New England Journal of Medicine’da yayımladıkları makalede, yeni geliştirilen tarım ilaçlarının insan ve hayvan sağlığı açısından ciddi tehditler barındırabileceği uyarısında bulundular.
Plansız ilaç kullanımı direnç geliştiriyor
Tarımda ve sağlık alanında kullanılan antifungal ilaçlar her ne kadar hayati öneme sahip olsa da, bu ilaçların kontrolsüz ve yoğun kullanımı, mantarların zamanla direnç kazanmasına yol açıyor. Uzmanlar, bu durumun özellikle bağışıklık sistemi zayıf bireylerde kullanılan tedavilerin etkisini azaltabileceğine dikkat çekiyor.
Thompson ve Desai, mantar ve bakterilere karşı yürütülen mücadelede, insan, hayvan ve çevre sağlığını birlikte ele alan "tek sağlık" (One Health) yaklaşımının benimsenmesi gerektiğini belirtiyor. Bu yaklaşım, tüm canlıların sağlığının birbiriyle bağlantılı olduğunu kabul ediyor.
Antibiyotik direnciyle benzerlik gösteriyor
Dr. Thompson, antibiyotiklerin hayvancılık sektöründe aşırı kullanımının antibiyotik direncine yol açtığını hatırlatarak, benzer bir tehlikenin çevresel antifungal ilaçlar için de geçerli olduğuna dikkat çekti.
Küresel etmenler yayılımı hızlandırıyor
İklim değişikliğinin etkileri, rüzgar hareketleri ve uluslararası seyahatler gibi faktörler, mantarların yeni coğrafyalara yayılmasını kolaylaştırıyor. İnsanlar, hayvanlar ve kirlenmiş nesneler aracılığıyla patojenlerin taşınması mümkün hale geliyor.
Son yıllarda hızla artan tehlikeli mantar türlerinden biri olan Candida auris, ciddi enfeksiyonlara neden olmasıyla biliniyor. Bu mantarın insan hücrelerine yapıca benzemesi, tedavide kullanılan ilaçların yan etkilerini artırıyor. Dahası, etkili antifungal ilaç sayısının sınırlı olması, ilaca dirençli mantarların kontrolünü daha da güçleştiriyor.
Küresel düzeyde iş birliği çağrısı
Makale yazarları, direnç gelişiminin kullanılan antifungal miktarıyla doğrudan ilişkili olduğunu vurgularken, tarım ilaçlarının üretimi ve kullanımının uluslararası düzeyde eşgüdüm içinde yönetilmesi gerektiğini savunuyor.
Thompson ve Desai'ye göre, ulusal ve uluslararası otoritelerin birlikte hareket etmesi, uzun vadede hem maliyetleri düşürebilir hem de dirençli mantarların yol açabileceği küresel sağlık krizlerinin önüne geçebilir.
