Turgut

ABD Merkez Bankası (Fed) bugün faiz kararını açıklayacak. Piyasaların beklentisi, yılbaşından bu yana ilk kez 0,25 puanlık bir faiz indirimi yapılması yönünde. Böylece ABD’deki politika faizi %4,0–4,25 aralığına gerilemiş olacak.

Dünya piyasaları nefesini tuttu

<h3>Fed’in Kararı Neden Önemli?</h3>Faiz oranı, bankaların merkez bankasından borçlanma maliyetini belirliyor. Bu oran doğrudan kredi, ipotek ve yatırım koşullarına yansıyarak tüm ekonomiyi etkiliyor. Yüksek faiz enflasyonu baskılamaya yararken, düşük faiz tüketim ve yatırımları artırıyor. Fed’in görevi yalnızca fiyat istikrarı değil, aynı zamanda iş gücü piyasasını da gözetmek; bu durum kararlarını diğer merkez bankalarından farklı kılıyor.<h3>Trump’ın Baskısı ve Fed’in Bağımsızlığı</h3>ABD Başkanı Donald Trump, uzun süredir Fed’e faizleri indirmesi için baskı yapıyor. ABD’nin 37 trilyon dolarlık dev kamu borcu, yılda 1 trilyon dolardan fazla faiz yükü yaratıyor. Bu nedenle düşük faiz, bütçe üzerindeki baskıyı hafifletebilir. Ancak Fed’in bağımsızlığı ABD’nin küresel finans piyasalarındaki güvenilirliği açısından kritik. Trump, Fed Başkanı Jerome Powell’ı sert ifadelerle eleştiriyor ve hatta görevden alınmasını istemişti.<h3>Ekonomik Göstergeler Ne Söylüyor?</h3>Son veriler ABD işgücü piyasasında belirgin bir yavaşlamaya işaret ediyor. Enflasyon oranı hâlen %2,9 ile hedefin (%2) üzerinde seyretse de Fed Başkanı Jerome Powell, risk dengesinin değiştiğini ve politika ayarlamasının gerekebileceğini açıklamıştı. Bu açıklamalar, faiz indirimi ihtimalini güçlendirdi.<h3>Olası Etkiler</h3><ul><li>Pozitif: Kredilerin ucuzlamasıyla tüketim ve yatırımların artması, istihdamın desteklenmesi.</li><li>Negatif: Enflasyonun yeniden yükselme riski, özellikle Trump’ın gümrük vergileri nedeniyle zaten artış eğilimi gösteren fiyatlar üzerinde ek baskı yaratabilir.</li></ul><h3>Fed’in Bağımsızlığı Tartışmalı</h3>Trump’ın Powell’a yönelik saldırılarının faiz indirimi sonrası durması beklenmiyor. Aksine, Trump daha büyük indirim talep ediyor ve Fed yönetiminde kendi etkisini artırmaya çalışıyor. Bu durum, Fed’in bağımsızlığına ilişkin tartışmaların süreceğine işaret ediyor.

ABD’de faizler düşecek mi? Küresel etkileri mercek altında

İsviçre Konfederasyonu Başkanı Karin Keller-Sutter, ülkesinin Filistin Devleti’ni tanımasının bir sürecin ilk adımı değil, nihai aşaması olacağını ifade etti. Keller-Sutter, bu adımın atılabilmesi için gerekli koşulların oluşması gerektiğini vurguladı.

İsviçre’den Filistin mesajı

Hırvatistan’ın başkenti Zagreb’de resmi temaslarda bulunan Keller-Sutter, Cumhurbaşkanı Zoran Milanovic ile ortak basın toplantısında konuştu. Burada yaptığı açıklamada, “İsviçre iki devletli çözümü desteklemektedir. Ancak Filistin Devleti’ni tanımak bizim açımızdan sürecin başlangıcı değil, bitiş noktasıdır. Bunun gerçekleşmesi için ön şartların sağlanması gerekir.” ifadelerini kullandı.<h3>ABD ile ticaret gerilimi</h3>Keller-Sutter ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’ın imzaladığı kararnameyle bazı ülkelere uygulanan gümrük vergilerinde değişikliğe gidildiğini hatırlattı. Bu çerçevede İsviçre’ye yüzde 39 oranında tarife uygulandığını belirten Keller-Sutter, bunun ihracatı olumsuz etkilediğini ve çözüm için Washington yönetimiyle temaslarını sürdürdüklerini kaydetti.<h3>Hırvatistan’ın tavrı</h3>Basın toplantısında söz alan Hırvatistan Cumhurbaşkanı Milanovic ise, Keller-Sutter ile birçok konuyu görüştüklerini dile getirdi. Filistinlilerin devlet kurma hakkına sahip olduğunu söyleyen Milanovic, Hırvatistan’ın da bunu tanıması gerektiğini, ancak bunun için parlamentoda çoğunluğun onay vermesi gerektiğini ifade etti.Milanovic ayrıca, İsrail’in Gazze’de savaş suçları işlediğini öne sürerek, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’in İsrail’in uluslararası spor müsabakalarından men edilmesi yönündeki önerisine destek vermediğini söyledi.

Karin Keller-Sutter: Filistin’i tanımak sürecin başlangıcı değil, sonu olacak

Zürih Havalimanı’nda mart ayında başlatılan otonom otobüs pilot projesi yeni bir aşamaya geçti. Başarılı test sürüşlerinin ardından artık havalimanı çalışanları da sürücüsüz otobüslerle yolculuk yapabiliyor.

Çalışanlar otonom otobüslerle seyahat ediyor

<h3>Çalışanlara hizmet veriyor</h3>Haziran ayından bu yana havalimanı personeli, terminal bölgesi ile teknik hizmet alanı arasındaki ulaşım için otonom servis otobüslerini kullanabiliyor. Araçlarda hâlen bir güvenlik sürücüsü bulunuyor, bu sayede proje otomasyon seviyesi 3’e ulaşmış durumda.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/72d9ea4f276f4107ed1306107.jpg" width="1024" height="576"></figure><h3>Bir sonraki hedef: Uzaktan kontrol</h3>Yıl sonuna doğru, güvenlik sürücüsü olmadan sadece uzaktan izleme sistemiyle testler başlatılacak. Bunun için ZRH Innovation Hub bünyesinde bir “uzaktan kumanda kokpiti” kuruldu. Olası engellerde araçların otomatik olarak durması ve gerektiğinde merkezden müdahale edilmesi planlanıyor.<h3>Avrupa’da ilk olacak</h3>İlk aşamada sürücüsüz denemeler yolcusuz yapılacak. Başarılı sonuçlar alınması halinde, yakın gelecekte çalışanlar da tamamen otonom otobüslerle yolculuk edebilecek. Zürih Havalimanı böylece, Avrupa’da apron sahasında sürücüsüz otobüs işletmeye başlayan ilk havalimanı olmayı hedefliyor.

