklarını açıklasa da, balıkçılar bu önlemlerin yetersiz olduğunu savunuyor. Özellikle küçük balıkların bu ani değişime dayanamadığını ve birçok tür için ölümcül sonuçlar doğurduğunu dile getiriyorlar.</p><p>Birçok doğa koruma derneği ve çevre gönüllüsü, bu tür operasyonların ekosistemde ciddi tahribatlara yol açabileceği uyarısında bulunurken, yetkililer bu işlemin kaçınılmaz bir koruyucu önlem olduğunu belirtiyor. Zira silt ve çakıl birikimi, Rhône’un akışını yavaşlatarak olası şiddetli yağışlarda sel riskini önemli ölçüde artırıyor.</p><p>Cenevre halkı ise bir yandan doğayı koruma çağrısı yaparken, diğer yandan şehirlerini olası afetlere karşı koruyacak bu çalışmayı dikkatle takip ediyor.</p>

Sel riskine karşı büyük müdahale başladı

İsviçre kamuoyunda, Gazze’de yaşanan insani felakete karşı duyarlılığı artırmak amacıyla önemli bir adım atıldı. Bir grup duyarlı vatandaş tarafından başlatılan imza kampanyasıyla, İsviçre Parlamentosu ve Federal Hükümeti'ne güçlü bir çağrı yapılıyor: İsviçre, sessiz kalma. İnsanlık için harekete geç.

İsviçre halkından parlamentoya açık mektup

<h3>"Artık Yeter!" diyenler bir araya geliyor</h3><p>Kampanya metninde İsviçreli yetkililere, Gazze’de yaşanan ve bir soykırımın tüm işaretlerini taşıdığı öne sürülen saldırılar karşısında etkin diplomatik adımlar atılması isteniyor. Kampanya sahipleri, İsviçre’nin uluslararası hukuk ve insan hakları konusundaki geleneksel arabulucu rolünü hatırlatarak, ülkenin bu kriz karşısında sorumluluk üstlenmesini talep ediyor.</p><p>İsviçre’nin daha önce Rusya’ya uyguladığı yaptırımlar örnek gösterilerek, aynı tutarlılığın İsrail hükümetine karşı da gösterilmesi isteniyor. Ayrıca, Filistin’in bağımsız devlet olarak tanınması ve iki devletli çözüm sürecinin desteklenmesi öneriliyor.</p><h3>“Görmezden gelmek suça ortak olmaktır”</h3><p>İmza kampanyasında şu ifadeler dikkat çekiyor: “Gazze ve Filistin’de sivil halkın yaşadığı acılar her geçen gün büyürken, İsrail ordusu insani yardımların girişini engelliyor. Bu durum uluslararası hukukla açıkça çelişiyor. İsviçre’nin, özellikle Cenevre’deki BM kurumlarının ev sahibi olarak, insan haklarını savunmada özel bir sorumluluğu vardır.”</p><p>Kampanya, özellikle son aylarda İsviçre kamuoyunun artan endişelerini ve barış talebini siyasi iradeye yansıtmayı amaçlıyor. Yetkililere gönderilen açık mektupta, siyasi sessizliğin İsrail hükümetinin politikalarına örtülü onay anlamına geldiği belirtiliyor.</p><h3>Destek Çağrısı: “İsviçre, barışın sesi olmalı”</h3><p>Savaşın tarafı değil, barışın sesi olma sorumluluğu taşıyan İsviçre’nin, diplomatik ağırlığını daha güçlü kullanması gerektiğini savunan imza kampanyası, herkesi bu çağrıya destek vermeye davet ediyor.</p><p>Kampanyaya imza atmak ve sesinizi duyurmak için aşağıdaki bağlantıyı ziyaret edebilirsiniz:</p><p><a href="https://act.campax.org/petitions/schluss-mit-dem-sich-abzeichnenden-volkermord-in-gaza-palastina?source=whatsapp-share-button&amp;utm_campaign=blast2025-05-14&amp;utm_source=whatsapp&amp;share=ae5fee5d-1fb8-4ea8-8399-79491a1e16f5">https://act.campax.org/p/Gazze-icin-Sessiz-Kalma</a></p>

Gazze’deki sivil ölümler karşısında sessiz kalmayın!

İsviçre’deki buzullar bu yaz sezonuna alarm verici düzeyde düşük kar örtüsüyle giriyor. İsviçre Buzul Ölçüm Ağı Glamos tarafından yayınlanan son rapora göre, ülkedeki tüm bölgelerde kış sonunda ölçülen kar miktarları ortalamanın altında kaldı.

Glamos raporu

<p>Ölçülen 21 buzulun tamamında kar seviyeleri, 2010–2020 referans dönemine göre yüzde 0 ile 52 arasında daha düşük çıktı.</p><p>Genel tabloya bakıldığında, ülke genelindeki kar miktarı yüzde 13 oranında azaldı. En dramatik düşüş, doğu İsviçre'deki Silvrettagletscher'de görüldü – buzulun kar seviyesi normalin yüzde 52 altına gerileyerek rekor düzeyde düşük çıktı.</p><h3>Güney Alpler’de durum nispeten daha iyi</h3><p>Rapora göre, Tessin ve Güney Valais bölgelerinde kar miktarları referans seviyesine daha yakın veya hafif altında seyretti. Bu istisnai durumun sebebi olarak nisan ortasında yaşanan yoğun kar yağışı gösterildi.</p><p>Ancak genel tabloya rağmen, kar örtüsünün önceki iki yıldaki aşırı kuru kışlara kıyasla daha fazla olduğu kaydedildi. Buna rağmen uzmanlar, bu yıl da koruyucu kar tabakasının yaz aylarında erkenden eriyeceğini ve bunun buzulların erimesini hızlandıracağını öngörüyor.</p><h3>İlk kez yeni buzulda ölçüm yapıldı</h3><p><i>Glamos</i> ekibi bu yıl ilk kez Valais kantonundaki Giétroz Buzulunda da kar ölçümleri gerçekleştirdi. Ölçümler, yaz aylarında buzulların ne ölçüde eriyeceğine dair önemli veriler sunuyor.</p><p>Yetkililer, üst üste gelen kurak ve sıcak yılların ardından bu yıl da buzullar için tehlikenin geçmiş olmadığını vurguluyor. Özellikle kuzeydoğudaki buzulların bu yaz büyük ölçüde erime riski taşıdığı ifade ediliyor.</p>

İsviçre buzulları yaz aylarına zayıf kar örtüsüyle giriyor

İklim değişikliğine karşı umut vadeden teknolojisiyle ün kazanan İsviçreli Climeworks, krizle karşı karşıya. ETH Zürih’ten doğan bu yenilikçi şirket, atmosferden doğrudan karbondioksit çekmeyi hedefleyen dev filtreleme sistemleriyle bugüne dek 810 milyon dolarlık yatırım toplamayı başardı.

Climeworks krizde

<p>Ancak büyüme ivmesini sürdüremeyen firma, şimdi ciddi boyutta bir yeniden yapılanmaya gidiyor. Yüzlerce çalışanın işten çıkarılması gündemde.</p><h3><strong>Fazla hızlı büyümenin faturası: Toplu işten çıkarmalar</strong></h3><p>Kurucu ortak ve CEO Jan Wurzbacher, personel sayısının sürdürülebilirin ötesine geçtiğini açıkça dile getiriyor: “Finansal kaynaklarımız sınırsız değil.” Yaklaşık 500 çalışanı bulunan Climeworks, %10’dan fazlasını işten çıkarmayı planlıyor; bu oran İsviçre yasalarına göre toplu işten çıkarma kapsamına giriyor. Şirket şu anda yasal olarak zorunlu olan istişare sürecini yürütüyor. Bu sürecin sonunda kaç kişinin işsiz kalacağı netleşecek.</p><h3><strong>ABD planları dondu, yatırımlar askıda</strong></h3><p>Şirketin ABD’deki büyüme planları da ciddi bir darbe aldı. Özellikle Louisiana eyaletinde yapılması planlanan 500 milyon dolarlık dev tesis, yeni siyasi atmosfer nedeniyle askıya alındı. Bu projeyle 469 yeni istihdam yaratılması öngörülüyordu. Ancak Wurzbacher, Donald Trump’ın olası yeniden başkanlığı ışığında ABD kurumlarıyla koordinasyonun bozulduğunu ve muhatap bulmakta zorlandıklarını belirtiyor.</p><h3><strong>İzlanda’daki sonuçlar hayal kırıklığı yarattı</strong></h3><p>Climeworks’un vitrini niteliğindeki İzlanda’daki tesislerde işler yolunda gitmiyor. 2021’de açılan “Orca” ve 2024’te devreye giren “Mammoth” adlı CO₂ çekim tesisleri, vaat edilen performansın çok gerisinde kaldı. “Mammoth” tesisinin yıllık 36.000 ton CO₂ emmesi hedeflenirken, ilk yılında sadece 105 ton emebildiği ortaya çıktı.</p><p>Araştırmacı gazeteci Bjartmar Alexandersson, “verilerle yapılan açıklamalar arasında ciddi çelişkiler” bulunduğunu belirtiyor. Climeworks ise henüz tüm ekipmanların monte edilmediğini ve soğuk hava koşullarının beklenmedik teknik sorunlara yol açtığını savunuyor.</p><h3><strong>Teknoloji umut verici ama maliyetli</strong></h3><p>Uzmanlar, Climeworks’un üstesinden gelmeye çalıştığı teknolojik zorlukların benzersiz olduğunu kabul ediyor. St. Gallen Üniversitesi’nden Prof. Rolf Wüstenhagen, “Bu sistemler büyük potansiyele sahip, ama CO₂ gibi atmosferde düşük yoğunlukta bulunan bir gazı filtrelemek, hem teknik hem de ekonomik açıdan çok zor,” diyor. “Bu tür girişimlerde risk kaçınılmaz.”</p><h3><strong>İleri teknoloji – ama zaman ve kaynak gerekiyor</strong></h3><p>Climeworks’un geliştirdiği sistem, mikroskobik boyuttaki CO₂ moleküllerini filtrelerle yakalayarak özel tesislerde depolamayı amaçlıyor. Ancak bu süreç, yüksek enerji tüketimi ve karmaşık altyapı gerektirdiğinden, ticari ölçekte verimli hale gelmesi zaman alabilir.</p><h3><strong>Beklentilerle gerçekler çatıştı</strong></h3><p>Sonuç olarak, Climeworks’un karşı karşıya olduğu zorluklar, yenilikçi iklim çözümlerinde başarı ile istikrar arasındaki ince çizgiyi gözler önüne seriyor. Yatırımcı beklentileri, politik belirsizlikler ve teknik sıkıntıların birleşimi, yüksek motivasyonla kurulan bir girişimin yüzleşmek zorunda kaldığı gerçeklerle kesişiyor.</p><p>Toplu işten çıkarma süreci önümüzdeki hafta tamamlanacak. Şirketin geleceği, hem teknolojinin olgunlaşma hızı hem de küresel siyasetin nasıl şekilleneceğine bağlı olacak.</p>

İklim kahramanı Climeworks sarsılıyor: İşten çıkarmalar kapıda

Son yapılan bir anket, Avrupa’da trenle seyahat etme eğiliminin giderek güçlendiğini ortaya koydu. Uçak yolculukları ise sabit bir seyir izliyor; ankete katılanların yalnızca yüzde 2’si önümüzdeki beş yıl içinde daha fazla uçak yolculuğu yapmayı planlıyor.

