Uzun süredir devam eden vize mağduriyeti konusunda öğrenciler için olumlu gelişmeler yaşanıyor. Roma’daki mahkeme, eğitim vizesi taleplerini reddeden İtalya makamlarına karşı açılan itiraz davalarında öğrencileri haklı bulmaya başladı.
Euronews Türkçe’nin edindiği bilgilere göre, şu ana kadar yaklaşık 10 öğrenci davayı kazandı ve bunlardan 4'üne mahkeme kararının ardından vizeleri verildi.
Başvurularına olumsuz yanıt alan yüzlerce öğrenci, "iltica riski", "maddi yetersizlik" veya "finansal kaynakların güvenilir olmaması" gibi gerekçelerle vize reddi aldı. Bu durum karşısında sosyal medya üzerinden örgütlenen öğrenciler, basın açıklamaları yaparak özellikle İstanbul ve İzmir’deki İtalya konsolosluklarının tutumuna dikkat çekti. Öğrenciler, başvurularının değerlendirilmesi için yasal sürenin aşılması ve gerekçesiz ret kararları verilmesi nedeniyle haklarının ihlal edildiğini savundu.
Vize sorunları mahkemeye taşındı Sorunun çözülmemesi üzerine bazı öğrenciler, vize reddi krizini Roma’daki Lazio Bölge İdare Mahkemesi’ne taşıdı. Euronews Türkçe’nin doğruladığı bilgilere göre, 40 öğrenci mahkemeye bireysel itirazda bulundu ve bunlardan yaklaşık 10’u davayı kazandı. Mahkeme, bazı öğrenciler için derhal vize verilmesine, bazıları için ise başvuruların yeniden değerlendirilerek 5 gün içinde karara bağlanmasına hükmetti. Ayrıca, ret kararlarının yalnızca güçlü kanıtlara dayanması gerektiğinin altını çizdi.
Ancak mahkemenin kararlarına rağmen konsolosluk işlemlerinde gecikmeler yaşanıyor. Şubat ayında mahkeme lehine karar çıkan ve Bolonya ile Milano Üniversiteleri'nde eğitim hakkı kazanan iki öğrenci, vizelerini ancak 45 gün sonra alabildi.
İtalya Parlamentosu da konuyla ilgileniyor Öğrencilerin yaşadığı vize mağduriyeti, İtalya Parlamentosu'nda da gündeme geldi. İtalyan Solu partisinin lideri ve milletvekili Nicola Fratoianni, 21 Kasım’da konuyu parlamentoya taşıyarak, öğrencilerin eğitim haklarının ihlal edildiğini ve bu sorunun acilen çözülmesi gerektiğini vurguladı. Fratoianni, İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani’ye öğrencilere yönelik vize süreçlerinin kolaylaştırılması için hangi adımların atıldığını sordu.
İtalya Dışişleri Bakanlığı yetkilileri ise vize taleplerinin geçen yıl yüzde 36 oranında arttığını belirterek, artan başvurular nedeniyle süreçlerin uzadığını ifade etti. 2023 yılına kıyasla Ankara'dan yapılan başvurular yüzde 41,5, İstanbul'dan yapılanlar yüzde 29 ve İzmir'den yapılanlar yüzde 50 oranında artış gösterdi. Yetkililer, vize başvurularının mümkün olan en kısa sürede değerlendirilmeye çalışıldığını ancak yasa dışı göç riskinin de göz önünde bulundurulduğunu söyledi.
Öğrenciler büyük zorluklarla karşılaştı İstanbul Üniversitesi mezunu ve Bolonya Üniversitesi'nde yüksek lisans yapmaya hak kazanan 22 yaşındaki Yavuz Selim Gökduman, başvurusu sırasında bankada yeterli miktarda para göstermesine rağmen "maddi yetersizlik" gerekçesiyle ön ret aldı. Amcası ve babasını sponsor olarak göstermesine rağmen konsolosluktan yanıt alamayınca, Kasım ayında diğer öğrencilerle birlikte protestolara katıldı. Aynı akşam vize reddi aldığını belirten Gökduman, mahkemeye başvurmasının ardından Şubat ayında mülakata çağrıldı. Mahkeme, ekonomik yetersizlik nedeniyle ret kararının hukuka aykırı olduğuna hükmetti ve başvurusunun tekrar değerlendirilmesini talep etti. Ancak yine de vizesi gecikmeli olarak verildi.
Benzer şekilde, Bolonya Üniversitesi’nde Yapay Zeka ve Dil Mühendisliği programına kabul alan 23 yaşındaki Atakan Kayı da maddi yetersizlik gerekçesiyle vize reddi aldı. Hukuki mücadele başlatan Kayı, mahkemenin kararını beklerken eğitim sürecinin aksamasından dolayı maddi ve manevi kayıplar yaşadığını belirtti. Mart ayında mahkemenin kendisini haklı bulduğunu ifade eden Kayı, "Söke söke hakkımızı aldık, tırnaklarımızla kazıyarak mücadele verdik," dedi.
Vize mağduriyeti sadece Türk öğrencilerle sınırlı değil Roma Business School’a kabul alan ancak iki kez vize reddi alan gazeteci Fatma Menal Akın, mağdur öğrencilerin sesini duyurmak için gönüllü olarak Medya ve İletişim Danışmanlığı görevini üstlendi. Eğitimini şu anda çevrimiçi sürdürmek zorunda kalan Akın, yalnızca Türk öğrencilerin değil, İran gibi bazı ülkelerden gelen öğrencilerin de benzer sorunlarla karşı karşıya kaldığını söyledi.
Öğrenciler, eğitim haklarının ihlal edilmemesi için mücadelelerine devam edeceklerini belirtirken, avukat Angelo Supino, mahkemenin kararlarının emsal teşkil edeceğini ve benzer mağduriyetlerin önüne geçilmesi gerektiğini ifade etti.