Avrupa’da bir ilk: Zürih Havalimanı’nda sürücüsüz servis dönemi

İsviçre’de şehirlerin altındaki yeraltı suları, doğal seviyelerinin çok üzerinde ısınmaya başladı. Bu durum, uzun vadede içme suyu kalitesini tehdit edebilir ve klor kullanımı zorunlu hale gelebilir.

İçme suyu tehlikede

<h3>Yeraltı sularında endişe verici artış</h3>Normalde Basel’deki yeraltı suyunun yıllık ortalama sıcaklığı 10–11 derece olması gerekirken, ölçümler 15 dereceyi, bazı bölgelerde ise 18–21 dereceyi gösteriyor. Eawag Su Araştırma Enstitüsü’nün yayınladığı verilere göre, bu eğilim yalnızca Basel’e özgü değil; İsviçre’nin birçok kentsel bölgesinde yeraltı suları giderek ısınıyor.<h3>Bakteri riski ve klorlama ihtimali</h3>Zaten uzun süredir tarım kaynaklı nitrat ve pestisitlerle yük altında olan yeraltı suları, şimdi de sıcaklık nedeniyle risk taşıyor. 20 derecenin üzerindeki sularda bakterilerin hızla çoğalması, içme suyunun klorlanmasını gerektirebilir. ABD, Fransa ve İtalya’da yaygın olan bu uygulamanın İsviçre’de de gündeme gelmesi olasılık dahilinde. Ancak uzmanlar, klorlu suyun hem tat hem de sağlık açısından sorun yaratabileceğini vurguluyor.<h3>Isınmanın nedenleri</h3>Isınmanın başlıca sebebi, şehir altyapısı ve insan faaliyetleri. Yeraltına inşa edilen otoparklar, laboratuvarlar ve veri merkezleri ciddi ölçüde ısı yayıyor. Özellikle otoparklara girip çıkan araçların motor sıcaklıkları doğrudan yeraltı suyuna etki ediyor. Ayrıca bazı hastaneler ve büyük işletmeler, yaz aylarında binalarını serinletmek için yeraltı suyunu kullanıyor; soğuk çekilen su, ısınmış halde geri veriliyor.<h3>Yasal sınırlar ve geleceğe dair çözümler</h3>Mevcut su koruma yasası, yeraltı sularının insan kaynaklı faaliyetlerle doğal seviyelerinin üç dereceden fazla ısınmasını yasaklıyor. Ancak parlamentoda bu yasanın esnetilmesi tartışılıyor.Uzmanlar, soğutma amaçlı yeraltı suyu ısı pompalarının teşvik edilmesini öneriyor. Bu sistemler, tıpkı jeotermal sondalar gibi çalışarak suyun hafifçe soğumasını sağlıyor ve enerji açısından da sürdürülebilir bir çözüm sunuyor.

İsviçre’de yeraltı suları alarm veriyor: İçme suyunda klor tehlikesi

Bern yakınlarındaki Wichtrach’ta çiftçi Lukas Glauser’in tavukları, yalnızca yumurta üretmekle kalmıyor, aynı zamanda et de sağlıyor. Bu “çift amaçlı” yetiştiricilik modeli, hayvan refahı ve sürdürülebilirlik açısından umut verici görülse de ekonomik ve verimlilik yönünden tartışmalı.

Hayvan Refahında yeni adım

<h3>Sürdürülebilir ama pahalı bir yöntem</h3>Glauser’in yaklaşık 140 tavuktan oluşan sürüsü Bio Suisse sertifikalı. Hayvanların hem yumurta hem de et veriminden yararlanılması sayesinde civcivlerin öldürülmesine gerek kalmıyor. Çiftçi, ürünlerini abonelik sistemiyle satıyor: Önce bir “kardeş horoz” et olarak, ardından 1,5 yıl boyunca haftada beş yumurta ve abonelik sonunda “sulu tavuk” olarak değerlendirilmiş yumurtacı tavuk teslim ediliyor. 530 franklık abonelik fiyatı, tüketiciler için yüksek olsa da çevre dostu ve etik bir üretim modeli sunuyor.<h3>Çevre örgütlerinden destek</h3>Sürdürülebilir tarım için çalışan Biovision Vakfı, bu modeli “gelecek için örnek” olarak görüyor. Uzmanlara göre gıda üretiminde karbon ayak izini azaltmak ve BM Sürdürülebilirlik Hedeflerine ulaşmak için bu tür girişimlere ihtiyaç var. Tavukların aynı zamanda aile işletmesine ait fidanlıkta otları temizlemesi ve toprağı beslemesi de ekolojik döngüyü güçlendiriyor.<h3>Eleştiriler ve sınırlamalar</h3>Bununla birlikte, çift amaçlı ırklar verim açısından klasik tavuk yetiştiriciliğinin gerisinde kalıyor. Hem yumurta sayısı düşük hem de et üretimi sınırlı. İsviçre Tarım Dairesi’nden Christian Stricker, bu hayvanların fazla yem tükettiğini ancak daha az ürün verdiğini, dolayısıyla ekolojik ayak izlerinin sanıldığı kadar küçük olmadığını vurguluyor.Bio Suisse de benzer şekilde, “kardeş horoz” yetiştiriciliğinin daha verimli olduğunu ve daha az maliyet yarattığını belirtiyor. Son yıllarda İsviçre’de yumurta ve tavuk eti tüketimi yüzde 30’dan fazla artmışken, tüketicilerin daha pahalı ve daha az verimli bir modele yönelmesi şimdilik zor görünüyor.<h3>Niş bir alan mı kalacak?</h3>Glauser’in modeli, hayvan refahını merkeze almasıyla övgü topluyor. Ancak yüksek maliyetler ve sınırlı verimlilik nedeniyle bu yaklaşımın geniş ölçekte yaygınlaşması şimdilik pek olası görünmüyor. Uzmanlara göre bu tür girişimler, daha çok bilinçli tüketicilerin tercih ettiği niş bir üretim modeli olmaya devam edecek.