Trenle seyahat artışı

<p>Demiryolu araçları üreten Hitachi Rail’in gerçekleştirdiği araştırma, trenin adeta bir "altın çağ" yaşadığını ve Avrupa halkının bu değişime güçlü destek verdiğini gösterdi. Ankete katılan 11 bin kişiden neredeyse yarısı, önümüzdeki beş yıl içinde trenle daha sık, uçakla ise daha az yolculuk yapmayı planladığını ifade etti.</p><p>Ankette öne çıkan bir diğer bulgu ise toplu taşımanın geleceğiyle ilgili. Katılımcıların yüzde 70’i, bağlantılar iyileştirilirse toplu taşıma araçlarını daha fazla kullanabileceklerini belirtirken; çoğunluk, bu ulaşım seçeneği daha pahalı olsa bile tercih etmeye hazır olduklarını söylüyor.</p><p>Araştırma, Avrupa ve Kuzey Amerika’da uzun mesafeli tren seferlerine olan ilginin artacağını gösteriyor. Hali hazırda 2,5 saatten uzun yolculukların yaklaşık yüzde 29’u trenle gerçekleştiriliyor. Bu oranın, önümüzdeki yıllarda daha da yükselmesi bekleniyor.</p><p>Önümüzdeki 12 ay içinde trenle seyahat etmeyi artırmayı düşünenlerin oranı yüzde 33 civarındayken, bu oran beş yıl içerisinde şehir bazında yüzde 49’a, ülke genelinde ise yüzde 40’a ulaşacak gibi görünüyor. Uçakla daha fazla seyahat etmeyi planlayanlar ise yalnızca yüzde 2 oranında kaldı.</p><p>Katılımcıların bir kısmı otomobil kullanımında da artış beklese de, bu artış tren yolculuklarına göre daha sınırlı kalacak gibi görünüyor.</p><p>Yüksek hızlı tren hatlarının bulunduğu bölgelerde, kısa mesafeli uçak seferlerine yönelik kısıtlamalara halkın desteği dikkat çekiyor. Katılımcıların yüzde 62’si bu tarz yasakları desteklerken, bu oran Avrupa’da yüzde 67’ye kadar çıkıyor.</p><p>Fransa, kısa mesafeli uçuş yasağını uygulamaya başlayan ilk ülkelerden biri olurken, İspanya’da da benzer bir düzenleme gündemde. Her iki ülkede de ankete katılanların yarısından fazlası bu yasaklara destek verirken, bazıları daha sıkı önlemleri de olumlu karşılayabileceklerini belirtti (İspanya’da yüzde 63, Fransa’da yüzde 56).</p><p>Araştırma ayrıca, demiryolu yatırımlarının kara ve hava yolu vergileriyle finanse edilmesi fikrine kamuoyunun genel olarak sıcak baktığını gösteriyor. Çoğu ülkede bu uygulamayı destekleyenlerin oranı, karşı çıkanları geçiyor.</p><p>Toplu taşıma kullanımının önündeki engeller arasında kalabalık ortamlar, fiyatlar ve konfor eksikliği gösterilse de, bağlantı imkanları geliştirilirse çok sayıda katılımcı toplu taşıma araçlarını daha fazla kullanacağını belirtiyor.</p><p>Hitachi Rail’in Küresel Pazarlar Başkanı Edoardo La Ficara, “Katılımcılar, önümüzdeki beş yıl içinde tren kullanımının, diğer ulaşım yöntemlerine kıyasla daha çok artacağını düşünüyor. Bu yönde alınacak siyasi ve altyapısal adımlara destek veriyorlar,” dedi. La Ficara, bu sürecin ulaşımda sürdürülebilir bir dönüşüm için büyük bir fırsat sunduğuna dikkat çekti.</p>

Avrupalılar, uçak yerine tren yolculuklarını tercih ediyor

İsviçre’nin önde gelen araştırma kurumu Paul Scherrer Enstitüsü, genetik bozuklukların tanısında ezber bozacak nitelikte bir yapay zeka sistemi geliştirdi. "Image2Reg" adı verilen bu yeni teknoloji, yalnızca mikroskobik hücre çekirdeği görüntülerine bakarak, genetik bozuklukları tespit edebiliyor. 

Yapay zeka ile hücre okuma

<p>Bu yenilik, özellikle kanser, Alzheimer gibi karmaşık hastalıkların erken teşhisinde ve kişiselleştirilmiş tedavi geliştirilmesinde devrim niteliği taşıyor.</p><h3>Mikroskoptan İlaca Giden Yol: Yeni Nesil Teşhis Aracı</h3><p>Geleneksel olarak, genetik bozuklukların anlaşılması gen ekspresyon analizleri veya DNA dizileme gibi pahalı ve zaman alıcı laboratuvar yöntemleri gerektiriyordu. Ancak PSI araştırmacılarının geliştirdiği bu yapay zeka sayesinde artık sadece hücre çekirdeğinin mikroskobik görüntüsünden genetik aktivite hakkında bilgi edinmek mümkün.</p><p>Çalışma, bilim dünyasının prestijli yayınlarından Cell Systems’ta yayımlandı. Projenin liderliğini Prof. G.V. Shivashankar (ETH Zürih &amp; PSI) ve Prof. Caroline Uhler (MIT &amp; Broad Institute) yürüttü. Ekipte genç araştırmacılar Daniel Paysan, Adityanarayanan Radhakrishnan ve Xinyi Zhang da yer aldı.</p><h3>Yapay Zeka, Hücredeki Genetik “İmza”yı Okuyor</h3><p>Sistem, ilk olarak Convolutional Neural Network (CNN) algoritmaları ile çalışarak hücre çekirdeğinde DNA’nın organizasyon biçimi olan kromatin yapısındaki küçük ama belirgin değişiklikleri analiz ediyor. Ardından yapay zeka, genlerin birbirleriyle olan ilişkilerini modelleyen bir biyolojik ağ oluşturuyor. Bu ağ, protein-protein etkileşimlerinden ve gen ekspresyon verilerinden besleniyor.</p><p>Son adımda ise, bu iki veri kümesi Neural Tangent Kernel (NTK) adı verilen bir matematiksel model aracılığıyla birleştiriliyor. Böylece, sadece bir hücre görüntüsünden genlerin nasıl çalıştığına dair detaylı bir harita çıkarılabiliyor.</p><h3>Başarı Oranı: Şansa Bırakılmayacak Kadar Yüksek</h3><p>Araştırma kapsamında yapay zeka, yaklaşık bir milyon hücre görüntüsü üzerinde eğitildi. Testlerde, 41 genin hangisinin değiştirilmiş olduğunu sadece görüntülere bakarak %26 doğruluk oranıyla tahmin edebildi. Şansa dayalı tahmin oranının %2 civarında olduğu düşünülürse, bu sonuç oldukça çarpıcı. Prof. Uhler’e göre, “Bu başarı, hücresel yapının aslında genetik işlevselliğe dair güçlü sinyaller taşıdığını gösteriyor. Görsel form ile biyolojik işlev arasındaki bağı kurmuş olduk.”</p><h3>Tıpta Yeni Ufuklar: Teşhis, Tedavi ve Fibrozis Umudu</h3><p>Araştırmacılar, bu teknolojiyi yalnızca akademik dünyada bırakmak istemiyor. PSI bünyesinden doğan yeni bir start-up şirket, özellikle tedavisi olmayan fibrozis hastalığı üzerinde çalışmalara başladı. Bu hastalıkta, organlardaki sağlıklı doku zamanla işlevsiz, sert dokularla yer değiştiriyor. Image2Reg teknolojisi ile hastalığın genetik etkileri daha erken saptanabilecek ve potansiyel ilaç hedefleri belirlenebilecek.</p><h3>PSI Hakkında</h3><p>Paul Scherrer Enstitüsü, İsviçre’nin en büyük çok alanlı araştırma merkezidir. 2300 çalışanıyla temel bilimlerden sağlık inovasyonlarına, enerji teknolojilerinden iklim araştırmalarına kadar geniş bir yelpazede faaliyet gösteriyor. Enstitü, aynı zamanda genç bilim insanlarının eğitimi ve gelişimi konusunda da öncü bir rol üstleniyor.</p><h3>Bilimle Görmenin Ötesine Geçmek</h3><p>Image2Reg’in başarısı, yalnızca bir teknolojik ilerleme değil, aynı zamanda modern tıbbın yeni bir yöne evrilmesinin de habercisi. Artık mikroskobun altında sadece hücre yapısı değil, genetik kader de okunabilir hale geliyor. İsviçre’nin sessiz dağ kasabalarından yükselen bu bilimsel başarı, küresel sağlık alanında çok daha büyük yankılar yaratmaya aday.</p>

Genetik bozuklukları tespit etmek daha kolay olacak

Özellikle ani gelişen astım krizleri gibi durumlarda gereken ilaçların zamanında temin edilememesi, çocuk sağlığı açısından ciddi riskler doğuruyordu. Federal makamlar şimdi bu soruna karşı önemli bir adım attı.

