İsviçre devlet televizyonu SRF’nin araştırmasına göre, Amerika Birleşik Devletleri, daha önce sabit fiyatla satılacağı belirtilen uçaklar için şimdi ek ödeme talep ediyor.

Dönemin Savunma Bakanı Viola Amherd, F-35 uçaklarının yaklaşık 6 milyar franklık sabit fiyatla alınacağını defalarca kamuoyuna açıklamıştı. Ancak SRF’nin ulaştığı bilgilere göre, ABD bu anlaşmayı farklı yorumluyor ve ciddi bir fiyat artışı talep ediyor.

2020 yılının Eylül ayında yapılan referandumda savaş uçağı alımı sadece %50,1 oyla kabul edilmişti. O dönem hükümetin yayımladığı resmi bilgilendirme kitapçığında “maksimum 6 milyar franklık bütçe ayrıldığı” belirtilmişti.

Haziran 2021’de ABD üretimi F-35’in tercih edilmesinin ardından, Amherd yine sabit fiyat garantisinin verildiğini duyurmuştu. Ancak gazeteci Beni Gafner, federal idaredeki çeşitli kaynaklarla yaptığı görüşmelere dayanarak, Federal Konsey’in artık milyarlık bir ek maliyetle karşı karşıya olduğunu iddia etti.

Gafner’e göre, Amherd ek maliyetleri 2024 yazında öğrenmiş olmasına rağmen, Federal Konsey’i ancak Aralık ayında bilgilendirdi. Şu anda federal yönetim içinde 1,3 ila 1,5 milyar franklık ek maliyet konuşuluyor.

Artan Üretim Maliyetleri Gerekçe Gösteriliyor

Federal idareden iki ayrı güvenilir kaynak da SRF’ye, ABD’nin İsviçre’den daha fazla ödeme talep ettiğini doğruladı. Gerekçe olarak ise sabit fiyatlı bir anlaşmanın hiç yapılmamış olması ve artan üretim maliyetleri gösteriliyor.

Konu o kadar hassas ki, bu yıl başından itibaren Savunma Bakanlığı’nın, diğer Federal Konsey üyeleriyle iki gizli toplantı yaptığı bildiriliyor. ABD hükümeti, 2021’de sabit fiyat garantisi verdiğini ve İsviçre ile geçmişteki tüm satışlarda da bu sözünü tuttuğunu savunuyor. Ancak F-35’ler, doğrudan üretici firma Lockheed Martin’den değil, ABD hükümeti aracılığıyla satın alındı.

Gelişmeler, kamuoyunda F-35 alımına dair tartışmaları yeniden alevlendirebilir. Özellikle referandumun kıl payı geçmesi ve şimdi ek masrafların ortaya çıkması, hükümeti siyasi baskı altında bırakabilir.