İsviçre’de yeni çiftçilik denemesi: Hem yumurta hem et veren tavuklar

İsviçre’nin Batı kesiminde yabancıların oy kullanma hakkı tanınmasına rağmen, katılım oranı oldukça düşük kalıyor. Yalnızca Freiburg kantonunda yaklaşık 40 bin yabancı seçmen oy hakkına sahip olmasına rağmen sandığa gitme oranı son derece sınırlı. 

Freiburg harekete geçti

<h2>Yabancıların oy hakkı İsviçre’de nasıl işliyor?</h2>Almanca konuşulan İsviçre’de yabancıların oy kullanma hakkı neredeyse yok denecek kadar az. Sadece Appenzell ve Graubünden kantonlarındaki bazı belediyelerde yabancılar seçimlere katılabiliyor. Buna karşın Batı İsviçre’de durum farklı: Birçok kantonda, belli bir süre ikamet eden yabancılar belediye düzeyinde oy kullanma hakkına sahip. Neuchâtel ve Jura kantonlarında ise bu hak kanton düzeyinde de geçerli.Ancak yapılan araştırmalar, yabancı seçmenlerin katılım oranının İsviçrelilere kıyasla çok düşük olduğunu ortaya koyuyor. Örneğin Neuchâtel’de bu oran sadece %18, Cenevre’de %23. Özellikle Portekizli (%13) ve İspanyol (%17) topluluklarda katılım en düşük seviyelerde.<h2>Freiburg’dan bilinçlendirme kampanyası</h2>Freiburg kantonu, Mart 2026’daki belediye seçimleri öncesinde yabancı seçmenleri sandığa çekmek için kapsamlı bir kampanya başlatıyor. Plakatlar, bilgilendirici videolar ve kişisel deneyimlerin paylaşılacağı etkinliklerle yabancıların oy hakkını kullanmaları teşvik edilecek.Kantonun entegrasyon delegesi Guiseppina Greco, düşük katılımın sadece göçmenlerle sınırlı olmadığını vurguladı:“Siyasi katılıma ilginin azaldığını görüyoruz. Bu, sadece göçmenleri değil tüm toplumu ilgilendiren bir mesele.”Kanton Entegrasyon Komisyonu Başkanı Patrice Borcard ise, bu hakkın toplumsal birlik açısından önemli olduğuna dikkat çekti:“Yaklaşık 40 bin kişiyi ilgilendiren bu hak daha görünür hale getirilmeli. Bu, sosyal uyum için büyük önem taşıyor.”<h2>Uzman görüşü: Kadınlara verilen oy hakkına benziyor</h2>Zürih Üniversitesi’nden siyaset bilimci Daniel Kübler, düşük katılımın aslında yeni verilen haklarda sıkça görülen bir durum olduğunu belirtiyor. Kübler, 1971’de İsviçre’de kadınlara verilen oy hakkını örnek göstererek şunları söyledi:“O dönemde 20 yaşını aşmış kadınlar, genç kadınlara kıyasla oy hakkını çok daha az kullandı. Çünkü bu tür hakların benimsenmesi, siyasi sosyalleşme süreciyle doğrudan ilgilidir. Yabancı seçmenlerde de benzer bir süreç yaşanıyor.”

İsviçre’de yabancılar oy hakkını kullanmıyor

Yapay zekâ teknolojilerinin hızla gelişmesi, İsviçre’de endişe verici bir tartışmayı gündeme taşıdı: sahte videolar. Özellikle kadınların yüzlerinin rızaları dışında pornografik içeriklere monte edilmesi, kamuoyunda büyük yankı uyandırıyor.

Deepfake skandalı büyüyor

Son dönemde İtalya’da binlerce kadının fotoğrafı kullanılarak cinsel içerikli sahte görseller üretildi. Bu görüntüler arasında Başbakan Giorgia Meloni gibi siyasilerin yüzleri de yer aldı. Olay, hem toplumda hem de siyasette öfkeye yol açtı.<h2>Sahte videoların yükselişi</h2>Uluslararası araştırmalara göre, özellikle pornografik sahte videoların sayısı son yıllarda katlanarak arttı. Uzmanlar, gençlerin ve çocukların bu tür içeriklere maruz kalmasının ciddi psikolojik ve sosyal sonuçları olabileceği uyarısında bulunuyor.Benzer vakalar sadece pornografiyle sınırlı değil. Avusturya’da polis, bakanların kimliğini taklit eden sahte video aramaların mali dolandırıcılıklarda kullanıldığını açıkladı.<h2>Siyasetten çağrı</h2>İsviçre’de Merkez Partisi’nden Senatör Fabio Regazzi, Federal Konsey’den bu konuda ulusal bir strateji geliştirmesini talep etti. Regazzi, özellikle çocukların ve gençlerin korunması için yeni yasal düzenlemeler gerektiğini savundu.Buna karşın Federal Konsey, mevcut yasal çerçevenin yeterli olduğunu ve önceliğin medya okuryazarlığını geliştirmek olduğunu açıkladı. Hükümet, yeni yasalar yerine eğitim ve farkındalık çalışmalarıyla sahte içeriklere karşı mücadele edilmesi gerektiğini savunuyor.<h2>Uzmanlar ne diyor?</h2>SRF dijital medya uzmanı Guido Berger, sahte videoların yeni bir olgu olmadığını ancak yapay zekâ sayesinde sayılarının hızla arttığını belirtiyor:“Eskiden bu tür sahte içerikler Photoshop gibi yöntemlerle zahmetli şekilde hazırlanıyordu. Bugün ise kolayca çoğaltılabiliyor. Sorun, artık miktarının çok fazla olması.”Berger’e göre, yeni yasalar getirmekten çok mevcut kuralları etkin şekilde uygulamak ve içeriklerin yayılma yollarını kontrol altına almak daha önemli.<h2>İsviçre’de hukuki sınav</h2>Sahte videoların İsviçre’de yargı önüne taşındığı örneklerden biri SVP Milletvekili Andreas Glarner’in davası. Glarner, 2023 seçim kampanyasında manipüle edilmiş bir videoyu paylaşmış, bu videoda Yeşiller Partisi Milletvekili Sibel Arslan’ın sözleri çarpıtılarak seçmenlere çağrı yaptığı izlenimi verilmişti. Arslan’ın suç duyurusu üzerine başlatılan soruşturma hâlâ sürüyor.