Yeni düzenleme

<p>İsviçre’de çocuklar için gerekli bazı ilaçların tedarikinde yaşanan sıkıntılar, uzun süredir ailelerin ve sağlık profesyonellerinin gündemindeydi.&nbsp;</p><p>Yeni düzenleme sayesinde, pediatri uzmanları ve aile hekimleri, artık bir hastaya özel reçete beklemeden gerekli çocuk ilaçlarını önceden sipariş ederek stok yapabilecek. Bu da acil durumlarda yaşanan beklemeleri azaltacak ve tedaviye daha hızlı başlanmasını sağlayacak.</p><h3>“Gece acilinde ilaca ulaşmak artık mümkün”</h3><p>Pediatrie Schweiz Başkanı ve Altstätten SG’de çocuk doktoru olan Dr. Philipp Jenny, uygulamayı özellikle küçük muayenehaneler için “hayati” olarak nitelendiriyor. Daha önce Swissmedic’ten yazılı onay ve gerekçe sunmadan ilaç siparişi verilemiyordu. Ancak artık, “Gerekli gördüğümüzde yurt dışından ilaç alıp önceden stoklayabiliyoruz. Örneğin, bir gece acilinde ağır bir astım krizi yaşandığında gerekli olan kortizon ilacını hemen verebileceğiz,” diyor.</p><h3>Geçici bir çözüm, köklü sorunlar duruyor</h3><p>Yeni düzenleme kısa vadeli rahatlama sağlasa da, uzun vadeli sorunları çözmekten uzak. Jenny, esas problemin İsviçre’de çocuklar için onaylanmış ilaç sayısının azlığı olduğuna dikkat çekiyor. Üreticiler, her ülke için ayrı ruhsat almak zorunda kalıyor ve bu süreç yüksek maliyet gerektiriyor. Özellikle az kullanılan ya da ticari getirisi sınırlı olan çocuk ilaçları için üreticiler İsviçre pazarını cazip bulmuyor.</p><p>Sonuç olarak, İsviçre’de çocuklar için piyasaya sunulan ilaç yelpazesi, komşu ülkelerle kıyaslandığında daha dar kalıyor.</p><h3>Alternatif çözümler: Hastane eczacılığı devrede</h3><p>Zürih Çocuk Hastanesi’nin baş eczacısı Angela Caduff, ilaç krizine karşı farklı bir yaklaşımı savunuyor: Formula-Arzneimittel, yani eczacılar tarafından belirli tariflere göre hazırlanan özel ilaçlar.</p><p>“Bu tür formülasyonlar hastane eczanelerinin temel işlevlerinden biridir ve özellikle kişiye özel doz ayarlamaları gerektiğinde büyük avantaj sağlar,” diyen Caduff, bunun küçük muayenehanelerde mümkün olmadığını da belirtiyor. Zira bağımsız çocuk doktorlarının çoğunun kendi eczanesi yok.</p><h3>Değerlendirme: Yerel çözümle global soruna yanıt aranıyor</h3><p>İsviçre’de uygulamaya alınan bu yeni düzenleme, çocuk ilaçlarında yaşanan arz daralmasına yönelik pratik bir çözüm sunsa da, kalıcı bir etki yaratabilmesi için ilaca erişimdeki yapısal sorunların da ele alınması gerekiyor. Özellikle küçük hasta gruplarına yönelik ilaçların geliştirilmesi ve ticarileştirilmesinde devlet destekli teşvik mekanizmalarının oluşturulması gerektiği görüşü, uzmanlar arasında yaygın kabul görüyor.</p>

İsviçre’de çocuk ilaçlarına erişim kolaylaşıyor

Cenevre, Vaud ve Valais kantonları, cinsel saldırı mağdurlarının 7/24 destek alabilecekleri danışma hizmetlerine daha kolay ulaşmalarını sağlamak amacıyla ortak bir farkındalık kampanyası başlattı. Kampanyanın ana mesajı ise net: “Utanç yeri değişmeli.”

7/24 danışma hizmeti

<p>Cenevre Sağlık ve Ulaşım Departmanı Başkanı Pierre Maudet, Pazartesi günü Rennaz’da düzenlenen basın toplantısında yaptığı açıklamada, söz konusu destek sisteminin yıllardır hastanelerde gizlilik içinde uygulandığını ancak kamuoyunun yeterince bilgilendirilmediğini vurguladı.</p><p>Üç kantonda da cinsel saldırı vakalarında ciddi artış yaşanıyor:</p><ul><li>Cenevre’de 2024’te %19 artışla 142 tecavüz vakası bildirildi.</li><li>Valais’de %45 artışla 50 vaka kaydedildi.</li><li>Vaud kantonundaysa %9’luk artışla 137 vaka yaşandı.</li></ul><p>Bu tablo karşısında kantonlar ortak siyasi eylem çağrısında bulunarak yeni kampanyayı hayata geçirdi.</p><h3>“Hukuki Başvuru Olmasa da Yardım Alabilirsiniz”</h3><p>Vaud Sağlık ve Sosyal Hizmetler Departmanı Başkanı Rebecca Ruiz, mağdurların adli süreç başlatmak istemeseler bile anında tıbbi ve psikolojik destek alma hakları olduğunu vurguladı. Ruiz, “Hızlı, kapsamlı ve disiplinlerarası destek sunan bir yapıdan bahsediyoruz” dedi.</p><p>Her bir mağdur, bir adli tıp uzmanı ile bir tıbbi doktor tarafından birlikte değerlendirilerek hem sağlık hizmeti alıyor hem de olayla ilgili resmi tıbbi kayıt tutuluyor. Bu da mağdurların olayın tekrar tekrar anlatılmasının önüne geçiyor. 2024 yılı içinde üç kantonda toplam 436 adli tıbbi rapor hazırlandı.</p><h3>Kampanya: “Ne Olursa Olsun Yardım Alabilirsin”</h3><p>HUG (Cenevre Üniversitesi Hastanesi) ve CHUV (Vaud Üniversitesi Hastanesi) tarafından 2018–2021 yıllarında yapılan bir araştırmanın sonuçlarına dayanan kampanya, saldırıların en çok 20-49 yaş arası kadınları hedef aldığını ve vakaların %58’inde saldırganın tanıdık biri olduğunu ortaya koyuyor.</p><p>Kampanya, özellikle tanışma uygulamaları, eğlence ortamları ve ev ortamında yaşanan saldırılara dikkat çekiyor. Mesajlar oldukça doğrudan:</p><ul><li>“Detaylar belirsiz olsa bile yardım alabilirsin.”</li><li>“Olay yatağında geçmiş olsa bile yardım alabilirsin.”</li><li>“Onu tanıyor olsan bile yardım alabilirsin.”</li><li>“Bir ‘swipe’ ile başlamış olsa bile yardım alabilirsin.”</li></ul><p>Kampanya, mağdurlara yalnız olmadıklarını ve her durumda profesyonel destek alabileceklerini hatırlatıyor. İsviçre'nin bu üç kantonundaki bu girişim, cinsel şiddetle mücadelede kararlı ve kapsayıcı bir yaklaşımın habercisi olarak görülüyor.</p>

Cinsel saldırı mağdurları için ortak kampanya: “Yardım alabilirsin”

Zürih’in Schwamendingen semtinde, yıllardır mahalleyi ikiye bölen A1 otobanı üzerine inşa edilen yeşil alan projesi tamamlandı. “Überlandpark” adı verilen park, 11 Mayıs Cumartesi günü düzenlenen törenle halkın kullanımına açıldı. 

Zürih’te tarihi dönüşüm

<p>950 metre uzunluğundaki parkın üstü artık çiçeklerle, ağaçlarla ve yürüyüş yollarıyla dolu; altındaysa her gün yaklaşık 120.000 araç otobanda ilerlemeye devam ediyor.</p><p>Zürih Belediye Başkanı Corine Mauch, açılış töreninde yaptığı konuşmada, “Burada inanılmaz bir doğa kokusu var, manzara çok güzel. Bu projeyle yıllardır süren büyük bir kentsel yarayı nihayet iyileştirmiş olduk” ifadelerini kullandı. Mauch, projenin yalnızca siyasi düzeyde değil, halkın inisiyatifiyle ve sabırlı mücadelesiyle hayata geçtiğini vurguladı.</p><p>Schwamendingen semti, 1980 yılından bu yana A1 otobanı tarafından fiziksel ve sosyal olarak ikiye bölünmüş durumdaydı. Bu duruma çözüm bulmak isteyen Einhausung Schwamendingen Derneği, uzun yıllar boyunca otoban üstünün kapatılması için girişimlerde bulunmuş ancak birçok kez reddedilmişti. Dernek Başkanı Jürg Rüegger, “Bu artık Schwamendingen’in küçük mucizesi” diyerek projenin gerçekleşmiş olmasından duyduğu mutluluğu dile getirdi.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/ab8551bb09df684b2b1913b27.jpg" width="1024" height="576"></figure><p>Projede yalnızca araç trafiğini kapatmakla kalınmadı, aynı zamanda bölge halkı için bir yaşam alanı yaratıldı. Parkta yürüyüş yolları, çocuk oyun alanları, banklar, bir kafe ve tuvalet alanları bulunuyor. Doğaya yakın bitki seçimiyle yaban arıları, kelebekler ve kertenkeleler gibi birçok küçük hayvan türüne de yaşam alanı sunulması amaçlandı.</p><p>Açılışın halka açık bölümüne binlerce kişi katıldı. Vatandaşlar parkın doğal görünümünü ve sunduğu sessizliği övdü, ancak daha fazla gölgelik alanın gerekli olduğunu belirttiler.</p><p>İsviçre Federal Konseyi’nden Albert Rösti de açılışa katılan isimler arasında yer aldı. Rösti, “Bu proje, ulaştırma altyapısını halkın ihtiyaçları ve doğayla uyumlu bir şekilde birleştiren örnek bir uygulamadır” diyerek federal hükümetin bu tip projelere verdiği desteği ifade etti. Projenin maliyeti yaklaşık 450 milyon İsviçre frangı olarak açıklanırken, bu tutarın yarısından fazlası federal hükümet tarafından karşılandı.</p><p>Ancak proje her yönüyle olumlu karşılanmadı. Bazı şehir meclisi üyeleri ve semt sakinleri, yaşam kalitesindeki artışın konut fiyatlarını da yükselteceğinden endişeli. Belediye Başkanı Mauch, bu endişeleri ciddiye aldıklarını belirterek, Schwamendingen’deki konutların önemli bir kısmının kooperatiflere ait olduğunu ve bu yapıların mevcut kiracılara yeni konutlar sunabileceğini ifade etti.</p><p>Şimdilik Schwamendingen halkı, otoban üzerindeki gri betonun yerini alan yemyeşil örtünün keyfini çıkarıyor. Proje, yalnızca bir ulaşım müdahalesi değil, aynı zamanda Zürih'in sürdürülebilir şehircilik anlayışının da güçlü bir örneği olarak gösteriliyor.</p>

Otoban üzerine yapılan park halkın hizmetine açıldı

İsviçre’de doğumların yaklaşık üçte biri sezaryenle gerçekleştiriliyor. Bu oran, 2023 yılına ait verileri yayımlayan İsviçre Federal İstatistik Ofisi (BFS) tarafından kamuoyuyla paylaşıldı. Verilere göre 2023 yılında toplam 79.200 doğumdan 14.600’ü planlı sezaryenle gerçekleştirildi.

Kantonlar arasında büyük farklar

<p>Bu da, planlı sezaryenlerin acil sezaryenlerden %55 daha yaygın olduğunu ortaya koyuyor.</p><h3>En Yüksek Sezaryen Oranı Schaffhausen’da</h3><p>Veriler, sezaryen oranlarının kantonlara göre büyük farklılıklar gösterdiğini de ortaya koyuyor. En yüksek oran %41 ile Schaffhausen kantonunda kaydedildi. Zürich ve Zug kantonlarında ise doğumların %40’ı sezaryenle gerçekleşti. Buna karşılık Thurgau, Appenzell Ausserrhoden ve Batı İsviçre kantonlarında bu oran %30’un altında kaldı. Özellikle Vaud (Waadt) kantonunda sezaryen oranı son 10 yılda 6,1 puan azalarak %27’ye, Cenevre (Genève) kantonunda ise 4,2 puan düşerek %29’a geriledi.</p><h3>Avrupa Karşılaştırması: İsviçre Üst Sıralarda</h3><p>BFS’ye göre İsviçre, %34’lük sezaryen oranıyla, İtalya ve Almanya ile birlikte bu doğum yönteminin en sık uygulandığı Avrupa ülkeleri arasında yer alıyor. Öte yandan İspanya, Fransa ve Kuzey Avrupa ülkelerinde sezaryen oranları belirgin şekilde daha düşük.</p><h3>Doğum İndüksiyonları Westschweiz’de Daha Yaygın</h3><p>Sezaryenin az olduğu kantonlarda bu kez doğumların yapay olarak başlatılması (indüksiyon) daha yaygın. Cenevre kantonunda doğumların %50’si yapay olarak başlatıldı. Buna karşın Nidwalden, Obwalden, Schwyz ve Graubünden gibi Orta İsviçre kantonlarında bu oran %22’nin altında kaldı.</p><p>Genel olarak 2023 yılında doğumların üçte biri yapay olarak başlatılırken, bu oran 10 yıl önce %25 civarındaydı. Verilere göre doğal seyirde gerçekleşen doğumlar, yapay olarak başlatılanlara kıyasla daha sık vajinal ve müdahalesiz gerçekleşti.</p><h3>Epidural Anestezi Artışta, Epizyotomi Azalıyor</h3><p>Rapora göre doğumların %50’si epidural anestezi (PDA) ile yapıldı. Bu oran 2014’te %38 idi. Yapay olarak başlatılan doğumların %66’sında PDA kullanıldı. Doğal doğumlarda bu oran %43’te kaldı.</p><p>Epizyotomi (doğum sırasında perine kesisi) uygulaması ise son 10 yılda %12,4 azalarak, yalnızca her 10 vajinal doğumdan 1’inde kullanılır hâle geldi. Hafif doku yırtılmaları %56’ya çıkarken, ağır yırtıklar %3’ün altında kaldı.</p>

İsviçre’de doğumların üçte biri sezaryenle gerçekleşiyor 

Eurovision 2025 için hazırlıklar, Basel’de hız kazandı. Şehir, müzikseverlere unutulmaz bir deneyim sunarken, aynı zamanda sıkı güvenlik önlemleriyle de dikkat çekti.

Basel'de Eurovision heyecanı

<p>Messe Basel'de kurulan Eurovision Village, saat 12:00’den itibaren katılımcılarını ağırlamaya başladı. 12.000 kişilik kapasitesiyle etkinlik alanı, interaktif sponsor alanları, yemek stantları ve ana sahnesiyle büyük ilgi gördü. Sahneye, Remo Forrer, Luca Hänni ve Conchita Wurst gibi eski ESC katılımcıları çıkarak müzikseverlere unutulmaz anlar yaşattı. Ayrıca, 90'lar dönemi müzik gruplarından Rednex ve SNAP! de performans sergileyerek nostaljik anlar sundu. EuroClub ise gece 23:00'ten sabaha kadar süren partileriyle katılımcılara eğlence dolu anlar yaşattı.</p><p><strong>Barfüsserplatz: Açık hava festival alanı</strong></p><p>Eurovision'un kültürel çeşitliliğini yansıtan bir diğer etkinlik ise Barfüsserplatz'ta gerçekleşti. Eurovision Square olarak dönüştürülen bu açık hava alanı, 10-17 Mayıs tarihleri arasında caz, klasik, hip-hop ve Eurovision şarkıları gibi farklı müzik türlerinde konserlere ev sahipliği yaptı. Şehirdeki kültürel çeşitliliği ve müzik tutkusunu gözler önüne seren bu etkinlikler, Basel’i bir müzik festivalinin merkezi haline getirdi.</p><p><strong>Sıkı güvenlik önlemleri ve ulaşım düzenlemeleri</strong></p><p>Basel, Eurovision 2025 için yaklaşık 500.000 ziyaretçiyi ağırlamayı bekliyor. Bu yoğun kalabalık göz önünde bulundurularak, güvenlik önlemleri üst seviyeye çıkarıldı. Tüm etkinlik alanlarına girişlerde metal dedektörleri ve güvenlik kontrolleri yapıldı. Ayrıca, toplu taşıma hizmetleri genişletilerek etkinlik biletleri sahiplerine ücretsiz ulaşım imkânı sağlandı. Gece geç saatlere kadar çalışan shuttle servisleriyle katılımcılar, etkinliklere güvenli bir şekilde ulaşım sağladı.</p><p>Basel, Eurovision 2025'e ev sahipliği yaparken katılımcılara ve ziyaretçilere renkli etkinlikler, güvenli bir ortam ve ulaşım kolaylıkları sunarak unutulmaz bir deneyim yaşattı. Bu yılki yarışma, hem müzikseverler hem de şehre gelen misafirler için dolu dolu anılarla geçecek gibi görünüyor.</p>

Basel Eurovision 2025: Müzik, eğlence ve unutulmaz anlar

İsviçre, son yıllarda yüksek nitelikli yabancı çalışanlar için cazibesini giderek artırıyor. Her yıl yaklaşık 10 bin uzman ülkeye göç ediyor. Ancak sayılar yükselirken, aidiyet hissi aynı hızla artmıyor. Yeni gelenlerin büyük bir kısmı, sosyal entegrasyon konusunda dışlanmışlık hissi yaşadıklarını belirtiyor.

Burada yaşamak kolay değil

<p>Üstelik uluslararası bir karşılaştırmada İsviçre, yabancılar tarafından “en az misafirperver ülkeler” arasında gösteriliyor.</p><h3>“Instagram’da mükemmel görünüyor, ama gerçek farklı”</h3><p>Zürih’te yaşayan İspanyol sosyal medya fenomeni Cristina Rúbies, dört yıldır İsviçre’de çalışıyor ve sosyal medyada binlerce expat’a ulaşıyor. Onlar için etkinlikler düzenliyor, dil öğrenmenin ve kültürel farklılıkların altını çiziyor. “İsviçre dışarıdan bakıldığında harika görünüyor ama birçok kişi burada yaşayacağı gerçekleri hiç araştırmadan geliyor,” diyor Rúbies.</p><p>Zürih’in ünlü Langstrasse semtinde düzenlediği bir expat partisinde, genç katılımcılar karaoke yapıyor, beerpong oynuyor. Çoğu yalnız gelmiş, ortak noktaları: yeni insanlar tanımak istiyorlar ve kendilerini bu ülkede hâlâ yabancı hissediyorlar.</p><h3>“İsviçrelilerle konuşmak zor”</h3><p>Almanya’dan gelen Jörg Sevenich, Zürih’teki bir koşu kulübünde arkadaşlar edinmiş. “Sosyal çevrem neredeyse tamamen bu kulüpten,” diyor. Bir Danimarka şirketinin satış müdürü olarak çalışıyor ama İsviçrelilerle yakın bağ kurmanın zaman aldığını düşünüyor.</p><p>Benzer bir tablo Genf’te de var. Romanya’dan gelen Armand Tănase, bir tütün şirketinde çalışıyor. Ailesi de kısa süre önce yanına taşınmış. “Komşularımızla selamlaşmanın ötesinde bir ilişki kuramadık,” diyor. Kızlarının Fransızca bilmemesi nedeniyle okulda da zorluklar yaşadıklarını anlatıyor: “Okul sistemi biraz gevşek, aileler daha çok sorumluluk taşıyor.”</p><h3>Rakamlar da bunu söylüyor</h3><p>Uluslararası platform InterNations’ın yaptığı bir ankete göre, İsviçre’de yaşayan yabancı uzmanların yalnızca %42’si sosyal hayatından memnun. Katılımcıların çoğu, İsviçre'deki insanları mesafeli, soğuk ve içe kapanık olarak tanımlıyor. İsviçre, 53 ülke arasında misafirperverlik açısından 46. sırada yer alıyor.</p><h3>Expat’ler birbirine tutunuyor</h3><p>Kapanış yine Langstrasse’de. Cristina Rúbies’in etkinliğinde herkes İngilizce konuşuyor. Buradaki genç expat’ler, kendi topluluklarını yaratmış durumda. Kimse onları dışlamıyor ama gerçek bir entegrasyon da yok. İsviçre giderek daha uluslararası bir ülke hâline gelirken, bu yabancı çalışanlar kendi ritminde bir hayat kurmaya çalışıyor.</p><p><strong>Kaynak: </strong>SRF</p>

İsviçre’ye gelen yabancılar artıyor ama kendilerini yalnız hissediyorlar

İsviçre Ulaştırma Bakanı Albert Rösti, İngiliz mevkidaşı Heidi Alexander ile birlikte Londra’da iki ülke arasında doğrudan tren seferleri başlatılması için bir niyet belgesi (Memorandum of Understanding) imzaladı. 