İsviçre’de yeni tehdit: Kimlik hırsızlığı ve sahte videolar

İsviçre, Almanya’dan gelen göçmenler için Avrupa’nın en cazip ülkesi olmaya devam ediyor. 2024 yılı başı itibarıyla 323 bin 600 Alman İsviçre’de yaşıyor. Bu sayı bir önceki yıla göre yüzde 2,4, son on yıla göre ise yüzde 10,7 artış anlamına geliyor.

323 bin Alman İsviçre’de yaşıyor

<h3>İsviçre listenin zirvesinde</h3>Almanya Federal İstatistik Dairesi’nin Wiesbaden’de açıkladığı verilere göre, İsviçre hâlâ Alman göçmenlerin ilk tercihi. Özellikle yüksek yaşam standardı, güçlü ekonomi ve komşuluk avantajı, İsviçre’yi cazip kılan başlıca nedenler arasında gösteriliyor.<h3>Avusturya ikinci sırada</h3>Alman göçmenlerin en çok tercih ettiği ikinci ülke Avusturya oldu. 2024 yılı başında 232 bin 700 Alman’ın Avusturya’da yaşadığı kaydedildi. Bu rakam, bir önceki yıla göre yüzde 3,4, son on yıla göre ise yüzde 41,2’lik büyük bir artışa karşılık geliyor.<h3>İspanya’da düşüş</h3>Üçüncü sırada ise 128 bin Alman’ın yaşadığı İspanya bulunuyor. Bir önceki yıla göre yüzde 1,8 artış görülse de, son on yıllık dönemde sayı yüzde 9,8 oranında azaldı.<h3>İsviçre’ye en çok göç edenler</h3>İsviçre’de göç verilerine bakıldığında, 2023 yılında 199 bin 503 kişi Avrupa’dan ülkeye giriş yaptı. En çok göç Ukrayna’dan (51 bin 543) olurken, ikinci sırada 26 bin 217 kişiyle Almanlar, üçüncü sırada ise 19 bin 867 kişiyle Fransızlar yer aldı. Onları İtalya, Portekiz ve İspanya izledi.

İsviçre, Alman göçmenlerin gözdesi olmaya devam ediyor

İsviçre hükümeti (Bundesrat), ABD ile devam eden gümrük anlaşmazlıklarında pazarlık kozunu güçlendirmek amacıyla, Amerikan menşeli tavuk etine (kamuoyunda “klorlu tavuk” olarak bilinen ürünlere) ithalat kapısını açabileceğini sinyalleri verdi. 

Marketler raflara koymayacak

Ancak yapılan araştırmalar, bu ürünlerin İsviçre raflarına girmesinin son derece düşük ihtimal taşıdığını gösteriyor.<h3>ABD’de standart, İsviçre’de yasak</h3>ABD’de tavuk etleri kesim sonrası klor banyosuna sokularak bakteri ve salmonella riskine karşı işleniyor. İsviçre’de ise bu uygulama yasak ve yıllardır kamuoyunda gıda güvenliği ile hayvan refahı açısından tartışmalı bir konu.<h3>Çiftçilerden tepki</h3>İsviçreli kanatlı üreticilerden sert tepkiler geldi. İsviçre Tavuk Üreticileri Başkanı Adrian Waldvogel, “Klorlu tavuklara sınır kapılarının açılması bizim için kesinlikle kabul edilemez. Bu konu bugüne kadar tabu idi” ifadelerini kullandı.Daha temkinli bir yaklaşım sergileyen İsviçre Çiftçiler Birliği Başkanı Markus Ritter ise asıl belirleyici unsurun piyasa talebi olduğunu belirtti: “Böyle bir ürün İsviçre’de tutunabilir mi, asıl sorulması gereken budur.”<h3>Migros, Coop ve diğer zincirlerden net ret</h3>20 Minuten gazetesinin büyük perakendecilerle yaptığı anket, ABD tavuklarının pazarda şansı olmadığını ortaya koydu. Migros, Coop, Denner, Aldi ve Lidl’den gelen açıklamalar, ithalat serbest bırakılmış olsa bile ürünlerin raflara girmeyeceğini gösteriyor.<ul><li>Migros: “Odak noktamız, İsviçre ürünleri ve aynı standartlara sahip ülkelerden yapılan ithalat.”</li><li>Coop: “İsviçre eti birinci önceliğimiz. İthalat yalnızca miktar ve kalite yetersiz kaldığında, aynı hayvan refahı standartlarına sahip ülkelerden yapılır.”</li><li>Denner: “ABD menşeli ürün ithalatı gündemimizde yok.”</li><li>Aldi: “ABD’den tavuk ithalatı şu anda bizim için geçerli bir seçenek değil.”</li><li>Lidl: “ABD tavuklarını ürün gamımıza almak kesinlikle bir seçenek değil.”</li></ul><h3>Zaten güçlü rakipler var</h3>İsviçre halihazırda yılda yaklaşık 57 bin ton tavuk eti ithal ediyor. Pazarın en büyük payı ise düşük maliyetle üretim yapan Brezilya’ya ait. Bu nedenle, ABD ürünlerinin fiyat ve algı açısından İsviçre piyasasında tutunması oldukça zor görünüyor.

ABD’den tavuk ithalatı masada, İsviçre çiftçileri ve marketler tepkili

İsviçre’de yapılan araştırmalar, her on gençten birinin okulda sistematik olarak zorbalığa maruz kaldığını ortaya koyuyor. Bu durum yalnızca günlük sıkıntılar değil, aynı zamanda geri dönüşü olmayan trajedilere yol açabiliyor. 

Zorbalıkla mücadele

22 yaşındaki Morane, yıllarca süren zorbalıkların ardından 2023’te yaşamına son verdi. Annesi Mélanie Comby, kızının ardından **“Morane Derneği”**ni kurarak okullarda farkındalık çalışmaları yürütüyor ve gençlere, sözlerin ve davranışların hayati sonuçları olabileceğini anlatıyor.Zorbalık mağdurlarının yanı sıra, yıllar sonra pişmanlıkla hatıralarını paylaşan eski zorbalardan gelen itiraflar da sorunun boyutlarını gözler önüne seriyor. İsviçre’de bugün tüm kantonlarda zorbalıkla mücadele planları uygulanıyor; örneğin Valais kantonu, mücadeleyi okul yasasına dahil ederek hukuki teminat altına aldı.“Morane Derneği” ayrıca 7/24 açık bir telefon hattı ile haftada 5–7 yardım çağrısı alıyor ve mağdurları uzman kurumlara yönlendiriyor. Uzmanlar, bu çabaların yalnızca önleyici değil, aynı zamanda iyileştirici olduğunu, çocukların yeniden özgüven kazanmasına yardımcı olduğunu vurguluyor.

İsviçre’de her 10 gençten biri okulda zorbalığa uğruyor

İsviçre’de Federal Hükümet, aile yapılarındaki çeşitliliği dikkate alarak üvey çocukların evlat edinilmesini kolaylaştıracak yeni bir yasal düzenleme hazırladı. 

Federal Hükümetten yeni düzenleme

Buna göre, doğumdan itibaren çocuğun hem biyolojik ebeveyni hem de evlat edinmek isteyen eşle birlikte yaşaması durumunda, bugüne kadar zorunlu olan bir yıllık “bakım yılı” şartı kaldırılacak.Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Federal Hükümet tarafından onaylanan yasa tasarısı, artık Parlamento’nun gündemine taşındı. Tasarı, özellikle “Eşcinsel evlilik” yasasının kabulüyle ortaya çıkan yeni aile modellerine uyum sağlamayı hedefliyor. Bu sayede eşcinsel çiftler, çocuk evlat edinme sürecinde heteroseksüel çiftlerle aynı haklara sahip olacak.<h3>Yasanın Getirdikleri</h3><ul><li>Bir yıllık bakım yılı şartı kalkıyor: Eğer çocuk, doğumdan itibaren biyolojik ebeveyni ve üvey ebeveyniyle aynı evde büyüdüyse, evlat edinme süreci hızlanacak.</li><li>Üç yıl birlikte yaşama şartı korunuyor: Çiftlerin evlat edinmeden önce en az üç yıl birlikte yaşamış olmaları gerekecek.</li><li>Adopsiyon prosedürü değişmiyor: Federal Hükümet, prosedürün altı ayda tamamlanması yönündeki önerileri şimdilik kabul etmedi. Çocuğun biyolojik kökenini öğrenme hakkının korunması gerektiği vurgulandı.</li></ul><h3>Çocuğun Hakları Önde Tutuluyor</h3>Verilen tepkiler arasında en çok öne çıkan endişe, çocukların biyolojik ebeveynlerini tanıma hakkının zedelenmesi oldu. Hükümet, bu konunun ayrı olarak yürütülen soybağı hukukunun reform çalışmaları kapsamında ele alınacağını ve güvence altına alınacağını açıkladı.<h3>Sonraki Adımlar</h3>Yeni düzenleme, Parlamento’da görüşülecek ve kabul edilmesi halinde Zivilgesetzbuch (ZGB) / İsviçre Medeni Kanunu’nda gerekli değişiklikler yapılacak. Böylece, özellikle aynı cinsiyetten ebeveynlerin oluşturduğu ailelerde çocukların statüsü daha hızlı ve güvenli bir şekilde yasal çerçeveye kavuşturulmuş olacak.

İsviçre’de üvey çocukların evlat edinilmesi kolaylaşıyor

İsviçre Parlamentosu’nun sonbahar oturumunda aile politikaları öne çıktı. Senato, Kita İnisiyatifi’ni reddetti ancak dolaylı karşı öneri üzerinde değişiklikler yaparak Ulusal Konsey’e yaklaştı. Karar, çocuk bakımının finansmanı ve federal katkının kapsamı açısından belirleyici olacak.

Çocuk bakımı için daha az para

İsviçre Parlamentosu’nda çocuk bakımına yönelik politikalar yeniden gündeme geldi. Senato, ailelerin çocuk bakım masraflarını hafifletmeyi amaçlayan Kita İnisiyatifi’ni reddetti. Ancak aynı zamanda, Ulusal Konsey tarafından desteklenen dolaylı karşı öneri üzerinde düzenlemeler yaparak iki meclis arasındaki farkı azalttı.İnisiyatif, her çocuk için günlük 100 frank tutarında bir destek öngörüyordu. Federal Konsey ise bu öneriye karşı çıktı. Gerekçe olarak, girişimin kantonlar ve belediyelerle görev paylaşımına aykırı olduğu ve milyarlarca franklık ek maliyet doğuracağı ifade edildi. Yine de hükümet, çocuk bakımında finansman ihtiyacını kabul ederek tartışmaları parlamentoya bıraktı.Senato, perşembe günü yaptığı görüşmede, engelli çocuklar için ek bakım yerlerinin sağlanmasını ve program anlaşmalarının yasaya eklenmesini kararlaştırdı. Ayrıca federal hükümetin katkısını ilk dört yıl için 100 milyon frankla sınırlandırmak istedi. Ulusal Konsey ise bu miktarın iki katına çıkarılmasını talep ediyor.Oylama sonucunda Senato, 28’e karşı 11 oyla ve 1 çekimserlikle Kita İnisiyatifi’ni reddetti. Böylece inisiyatifin resmi olarak görüşülmesi 2027 yılına ertelendi. Dolaylı karşı öneri üzerindeki farklılıklar ise önümüzdeki kış oturumunda Ulusal Konsey’de yeniden ele alınacak.

Senato Kita İnisiyatifi’ni reddetti: Ailelere beklenen destek ertelendi

Dünya giderek daha fazla kriz, savaş ve belirsizlikle sarsılıyor. Federal Başkan Karin Keller-Sutter, İsviçre’nin bu ortamda nasıl yol alması gerektiğini anlattı. İstatistikler ise son 20 yılın küresel değişimlerini çarpıcı şekilde ortaya koyuyor.