Zürih–Londra tren seferleri başlasın

<p>Belge, İsviçre ile Birleşik Krallık arasında demiryolu ulaşımında daha sıkı bir iş birliğini hedefliyor ve orta vadede Zürih–Londra arası doğrudan tren hattının önünü açmayı amaçlıyor.</p><h3>UVEK: “Talep büyük, potansiyel yüksek”</h3><p>Çevre, Ulaştırma, Enerji ve İletişim Bakanlığı (UVEK) tarafından yapılan açıklamada, iki ülke arasında seyahat talebinin yüksek olduğuna dikkat çekildi. Mevcut çok sayıdaki uçuşun bu ihtiyaca işaret ettiği belirtilirken, doğrudan tren seferlerinin çevreci ve sürdürülebilir bir alternatif sunabileceği vurgulandı. Hedeflenen yolculuk süresi ise 5 ila 6 saat arasında olacak.</p><h3>Rösti: “Bu iddialı ama güçlü bir hedef”</h3><p>Bakan Rösti, doğrudan tren hattının hem uluslararası toplu taşımaya hem de İsviçre–Birleşik Krallık ilişkilerine güçlü bir mesaj vereceğini belirterek, "Bu iş birliği gelecekte somut adımların temelini oluşturuyor" dedi.</p><h3>Zorluklar: Schengen dışı sınır kontrolü ve üçlü anlaşma</h3><p>Doğrudan tren bağlantısı için teknik ve diplomatik engellerin olduğu da açıklandı. En önemli zorluklardan biri, İngiltere'nin Schengen Bölgesi'nde yer almaması. Bu nedenle, kalkış istasyonlarında pasaport ve gümrük kontrollerinin yapılabileceği özel kontrol terminalleri kurulması gerekiyor.</p><p>Ayrıca İsviçre ile İngiltere arasındaki seferler, Fransa üzerinden geçeceği için, projenin hayata geçebilmesi adına üçlü bir uluslararası anlaşma (İsviçre–Fransa–İngiltere) gerekiyor. Rösti, 2026 yılında bu konuda Federal Hükûmet’e (Bundesrat) bir yön kararı sunmayı planlıyor.</p><h3>Proje devlet bütçesini zorlamayacak</h3><p>UVEK, bu hattın kamu sübvansiyonu olmadan, tamamen bilet satışlarıyla kendi gelirini elde eden bir demiryolu şirketi tarafından işletileceğini açıkladı. Böylece girişim, federal düzeyde planlanan bütçe kısıtlamalarıyla da çelişmiyor.</p>

İsviçre ve İngiltere arasında direkt tren hattı için ilk adım atıldı

Vatikan yakınlarında gerçekleştirilen provokatif bir afiş eylemi, Roma polisinin müdahalesine neden oldu. İtalyan haber ajansı Adnkronos’un aktardığına göre, olayla bağlantılı üç kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan iki kişinin İsviçre vatandaşı olduğu bildirildi.

Vatikan’da afiş krizi

<h3>Afişte “Mahdi, bir sonraki Papa” ifadesi yer aldı</h3><p>Olay, Aziz Petrus Meydanı’ndaki basın tribünü yakınında gerçekleşti. Gözaltına alınan üç kişi, üzerinde İngilizce olarak “Mahdi, bir sonraki Papa” yazılı olan dini içerikli bir pankart açtı. Ayrıca pankart üzerinde yer alan QR kodun, İtalyan polisinin verdiği bilgilere göre, İslamî kıyamet temalı bir videoya yönlendirdiği belirtildi.</p><h3>Dini tören engellendi</h3><p>Polis, izinsiz gösteri düzenledikleri ve dini bir ayini sabote ettikleri gerekçesiyle şahısları gözaltına aldı. Yetkililere göre eylemciler, kutsal kapıya yapılan dini yürüyüşe katılmak isteyen inananların geçişini de engelledi. Soruşturmanın devam ettiği bildirildi.</p><p>Olay, hem dini hassasiyetler hem de kamu düzeni açısından Roma'da dikkatle izleniyor. Yetkililer benzer provokasyonlara karşı önlemlerin artırılabileceğini belirtiyor.</p>

Vatikan yakınlarında Mahdi afişi gerilimi: İki İsviçreli gözaltında

Cenevre’de ilkbaharın gelişiyle birlikte motorlu araçlardan kaynaklı yüksek ses kirliliği artarken, kanton yetkilileri 2025 yılı itibariyle bu soruna karşı daha katı denetimlere ve yaptırımlara başladı. Kentte bu hafta gerçekleştirilen ilk antigürültü denetimi, yeni kuralların ciddiyetini gözler önüne serdi.

Yeni yılda daha sert yaptırımlar

<p>Yapılan denetimlerde, motorunun çıkardığı yüksek ses nedeniyle bir motosikletli polislerin dikkatini çekti. Sonometre ile yapılan ölçümde, motosikletin 90 desibel sınırına karşın 107 desibel ses çıkardığı tespit edildi. Söz konusu motorun egzozunun da onaysız (homologasyon dışı) olduğu ortaya çıkınca sürücüye 1000 frankı aşkın para cezası kesildi ve araç olay yerinde trafikten men edilerek el konuldu.</p><h3>Yeni Kurallar, Yeni Yaptırımlar</h3><p>Cenevre’de teknik modifikasyonlar önceden de yasaktı, ancak 2025 itibarıyla, gereksiz gürültü çıkarmak – özellikle bilerek patlama sesi çıkaran egzozlar veya gazla oynama gibi davranışlar – doğrudan ceza sebebi oldu.</p><p>Cenevre polisi, her iki araçtan birinin bu yeni düzenlemelere uymadığını ve ihlal tespit edildiğini bildiriyor. Bu da kontrollerin daha da sıkılaştırılacağının sinyali.</p><h3>Gürültü, Bir Halk Sağlığı Meselesi</h3><p>Aşırı gürültü yalnızca bir rahatsızlık değil; aynı zamanda kamu sağlığı üzerinde ciddi etkileri olan bir çevresel tehdit. Yetkililer, Cenevre’de yollar ve konutlarda ses yalıtımı için yapılan yatırımları hatırlatarak, bu tür araçlara tolerans gösterilmeyeceğini vurguluyor.</p><h3>Radarlar Sırada mı?</h3><p>Cenevre’de geçtiğimiz yıl test edilen gürültü radarları, bu mücadelenin bir sonraki adımı olabilir. Ancak bu teknolojinin tam olarak devreye alınabilmesi için henüz yasal zemin oluşturulmuş değil.</p><p>Gürültüye karşı daha sessiz bir Cenevre hedefiyle başlayan bu uygulamalar, araç sahiplerine açık bir mesaj veriyor: Kurallara uymayanlar hem ceza hem de araç kaybıyla karşı karşıya kalacak.</p>

Gürültülü araçlara karşı daha sert yaptırımlar geliyor

Neuchâtel Kantonu, sağlık sektöründeki nitelikli personel açığını kapatmak amacıyla, 2032 yılına kadar 1100 yeni hemşire yetiştirmeyi hedefleyen kapsamlı bir eylem planı başlattı. Bu girişim, İsviçre genelinde kabul edilen hemşirelik inisiyatifi kapsamında hayata geçiriliyor.

İşgücüne katılım

<p>Yapılan açıklamaya göre, bu yeni hemşirelerin %60’ı Yüksek Okullar (HES), %40’ı ise Meslek Yüksek Okulları (ES)aracılığıyla eğitilecek. Eğitim sürecinin esnekleştirilmesi, bireysel pedagojik takip ve CFC sahibi ASSC öğrencileri için kısaltılmış eğitim yolları gibi destekleyici önlemler de planlanıyor.</p><h3>Kurumlara Eğitim Yükümlülüğü Geliyor</h3><p>2025 yılının ikinci yarısından itibaren, kantondaki sağlık kurumları (hastaneler, yaşlı bakımevleri - EMS ve evde bakım hizmetleri) hem ES ve HES öğrencileri hem de ASSC çırakları için eğitim verme yükümlülüğü altına girecek. Her bir stajyer için kurumlara haftalık 300 frank destek sağlanacak. Ayrıca eğitim süreci, uygulamalı eğitim uzmanları tarafından desteklenecek.</p><h3>Meslek Değiştirenler İçin Bireysel Destek</h3><p>Kanton, hemşirelik mesleğine yönelmek isteyen ancak başka mesleklerden gelen bireyler için de özel destek planlıyor. Meslek değişikliği, yeniden işgücüne katılım veya entegrasyon sürecinde olan bireyler, belirli koşullar altında bireysel mali yardım alabilecek. Bu yardımların geri ödeme koşulları da şeffaf şekilde tanımlanacak.</p><h3>Federal Destek ve Gelecek Planları</h3><p>Bölgede bu hedeflerin hayata geçirilmesi için Haziran 2024’te 21,1 milyon franklık bir bütçe Grand Conseil tarafından onaylanmıştı. 2024 ve 2025 yılları için 1,3 milyon franklık federal katkı da sağlanacak. Bu önlemlerin uygulanmasına dair ikinci değerlendirme raporu ise yaz aylarında Parlamento’ya sunulacak.</p><p>Neuchâtel yetkilileri, planlanan bu adımlar sayesinde hem sağlık sektöründeki personel açığını azaltmayı hem de mesleğin cazibesini artırmayı amaçlıyor.</p>

Neuchâtel 2032’ye kadar 1100 yeni hemşire yetiştirmeyi hedefliyor

ABD Başkanı Donald Trump, II. Dünya Savaşı'nda Amerika Birleşik Devletleri'nin üstlendiği önemli rolü vurguladı. Trump, "Biz olmasaydık, bugün hepimiz Almanca konuşuyor olurduk. Belki biraz da Japonca." ifadelerini kullandı.