Dünya gerçekten daha mı çılgın hale geldi, yoksa sadece öyle mi hissediyoruz? İsviçre Radyo ve Televizyon Kurumu (SRF), onuncu yılını kutlayan SRFglobal programı kapsamında bu sorunun peşine düştü. Federal Başkan Karin Keller-Sutter, dünya siyasetindeki sarsıntılara ve İsviçre’nin konumuna dair değerlendirmelerde bulundu.<h3>«Ne zaman dünya çılgın değildi ki?»</h3>Keller-Sutter, “Dünya zaten hiçbir zaman tam anlamıyla düzenli ve sakin olmadı” diyerek söze başladı. İki dünya savaşı, Yugoslavya’daki kanlı çatışmalar ve Soğuk Savaş’ın mirası, tarihte her kuşağın büyük krizlerle yüzleştiğini gösteriyor. Ona göre 1989’da Berlin Duvarı’nın yıkılmasından sonra ortaya çıkan “ebedi barış” beklentisi bir yanılsamaydı. Dünya şimdi yeniden “çıplak güç siyaseti” dönemine dönmüş durumda.<h3>İsviçre’nin denge politikası</h3>Günümüzde ABD ve Çin arasındaki rekabet, küçük ve dışa bağımlı ülkeler için zor kararları beraberinde getiriyor. İsviçre, Federal Başkan’a göre, taraf seçmek yerine çeşitliliğe dayalı ilişkiler sürdürmek istiyor: “Avrupa Birliği ile en önemli ticaret ortaklığımız var, ABD ile dengeli ilişkiler kuruyoruz ve Çin’le serbest ticaret anlaşmamızı yenileme sürecindeyiz. Bunun yanında Hindistan ve Mercosur ile de yeni anlaşmalar imzaladık.”<h3>Avrupa Birliği: «Defalarca ölü ilan edildi, ama hâlâ ayakta»</h3>Keller-Sutter, Avrupa’nın jeopolitik zayıflığına rağmen hâlâ ekonomik açıdan İsviçre için vazgeçilmez olduğuna dikkat çekiyor: “450 milyon nüfuslu bir pazar ve İsviçre’nin en büyük ticaret ortağı. Avrupa güçlü olursa biz de kazanırız.” Ancak borç yükü ve sosyal baskılar nedeniyle AB’nin kendi içinde ciddi sınavlarla karşı karşıya olduğuna da işaret ediyor.<h3>Göç, yaşlanan nüfus ve işgücü açığı</h3>İsviçre’nin gelecekteki en büyük zorluklarından biri göç ve demografi. Keller-Sutter’a göre mesele siyah-beyaz değil: “Yaşlanan nüfus işgücü açığını büyütüyor, bu yüzden göçe ihtiyacımız var. Ancak göç çok hızlı olursa ya da entegrasyonda zorluklar çıkarsa, bu toplumsal sorunlara yol açabiliyor.” İsviçre halkı, diyor Keller-Sutter, katkı sağlayan göçmenleri takdir ediyor; ancak ayrımı yapmak kolay değil.<h3>Demokrasi cazibesini kaybediyor mu?</h3>Küresel ölçekte demokrasilerin sayısı azalırken, otokratik yönetimler artıyor. Buna rağmen Keller-Sutter, demokrasinin hâlâ büyük bir çekim gücü olduğuna inanıyor: “Neden insanlar Batı’ya gelmek istiyor? Çünkü demokrasi, refah ve özgürlük getiriyor. Ama demokrasi kendiliğinden var olan bir değer değil; emek ister. İsviçre’nin doğrudan demokrasisi bunun en iyi örneği.”<h3>Pandeminin izleri</h3>Keller-Sutter, pandemi döneminde alınan sert önlemlerin toplumsal güveni sarstığını kabul ediyor. “O günkü bilgilerle hareket ettik, ama insanlar kendilerini kısıtlanmış hissetti. Bu, devlete karşı beklentileri ve eleştirileri artırdı.”<h3>Geleceğe bakış: endişe mi, umut mu?</h3>Federal Başkan, geleceğe kaygıyla değil, temkinli bir umutla bakıyor: “İsviçre’nin gücü hukuk devleti, doğrudan demokrasi ve uluslararası güvenilirliğidir. Değerlerimize sadık kalırsak, orta ve uzun vadede başarılı oluruz.”<h2>Küresel Veriler Ne Diyor?</h2>SRF’nin derlediği istatistikler, dünya düzeninin son 20 yılda nasıl dalgalandığını ortaya koyuyor:<ul><li>Savaş ve çatışmalar: 2000’lerin başında nispeten düşük seyreden savaş kayıpları, Suriye savaşı, Ukrayna krizi ve Gazze’deki çatışmalarla yeniden arttı.</li><li>Doğal afetler: Küçük görünen ama sık yaşanan fırtına, sel ve yangınlar, uzun vadede devasa ekonomik kayıplar doğurdu.</li><li>Demokrasi geriliyor: 2004’te dünya nüfusunun yarısı demokrasilerde yaşarken, bugün “yarı-demokratik” veya otokratik yönetimlerde yaşayanların oranı arttı. Hindistan’ın “demokrasiden seçimli otokrasiye” kayması en çarpıcı örnek.</li><li>Yoksulluk: Aşırı yoksulluk azalsa da 800 milyon insan hâlâ günde 3 doların altında yaşıyor.</li><li>Borsalar: Son 20 yılda küresel piyasa değeri üçe katlandı – ama bu artış eşitsizlikleri de büyüttü.</li><li>Göç: 2024’te 304 milyon insan uluslararası göçmendi. Çoğu iş için göç ederken, 124 milyon kişi savaş ve krizler nedeniyle kaçmak zorunda kaldı.</li><li>İnternet: 20 yılda 800 milyondan 5,5 milyara ulaştı; bu da dünya nüfusunun %68’i demek. Ancak Asya ve Afrika’da hâlâ yüz milyonlarca kişi çevrimdışı.</li></ul>

Federal Başkan Keller-Sutter: «Demokrasi emek ister, kendiliğinden var olmaz»

İsviçre’de kan zehirlenmesi (sepsis) riski hâlâ yeterince ciddiye alınmıyor. İsviçre Sepsis Programı (Swiss Sepsis Program, SSP) tarafından yayımlanan yeni rapora göre, her yıl 20 binden fazla kişi sepsis nedeniyle hastanelerde tedavi görüyor. Ancak yaklaşık 4000 hasta hayatını kaybediyor.