İkinci Dünya savaşı hatırlatması

<p>Başkan Trump, görevde olsaydı 7 Ekim 2023’te yaşanan olaylar ile Rusya-Ukrayna Savaşı’nın gerçekleşmeyeceğini iddia etti. Trump, İran’ın o dönemde finansal sıkıntı içinde olduğunu ve Hamas gibi grupları destekleyemediğini savundu.</p><p>Afganistan'daki duruma da değinen Trump, "Başkan olsaydım Afganistan felaketi yaşanmazdı. Oradan onurlu ve güçlü bir şekilde çıkardık. Bagram Hava Üssü’nü elimizde tutardık. Çin’e yakınlığı nedeniyle burayı asla bırakmazdık, şu anda ise Çin kontrolünde." dedi.</p><p><strong>Hindistan-Pakistan barışına ABD aracılığı</strong></p><p>Hindistan ile Pakistan arasındaki uzun süredir devam eden çatışmaların ABD’nin arabuluculuğunda çözüme kavuştuğunu belirten Trump, "Yaklaşık bin yıldır savaşıyorlar. Ben bunu çözebilirim, her şeyi halledebilirim. Bu yüzden bana bırakın dedim." diye konuştu.</p><p>Trump, iki ülkenin ticaret konusundaki iş birliğine vurgu yaparak, "Savaşmak yerine ticaret yapalım dedik. Pakistan ve Hindistan bundan memnun oldu." ifadelerini kullandı.</p><p>Başkanlığının ilk döneminde DEAŞ’ı tamamen ortadan kaldırdığını söyleyen Trump, "Kısa sürede DEAŞ’ın yüzde 100’ünü yendik." dedi. Bu stratejiye karşı çıkanların bulunduğunu ancak bunun üzerine askeri yapıyı yeniden organize ettiğini aktardı.</p><p>Trump, ordu için "Gerçek generalleri istiyoruz, siyasi ya da sahte olanları değil." sözleriyle askerî kadro reformuna dikkat çekti.</p>

Trump: Biz olmasaydık hepimiz Almanca konuşuyor olurduk

Vaud Kantonu, zorunlu eğitim sisteminin işleyişine dair geniş kapsamlı bir değerlendirme başlattı. Online bir anket aracılığıyla gerçekleştirilen bu introspektif çalışma, özellikle lise olgunluk diplomasının (maturité gymnasiale) üç yıldan dört yıla çıkarılması planı öncesinde eğitimin mevcut durumunu analiz etmeyi amaçlıyor.

Zorunlu eğitimi masaya yatırıyor

<p>Ankette, öğrenci ve velilere yöneltilen sorular arasında "Öğrenciler sizce fazla mı yoksa yetersiz mi değerlendiriliyor?", "Okulun kullandığı iletişim yollarından memnun musunuz?", "Okulun görevleri sizce nedir?" gibi eğitim sisteminin temel unsurlarına dair sorular yer alıyor. Bu sorularla, 90 bini aşkın öğrenci, veliler ve öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda sistemin bugünü ve yarını hakkında kapsamlı bir tablo oluşturulması hedefleniyor.</p><h3>“10, 11+4” Modeline Geçiş Hazırlığı</h3><p>2024 yılında başlatılan bu değerlendirme süreci, 2034 yılı itibarıyla hayata geçirilmesi planlanan ‘10, 11+4’ modeline temel oluşturacak. Bu yeni sistemde öğrenciler, 11. yılın sonunda olduğu gibi, 10. yılın sonunda da akademik başarılarına göre lise eğitimine geçiş yapabilecekler. Bu reform, öğrenciye daha erken uzmanlaşma ve yönelim imkânı sunmayı hedefliyor.</p><p>Bu çalışmanın teknik altyapısı için Vaud yönetimi, kamu politikalarının değerlendirilmesinde uzman bir özel danışmanlık şirketiyle iş birliği yaptı.</p><h3>Sendikadan Eleştirel Destek</h3><p>Genel anlamda çalışmayı destekleyen Vaud Kamu Hizmetleri Sendikası (SSP) ise bazı endişeleri dile getirdi. Sendika temsilcisi Isabelle Smekens, "Böyle derin bir reformdan önce gerçek bir durum tespiti yapılmalıydı. Anket önemli ama sadece çoktan seçmeli sorularla eğitimin tüm dinamiklerini kavrayamayız," diyerek öğretmenlerin sürece daha güçlü şekilde dahil edilmesi gerektiğini vurguladı.</p><p>Vaud yetkilileri ise anketin sadece bir başlangıç olduğunu, daha kapsamlı değerlendirme ve geri bildirimlerle reform sürecinin ilerletileceğini belirtiyor.</p><p>Kanton, eğitim sistemini yeniden kurgulamak ve geleceğe uygun hale getirmek için toplumun tüm kesimlerinden gelecek görüşlere büyük önem veriyor.</p>

Yeni eğitim modeli için büyük anket başladı

Cenevre'de Salı günü yüzlerce öğretmen ve özel eğitim personeli, çalışma saatlerinin yeniden düzenlenmesine karşı greve gitti. Öğretmen sendikaları, yeni düzenlemeyle birlikte iş yükünün artacağını ve eğitim mesleğinin doğasına aykırı bir uygulamaya zorlandıklarını belirtiyor.

Sloganlar eşliğinde yürüdüler

<p>Greve, 350 ilkokul öğretmeni ile 100’e yakın özel eğitim uzmanı katıldı. İkinci kademe ortaokul ve lise öğretmenlerinin de yaklaşık yarısının greve destek verdiği bildirildi. Günün sonunda yaklaşık 1500 kişilik kalabalık, Place Neuve’dan başlayarak şehir merkezinden yürüyüş düzenledi ve Eski Şehir’deki DIP (Kamu Eğitimi Departmanı) binası önüne kadar sloganlar eşliğinde yürüdü.</p><h3>“Muhasebeci mantığıyla eğitim yönetilmez”</h3><p>Sendikalar ve meslek kuruluşları, DIP tarafından hazırlanan yeni yönetmeliğin, öğretmenlerin çalışma süresini sadece sayı üzerinden değerlendiren bir “muhasebe mantığı” taşıdığını savunuyor. Yapılan açıklamalarda, bu düzenlemenin öğretmenlerin yükünü artıracağı, pedagojik görevlerin ders süresinden dışlanacağı ve gerçek iş yükünü yansıtmayan yapay hesaplamalara dayandığı ifade edildi.</p><h3>Özel eğitimcilerden sert tepki</h3><p>Mediko-pedagojik ofiste (OMP) görevli eğitimciler de tepkili. Yeni düzenlemeyle haftalık öğrenciyle geçirilen süre 28 saatten 32 saate çıkacak. Sendikalara göre bu artış, öğrencilerle bire bir çalışmanın yanı sıra hazırlık, analiz ve ebeveynlerle iletişim gibi kritik görevleri baltalayacak.</p><h3>“Gerçek bir müzakere istiyoruz”</h3><p>Sosyete Pédagogique Genevoise Başkanı Francesca Marchesini, “İki yıldır sesimizi duyuramıyoruz. Eğitim kalitesi, çalışma koşullarımıza bağlıdır” diyerek tepkisini dile getirdi. Ortaöğretim öğretmenleri sendikası sözcüsü Waël Almoman ise, “Gerçek bir müzakere talep ediyoruz” dedi.</p><h3>DIP: “Çalışma süresinde artış yok”</h3><p>DIP ise bu yorumlara itiraz ederek yeni düzenlemenin öğretmenlerin yıllık ders ve çalışma süresinde bir artış öngörmediğini savundu. Departmana göre, öğretmenlerden talep edilen saat sayısı ve görevler aynı kalacak.</p><p>Ancak sendikalar, uygulamanın sonuçlarının böyle olmayacağını, öğretmenlerin zaten sınırda olan iş yüklerinin daha da artacağını ifade ederek geri adım atılmasını talep ediyor. Grev sonrası taraflar arasında yeni bir diyalog süreci başlayıp başlamayacağı ise merak konusu.</p>

Cenevre'de öğretmenlerden iş yükü reformuna karşı grev

Vaud Kantonu Başsavcılığı, 2024 yılında şimdiye kadar görülmemiş yoğunlukta adli vakayla karşılaştı. Başlatılan soruşturma sayısı bir önceki yıla göre %10,7 artarak 22.728’e ulaştı. Özellikle ekonomik suçlar ve gençler arasında artan şiddet olayları dikkat çekiyor.

Şiddet eğilimi artışı

<p>Başsavcı Eric Kaltenrieder, Çarşamba günü Renens’teki Başsavcılık binasında düzenlenen basın toplantısında, 2024’ün adeta “rekorlar yılı” olduğunu belirtti. Sadece yeni açılan dosyalar değil, yıl sonu itibarıyla halen devam eden 10.963 dosya ile de yükün arttığını söyledi. Soruşturma sayısındaki artışın 2023’e kıyasla üç katına çıktığını vurguladı.</p><h3>Dijital Dolandırıcılıkta Patlama</h3><p>En büyük artış, %26,3 oranıyla ekonomik suçlarda görüldü. Kaltenrieder, bu artışın arkasında dijital dolandırıcılıkların, kredi kartı sahtekârlıklarının ve yaşlıları hedef alan çevrim içi tuzakların olduğunu açıkladı. Ayrıca kara para aklama ve sahte iflas beyanı gibi suçlarda da artış yaşandığı belirtildi.</p><h3>Genç Suçluların Sayısı ve Şiddeti Artıyor</h3><p>Gençler arasındaki suç oranının yanı sıra işlenen suçların ciddiyetinin de arttığına dikkat çeken Kaltenrieder, 2024 yılında Çocuk Mahkemesi’nde 25 vakada savcılık müdahalesi olduğunu ve bunun %25’lik bir artışı temsil ettiğini söyledi. Bu durum, genç suçlular arasında ciddi bir “şiddet eğilimi artışı” olarak yorumlandı.</p><h3>Diğer Suç Türlerinde de Ciddi Artış</h3><p>2024 yılında diğer suç kategorilerinde de çarpıcı artışlar kaydedildi:</p><ul><li><strong>Vücut bütünlüğüne karşı suçlar:</strong> +%17,1</li><li><strong>Trafik ihlalleri:</strong> +%16,5</li><li><strong>Onur kırıcı eylemler:</strong> +%14,1</li><li><strong>Aile içi şiddet:</strong> +%10,7</li><li><strong>Cinsel suçlar (özellikle pornografi):</strong> +%31,6</li><li><strong>Hırsızlık ve gasp:</strong> +%10,5</li></ul><p>Başsavcılığa göre bu genel artış, toplumun dijitalleşmesi, sosyal ilişkilerdeki dönüşüm, görüşlerdeki kutuplaşma ve artan adli başvuru eğilimi gibi değişimlerin bir yansıması. Ayrıca Vaud nüfusundaki büyüme de bu yük artışında etkili oldu.</p><p>Eric Kaltenrieder, bu eğilimlerin adli sistem üzerinde ciddi baskılar oluşturduğunu ve adaletin zamanında sağlanabilmesi için yeni çözümler üretilmesi gerektiğini belirtti.</p>

Vaud Kantonu’nda 2024 yılında adli soruşturmalarda patlama yaşandı

İsviçre’de aile yapıları ve toplumsal cinsiyet rollerine dair tutumlar son on yılda büyük bir değişim gösterdi. İsviçre Federal İstatistik Ofisi’nin (OFS) Salı günü yayımladığı araştırmaya göre, eşcinsel çiftlerin çocuk yetiştirme yeterliliği konusundaki kabul oranı önemli ölçüde arttı.