Felç ve kalp krizi kadar ölümcül

SSP raporunun başyazarı Nora Lüthi, sepsisin kalp krizi ya da felç kadar acil ve hayati bir durum olduğunu vurguladı. Buna rağmen toplumda ve sağlık sisteminde hâlen yeterince hızlı ve etkili şekilde müdahale edilmediğine dikkat çekildi.Milyarlarca franklık yük Rapora göre, sepsis vakalarının yaklaşık %40’ı yoğun bakımda tedavi ediliyor. Bir vakanın ortalama tedavi maliyeti 50 bin frankı buluyor. Bu da yıllık toplamda 1 milyar franktan fazla sağlık giderine yol açıyor. Rehabilitasyon, uzun vadeli komplikasyonların tedavisi ve takip masrafları da eklendiğinde, rakamın 2 milyar franka ulaştığı tahmin ediliyor.Sepsis özellikle bebekler ve yaşlılarda hayati risk oluşturuyor. Son yıllarda tıp alanındaki ilerlemelere rağmen ölümlerin sayısı kayda değer biçimde azalmış değil.Ortak sorumluluk SSP, Zürih Üniversitesi Çocuk Hastanesi, Bern Inselspital ve Lozan CHUV tarafından yürütülüyor. Program, İsviçre Sağlık Sistemi Kalite Komisyonu tarafından finanse ediliyor.

İsviçre’de her yıl 4000 kişi kan zehirlenmesinden ölüyor

İsviçre Elektrik Komisyonu (Elcom), 2026 yılı için elektrik fiyatlarını açıkladı. Buna göre, haneler gelecek yıl ortalama %4 daha az elektrik ücreti ödeyecek. Ancak fiyat farkları bölgelere göre oldukça büyük kalmaya devam ediyor.

Schaffhausen en pahalı, Zug en ucuz

Schaffhausen kantonunda elektrik en pahalı olurken, Zug kantonu en ucuz elektrik fiyatlarıyla öne çıkıyor. Bir dört kişilik ailenin yıllık ortalama 4500 kilovat saatlik tüketiminde bu fark, 1500 İsviçre Frangına kadar ulaşabiliyor.Fiyatların düşmesinin nedeni, 2022’deki enerji krizinde imzalanan pahalı elektrik tedarik sözleşmelerinin sona ermesi. Elcom Direktörü Urs Meister, «Enerji fiyatları 2022 krizi öncesine kıyasla neredeyse iki kat yüksek seviyede sabitlendi. Bu yüzden önümüzdeki yıllarda fiyatların daha da düşmesini beklemiyoruz» dedi.Bununla birlikte enerji sağlayıcıları giderek daha sık dinamik tarife modellerine yöneliyor. Yenilenebilir enerji (güneş ve rüzgâr) kaynaklarının artmasıyla birlikte, fiyatlar günün farklı saatlerinde çeyrek saatlik aralıklarla değişebiliyor. Amaç, tüketimi daha dengeli dağıtmak ve maliyetli şebeke yatırımlarını azaltmak.Avrupa karşılaştırmasında İsviçre, elektrik fiyatlarında İtalya’dan ucuz, Almanya’dan biraz daha pahalı, Fransa’dan ise belirgin şekilde daha yüksek seviyede kalıyor.

İsviçre’de elektrik fiyatları 2026’da ortalama %4 düşecek

İsviçre’de askerlik yerine sivil hizmet (Zivildienst) seçenlerin sayısındaki artış siyasetin gündemine oturdu. Federal Konsey ve Parlamento, sivil hizmete geçişi zorlaştıracak yeni kuralları tartışıyor.

Sivil hizmet tartışması büyüyor

Buna göre, sivil hizmete geçenlerin her yıl zorunlu görev üstlenmesi ve en az 150 gün hizmet yapması gerekecek. Federal Konsey, bu önlemlerle yıllık başvuruların 7000’den 4000’e düşeceğini öngörüyor.Ancak bazı çevreler daha da ileri gidiyor. Panzer Subaylar Derneği Başkanı Erich Muff, sivil hizmetin tamamen kaldırılmasını ve sivil hizmet ile sivil koruma hizmetinin tek bir “afet hizmeti” altında birleştirilmesini talep ediyor. Böylece bugün yaşlı bakım evleri, okullar veya çevre projelerinde yapılan görevler sona erebilir.Askerî Dernekler Federasyonu Başkanı Stefan Holenstein ise sivil hizmetin kaldırılmasına karşı çıkıyor, ancak 2009’da kaldırılan vicdan testinin yeniden uygulanmasını istiyor. Holenstein’a göre mevcut sistem gençlere fiilen “seçim özgürlüğü” tanıyor ve askerlikten kaçışı kolaylaştırıyor.Gençler ise ikiye bölünmüş durumda. Marc Blum, askerliğin ardından sivil hizmete geçerek Appenzell’de çevre projelerine katıldığını belirtiyor: “Bence yaptığım iş, ülkeye askerlik kadar katkı sağlıyor.” Endonezya’da orangutan koruma projesinde çalışan eski subay Dario Huber ise farklı düşünüyor: “Orangutanların korunmaya İsviçre halkından biraz daha fazla ihtiyacı var.”Sivil hizmetin geleceği 24 Eylül’de Ständerat’ın oylamasıyla netleşecek.

Askerlik mi, sivil hizmet mi? İsviçre’de gençler ikiye bölündü

İsviçre’de birçok tüketici, AliExpress, eBay ve Etsy gibi platformlardan yaptıkları alışverişlerde iki kez KDV ödemek zorunda kalıyor. Uzmanlar, mağdurların paralarını yalnızca alışveriş yaptıkları platformdan geri alabileceklerini belirtiyor.