Geleneksel roller zayıflıyor

<p>2013 yılında 15-80 yaş arası bireylerin yalnızca %40’ı eşcinsel bir çiftin çocuğunu mutlu bir şekilde büyütebileceğini düşünürken, bu oran 2023’te %64’e yükseldi. Kadınlar arasında bu görüşü savunanların oranı %47’den %72’ye çıkarken, erkeklerde artış %32’den %56’ya ulaştı.</p><p>Bölgesel dağılıma göre en yüksek kabul oranı Almanca konuşulan bölgelerde görülürken (%65), bunu İsviçre Romandisi (%62) ve İtalyanca konuşulan bölgeler (%57) izledi.</p><h3>Geleneksel Roller Zayıflıyor</h3><p>Kadınların çocuk bakımında, erkeklerin ise evin geçimini sağlamada “doğuştan daha uygun” olduğuna dair geleneksel inançlar da son on yılda azalma gösterdi. 2013 yılında katılımcıların %39’u “erkeğin para kazanması gerektiğini”, %51’i ise “kadının çocuklarla daha iyi ilgileneceğini” düşünürken, bu oranlar 2023’te sırasıyla %24 ve %35’e düştü.</p><p>Katılımcıların %55’i, küçük çocuklu ailelerde iki ebeveynin de yarı zamanlı çalışmasını en uygun model olarak görüyor. Ancak uygulamada bu model yalnızca %13’lük bir oranda mevcut. En yaygın model, annenin yarı zamanlı, babanın ise tam zamanlı çalıştığı model olmaya devam ediyor (%46).</p><h3>Bölgesel Farklılıklar</h3><p>Yarı zamanlı çalışma modelinin en fazla destek gördüğü yerler Almanca (%56) ve Fransızca (%54) konuşulan bölgeler oldu. İtalyanca konuşulan bölgelerde ise bu oran %43. Tessin’de en çok tercih edilen model ise annenin yarı zamanlı, babanın tam zamanlı çalıştığı yapı (%41).</p><p>Babanın tek başına çalıştığı model ise ülke genelinde artık fazla desteklenmiyor. En az destek veren kesim ise İsviçre Romandisi olarak öne çıkıyor.</p><p>Araştırma, İsviçre toplumunun toplumsal cinsiyet rolleri ve aile yapıları konusundaki algısında önemli bir dönüşüm yaşandığını gösteriyor. Ancak toplumsal değişimin yasal ve pratik uygulamalara yansıması zaman alacağa benziyor.</p>

İsviçre’de aile ve toplumsal cinsiyet kalıpları geriliyor

ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan'da yaptığı açıklamada, ülkesinin Suriye'ye yönelik uyguladığı yaptırımları kaldıracağını duyurdu.

Trump'tan Suriye kararı

<p>Bu karar, Trump’ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile yaptığı görüşmelerin ardından alındı. Bugün ise Trump, Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara ile bir araya gelerek bu önemli gelişmeyi görüşecek.</p><p>Trump, Riyad'da katıldığı Suudi Arabistan-ABD Ortak Yatırım Forumu'nda, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile telefon görüşmesi yaptığını belirterek, "Türkiye'nin lideri Erdoğan da benzer bir talepte bulunmuştu. Orta Doğu'daki diğer dostlarımız da aynı şekilde Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırılmasını istemişti," dedi.</p><p>Trump’ın bu açıklaması, Suriye'de sevinçle karşılandı. Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani, Trump'ın yaptırımları kaldırma kararını, Suriye halkı için tarihi bir dönüm noktası olarak değerlendirdi. Aynı şekilde, Arap ülkelerinden de olumlu tepkiler geldi. Kuveyt, Bahreyn, Ürdün, Filistin, Yemen, Lübnan ve Libya, bu adımı memnuniyetle karşıladıklarını açıkladı.</p><p>Kuveyt Dışişleri Bakanlığı, Trump’ın açıklamasını takdirle karşılayarak, Suudi Arabistan’ın bu süreçteki çabalarına övgüde bulundu. Bahreyn Kralı Hamed bin İsa Al Halife de, Trump’ın Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması kararını, Suriye halkı ve Cumhurbaşkanı Şara’yı tebrik ederek, olumlu bir adım olarak nitelendirdi.</p><p>Ürdün, Filistin, Lübnan ve Yemen gibi diğer Arap ülkeleri de Trump'ın bu kararını, Suriye'nin yeniden inşasına ve dünya ile ekonomik işbirliğini artırma yolunda atılmış önemli bir adım olarak değerlendirdi.</p><p>Son olarak, Libya Dışişleri Bakanlığı, Trump'ın açıklamasının, Suriye'nin uluslararası alanda yeniden entegrasyonu için önemli bir dönüm noktası olduğuna dikkat çekti. Bu gelişme, bölgedeki genel istikrarı ve işbirliğini pekiştirecek bir adım olarak görüldü.</p>

Trump, Suriye'ye uygulanan yaptırımları kaldırıyor

İsviçre’de her yıl yaklaşık 260 bin çocuk çeşitli kazalarda yaralanıyor. Bu kazaların bazıları ne yazık ki ölümle sonuçlanıyor: Her yıl 28 çocuk hayatını kaybederken, 280 çocuk da trafik kazalarında ağır yaralanıyor. 

Farkındalık kampanyası

<p>Bu veriler karşısında harekete geçen Kaza Önleme Bürosu (BPA), “Artık hiçbir çocuk kaza sonucu hayatını kaybetmemeli” çağrısıyla yeni bir farkındalık kampanyası başlattı.</p><h3>Ev Kazaları İçin Uyarı</h3><p>BPA, sadece trafik değil, evde meydana gelen kazaların da büyük tehlike yarattığını vurguluyor. Her yıl 60 bin çocuk evde yaşanan kazalar nedeniyle zarar görüyor. Bu nedenle, 0-6 yaş grubundaki çocuklara sahip aileler için özel olarak geliştirilen “OUUPS!” isimli program, ebeveynlere yönelik video ve önerilerle güvenli bir yaşam ortamı oluşturmayı hedefliyor. Ayrıca kreşler için yeni bir bilgilendirme materyali de hazırlanma aşamasında.</p><h3>Okul Çağındaki Çocuklara Yönelik Eğitim Araçları</h3><p>5-16 yaş arası çocuklara hitap eden “SafetyTools” isimli eğitim seti ise, kantonların müfredatına uygun olarak geliştirilmiş ücretsiz ve modüler içerikler sunuyor. Okullarda kazaların nasıl önlenebileceğine dair eğitim materyalleri sağlayan bu program, öğretmenler ve eğitimciler için önemli bir kaynak oluşturuyor.</p><h3>Trafik Güvenliği İçin “Pylonis”</h3><p>Trafikte güvenlik konusunda da çalışmalar yürüten BPA, “Pylonis” adlı programla çocuklara uygun içeriklerle yol güvenliği eğitimi sunuyor. Bu modern araçlarla çocukların trafikteki riskleri tanımaları ve güvenli davranış geliştirmeleri hedefleniyor.</p><h3>Toplumun Tümüne Çağrı</h3><p>BPA, çocuk kazalarını önlemenin yalnızca ailelerin ya da uzmanların değil, aynı zamanda okulların ve yerel yönetimlerin de sorumluluğunda olduğunu hatırlatıyor. Geliştirilen çeşitli araçlar ve programlarla, çocukları kazalardan korumak için herkesin elini taşın altına koyması gerektiği vurgulanıyor.</p><p>İsviçre’de çocukların güvenliği için sıfır can kaybı hedefiyle yola çıkan bu kampanya, farkındalık yaratmayı ve çocuklara daha güvenli bir yaşam alanı sunmayı amaçlıyor.</p>

İsviçre’de çocuk kazaları için hedef: Sıfır can kaybı

İsviçre bankacılık tarihine damgasını vuran "Bulgar kokaini" davası yeniden gündemde. 2022 yılında Credit Suisse, Bulgar kökenli bir suç örgütüyle ilişkili kara para aklama suçlamaları kapsamında 2 milyon frank para cezasına çarptırılmıştı. Ancak bankayı devralan UBS’in bu davadan Kasım 2024’te beraat etmesi, İsviçre makamlarının tepkisine yol açtı. 

Piyasalar takipte

<p>Federal Savcılık, bu karara itiraz ederek 7 Mart 2025 tarihinde İsviçre Federal Mahkemesi’ne temyiz başvurusunda bulundu.</p><h3>Skandalın Arka Planı</h3><p>“Bulgar kokaini” dosyası, Credit Suisse’in kara para aklamaya karşı yürütmesi gereken kontrollerde ciddi ihmaller bulunduğuna işaret ediyor. Suç örgütüyle bağlantılı finansal işlemleri tespit edemeyen banka, 2022’de mahkum edilmişti. Bu dava, Credit Suisse’in itibarını zedeleyen çok sayıda skandaldan sadece biriydi.</p><h3>UBS’in Süreci ve Beraat Kararı</h3><p>Credit Suisse’in Mart 2023’te piyasalarda yaşanan panik sonucu iflasın eşiğine gelmesiyle, İsviçre makamları devreye girerek acil müdahaleyle UBS’in bankayı satın almasını sağlamıştı. Bu satın almayla UBS, devam eden davaları da devralmış oldu.</p><p>Ancak Kasım 2024’te, Federal Ceza Mahkemesi'nin temyiz dairesi UBS’i suçsuz buldu. Gerekçe olarak ise davanın kilit tanığı olan eski Credit Suisse çalışanının vefat etmiş olması gösterildi. Mahkeme, bu durumun olayların net olarak aydınlatılmasını engellediğini ve savunma hakkının ihlali anlamına geleceğini belirtti. Böylece UBS beraat etti.</p><h3>Çifte Temyiz</h3><p>UBS, konuyla ilgili kamuya açıklama yapmaktan kaçındı. Ancak 2025 birinci çeyrek mali raporunda, kararın ardından kendilerinin de temyize başvurduklarını belirtti. Böylece dosya, hem Federal Savcılık hem de UBS tarafından temyize taşınmış oldu.</p><p>Şimdi gözler İsviçre Federal Mahkemesi’nin vereceği nihai kararda. Bu dava, hem hukuk dünyasında hem de bankacılık sektöründe büyük yankı uyandırmaya devam ediyor. Pusula Swiss olarak gelişmeleri takip etmeyi sürdüreceğiz.</p>

UBS davasında yeni gelişme: İsviçre Federal Savcılığı’ndan temyiz başvurusu

PKK'nın kendini feshettiğini duyurmasının ardından, kamuoyu şimdi silahların nasıl ve nereye teslim edileceğini merak ediyor. Güvenlik kaynaklarından gelen bilgilere göre, örgütün Kuzey Irak’taki silahlarının Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ne devredilmesi ön plana çıkan seçeneklerden biri.

Süreç nasıl işleyecek?

<p>Birleşmiş Milletler denetiminde bir silah bırakma ihtimali daha önce gündeme gelse de şu ana kadar BM’ye resmi bir başvuru yapılmadı. Sürecin önemli aktörlerinden biri olarak görülen Barzani ailesi, bu aşamada da rol almayı sürdürüyor. Silahların Erbil veya Süleymaniye’de teslim edilmesi üzerinde duruluyor. Ancak bu adımın kısa sürede gerçekleşmesi beklenmiyor; zira hazırlıkların zaman alabileceği değerlendiriliyor.</p><p><strong>YPG/SDG’nin durumu hâlâ net değil</strong><br>Örgütün Suriye’deki kolu olan YPG/SDG’nin silah bırakıp bırakmayacağı ise henüz belli değil. SDG’nin Şam yönetimiyle yaptığı anlaşmaya göre, güçlerin merkezi orduya katılması öngörülüyor ancak bu sürecin ne zaman hayata geçeceği konusunda net bir takvim bulunmuyor.</p><p>Geçtiğimiz günlerde Kamışlı’da gerçekleştirilen Kürt Konferansı’nda özerk yönetim talepleri yeniden gündeme gelirken, bu gelişmeler Suriye’nin geleceğine ilişkin soru işaretlerini artırıyor. SDG’nin ABD ve Fransa’nın desteğini arkasına aldığı biliniyor.</p><p>Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile ABD’li mevkidaşı Marco Rubio’nun telefon görüşmesinde bu konu da ele alındı. ABD’nin Ankara Büyükelçiliği yaptığı açıklamada, Türkiye’nin kalıcı barış ve güvenlik çabalarına destek verildiğini duyurdu. Fidan ile Rubio’nun Antalya’da yüz yüze görüşme yapması planlanıyor.</p><p><strong>Irak, Türk askerinin geri çekilmesini isteyebilir</strong><br>PKK’nın silahsızlanma kararı, Kuzey Irak’taki Türk askerlerinin varlığını da yeniden gündeme taşıyabilir. Irak hükümeti, terörle mücadele gerekçesiyle bölgede bulunan Türk Silahlı Kuvvetleri'nin, PKK tehdidinin ortadan kalkmasının ardından çekilmesini talep etmeye hazırlanıyor.</p><p>Irak Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Irak topraklarında bulunan yabancı güçlerin mevcudiyetine gerekçe oluşturan durumların yeniden değerlendirilmesi için bir fırsat” ifadelerine yer verildi. Bu söylemin önümüzdeki günlerde daha yüksek sesle dile getirilmesi ve Türkiye’ye yönelik baskının artması bekleniyor.</p>

PKK’nın silahları nereye bırakacağı belirsizliğini koruyor

Eurovision Şarkı Yarışması’nın ilk yarı finali, İsviçre'nin Basel kentinde gerçekleşti. Yarışmayı salonda takip eden bazı izleyiciler, Filistin bayrakları açarak Gazze halkına destek mesajı verdi ve İsrail’in katılımını protesto etti.

Basel’de Filistin'e destek

<p><strong>Eurovision’da İsrail Katılımına Filistin Bayraklı Protesto</strong></p><p>İsrail’in 2023 Ekim'inden bu yana Gazze’ye sürdürdüğü saldırılar nedeniyle, yarışmaya katılması geniş çapta eleştirilere yol açıyor. 17 Mayıs’ta düzenlenecek büyük final öncesinde gerçekleşen ilk yarı finalde, İsrail sahne almamış olsa da, birçok performans sırasında ve ardından Filistin bayrakları ekranlarda yer aldı.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/c4b63da337741ddc2505d5104.jpg" width="1024" height="576"></figure><p>Yarışmanın bu etabında sahneye çıkan 15 ülkeden Norveç, Arnavutluk, İsveç, İzlanda, Hollanda, Polonya, San Marino, Estonya, Portekiz ve Ukrayna finale yükseldi. Azerbaycan, Slovenya, Belçika, Hırvatistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ise yarışmadan elendi.</p><p><strong>Basel’de yoğun güvenlik tedbirleri</strong></p><p>Yarışmaya ev sahipliği yapan Basel’de, güvenlik önlemleri maksimum seviyeye çıkarıldı. Olası güvenlik tehditlerine karşı polis güçlerinin ortak çalışacağı bildirildi. Etkinlik boyunca yaklaşık 1300 polis görev alırken, İsviçre ordusundan 40 asker de destek için görevlendirildi. Ayrıca bazı görevlerde Fransız ve Alman güvenlik güçleri de yer alacak.</p><p><strong>İsrail’in katılımı tartışma yarattı</strong></p><p>İsrail’i, 15 Mayıs'taki ikinci yarı finalde sahneye çıkacak olan Yuval Raphael, "New Day Will Rise" adlı şarkısıyla temsil edecek. Ancak, İsrail'in yarışmaya katılması, birçok kesim tarafından tepkiyle karşılanıyor.</p><p>Eurovision'un organizatörü EBU (Avrupa Yayın Birliği), 2022 yılında Ukrayna'daki savaş nedeniyle Rusya’yı yarışmadan men etmişti. Ancak benzer bir kararın İsrail için alınmaması, "çifte standart" ve "ikiyüzlülük" suçlamalarını beraberinde getirdi. Bu durum, Basel'de düzenlenen Filistin destekli protestoların yoğunlaşmasına neden oldu.</p><p><strong>Açılış törenine protestolar damga vurdu</strong></p><p>11 Mayıs'ta Basel Belediye Binası önünde yapılan yarışmanın resmi açılış töreni sırasında da İsrail karşıtı gösteriler dikkat çekti. Binlerce kişi, ellerinde Filistin bayraklarıyla İsrail’in yarışmadan çıkarılmasını talep etti. Göstericiler arasında bazı aktivistler, İsrail delegasyonunun bulunduğu tramvayın önünde Filistin bayraklarıyla oturma eylemi yaparak tepkilerini ortaya koydu.</p><figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/c4b63da337741ddc2505d5105.jpg" width="1024" height="576"></figure><p>Açılış töreniyle birlikte 37 ülkenin delegasyonuna “hoş geldiniz” denilerek Eurovision haftası resmen başlamıştı. Katılımcılar, törenin devamı için klasik tramvaylarla “Eurovision köyü”ne doğru hareket etmişti.</p>

Eurovision’da İsrail katılımına Filistin bayraklı protesto

ABD Başkanı Donald Trump, ikinci başkanlık döneminin ilk resmi ziyaretini Suudi Arabistan'a gerçekleştirdi. Trump, 13-16 Mayıs tarihlerinde Orta Doğu’ya yapacağı dört günlük gezisinin ilk ayağı olarak Suudi Arabistan’a gitti.

Trump Suudi Arabistan'da

<p>Riyad’daki temasları sırasında, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile bir araya gelen Trump, Suudi Arabistan-ABD Yatırım Forumu’na katılacak. Bu forumda ticari ve siyasi işbirlikleri ele alınacak.</p><p>Trump, Suudi Arabistan’dan 1 trilyon dolarlık yatırım çekmeyi hedeflerken, Suudi yönetimi de 600 milyar dolarlık bir yatırım taahhüdü vermiş durumda. Ziyaretin devamında, ABD ve Suudi Arabistan arasında önemli ticari anlaşmaların yanı sıra silah ticaretine dair düzenlemelerin de yapılması bekleniyor.</p><p>Trump'a, bu önemli ziyareti sırasında SpaceX, X ve Tesla CEO’su Elon Musk da eşlik ediyor. Musk, Suudi Arabistan-ABD Yatırım Forumu’na katılacak ve forumda konuşmalar yapacak. Ziyaret, sadece ticari ilişkiler değil, aynı zamanda bölgesel güvenlik meselelerine dair önemli görüşmelere de sahne olacak. Trump’ın temaslarında, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları, İran’ın nükleer programı ve Yemen’deki Husiler gibi sıcak güvenlik sorunları ele alınacak.</p><p>Trump, Suudi Arabistan’ın ardından sırasıyla Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne geçecek. Perşembe günü İstanbul’a gelmesi de planlanan Trump’ın gezisi, bölgedeki siyasi, askeri ve ticari gelişmeleri şekillendirme noktasında kritik öneme sahip.</p><p>Trump’ın Riyad’da Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile gerçekleştirdiği görüşme, ikili ilişkilerin daha da güçlendirilmesi için önemli bir fırsat sunuyor. ABD ve Suudi Arabistan arasında, enerji, silah ve teknoloji alanlarında yeni işbirlikleri kurulması gündemde. Ziyaretin bir diğer önemli noktasında, bölgesel güvenlik konuları masaya yatırılacak ve bu başlıklar arasında özellikle İran ile yapılan nükleer müzakereler, Gazze’deki ateşkes görüşmeleri ve Ukrayna-Rusya savaşı gibi konular yer alacak.</p>