Online alışverişlerde kritik uyarılar

İsviçre’de 2025 başında yürürlüğe giren yeni uygulamaya göre büyük uluslararası e-ticaret platformları, sipariş sırasında İsviçre Katma Değer Vergisi’ni (MWST) doğrudan tahsil ediyor. Ancak SRF’nin tüketici programı «Espresso»’ya gelen şikâyetler, bazı müşterilerin paket tesliminde ikinci kez ithalat KDV’si ödemek zorunda bırakıldığını ortaya koydu.Bu durum tüketicilerde büyük tepkiye yol açarken, iadenin ne devletten ne de kargo şirketlerinden alınabileceği; tek çözümün satılan platform üzerinden geri talep açmak olduğu vurgulanıyor.<h2>Neden Çifte KDV Alınıyor?</h2><ul><li>Paket üzerinde platform adı ve İsviçre KDV numarası (UID) yer almıyorsa, gümrük ikinci kez vergi kesiyor.</li><li>Aliexpress, eBay veya Etsy gibi platformlar pazaryeri mantığıyla çalıştığı için, gönderimleri yapan satıcıların her birinin İsviçre’nin yeni kurallarını doğru uygulaması gerekiyor. Bu ise çoğu zaman eksik veya hatalı beyanla sonuçlanıyor.</li></ul><h2>Kime Başvurmalı?</h2><ul><li>Vergi veya gümrük kurumu iade yapmıyor. Çünkü hem iç KDV hem de ithalat KDV’si yasal olarak borç doğuruyor.</li><li>Posta ve DHL gibi taşıyıcılar da yalnızca BAZG adına tahsilat yaptıkları için geri ödeme yapamıyor.</li><li>Geri ödeme yalnızca platform üzerinden mümkün. AliExpress örneğinde tüketicinin destek talebi açması, sipariş faturası ve ikinci vergi makbuzunu yüklemesi gerekiyor. Onaydan sonra iade 3 ila 20 gün içinde hesaba geçiyor.</li></ul><h2>Uzmanlar Ne Diyor?</h2>Yetkililer, tüketicilerin teslimat öncesinde paketin doğru etiketlenip etiketlenmediğini kontrol etmeleri gerektiğini belirtiyor. Pakette platform adı ve KDV numarası yer alıyorsa, taşıyıcıya belgeler gösterilerek ikinci tahsilatın önlenmesi mümkün olabiliyor.

Yurt Dışından Online Siparişte Çifte KDV Şoku

 İklim bilimciler ve epidemiyologların yayımladığı yeni bir çalışmaya göre, iklim değişikliği bu yaz Avrupa genelinde sıcaklıkları artırarak 16 bin 500 kişinin ölümüne neden oldu.

Sıcaklar can aldı

Uzmanlar, sıcaklığın yalnızca birkaç derece yükselmesinin bile binlerce insanın yaşamını tehdit ettiğine dikkat çekiyor.Imperial College London ile London School of Hygiene &amp; Tropical Medicine araştırmacılarının yürüttüğü analiz, 854 şehirdeki verileri değerlendirdi. Çalışmada, bu yaz meydana gelen tahmini 24 bin 400 sıcaklık kaynaklı ölümün yüzde 68’inin iklim değişikliğinden kaynaklandığı ve sıcaklıkların 3,6 santigrat dereceye kadar arttığı belirlendi. Ancak bu veriler, Avrupa nüfusunun yalnızca yüzde 30’unu kapsıyor.Aynı ekip yılın başında yayımladığı bir başka raporda, temmuz ayındaki sıcak hava dalgasında iklim değişikliğinin ölümleri üç katına çıkarmış olabileceğini ortaya koymuştu.<h3>En çok etkilenen bölgeler</h3>21–27 Temmuz arasında Romanya, Bulgaristan, Yunanistan ve Kıbrıs, sıcaklıklarda 6 dereceye varan artışlarla en fazla etkilenen ülkeler oldu. Bu dönemde tahminen 950 kişi aşırı sıcak nedeniyle yaşamını yitirdi; bu da milyon kişi başına günlük ortalama 11 can kaybına denk geliyor.Kişi başına en yüksek ölüm oranlarının görüldüğü şehirler Roma, Atina ve Bükreş olarak öne çıktı. Araştırmacılar, bu durumun sadece aşırı sıcaklara maruz kalmayla değil; aynı zamanda hazırlık düzeyi, demografik yapı ve hava kirliliği gibi etkenlerle ilişkili olduğunu vurguluyor.Ülkelere göre tahmini ölüm sayısı ise şöyle: İtalya’da 4 bin 597, İspanya’da 2 bin 841, Almanya’da bin 477, Fransa’da bin 444, İngiltere’de bin 147, Romanya’da bin 64, Yunanistan’da 808, Bulgaristan’da 552 ve Hırvatistan’da 268.<h3>Görünmeyen kayıplar</h3>İspanya’da sokak temizlikçisi Montse Aguilar ve İtalya’da inşaat işçisi Brahim Ait El Hajjam’ın sıcak nedeniyle hayatını kaybetmesi manşetlere taşındı. Ancak gerçekte, ölümlerin çoğu rapor edilmeden gerçekleşiyor. İnsanlar genellikle yüksek sıcaklıkların ağırlaştırdığı kalp, solunum ya da böbrek hastalıkları nedeniyle yaşamını yitiriyor.Imperial College London’dan Dr. Garyfallos Konstantinoudis, “Sıcak hava dalgaları sessiz katillerdir. Ölümlerin büyük kısmı evlerde veya hastanelerde yaşanıyor fakat ölüm belgelerinde sıcaktan söz edilmiyor,” diyor.<h3>En kırılgan kesim: Yaşlılar</h3>Reading Üniversitesi’nden Dr. Akshay Deoras, araştırmanın aynı zamanda eşitsizlikleri ortaya koyduğunu belirtiyor: “Sıcaklığa bağlı ölümlerin yüzde 80’inden fazlası 65 yaş üstü kişiler arasında gerçekleşiyor.” 85 yaş üstü bireyler ise toplam ölümlerin yüzde 40’ından fazlasını oluşturuyor. Avrupa’nın hızla yaşlanan nüfusu, kıtanın iklim krizi karşısında daha da savunmasız hale gelmesine yol açıyor.<h3>Birkaç derece hayat kurtarabilir</h3>Bilim insanları, insan faaliyetlerinden kaynaklanan iklim değişikliğinin şehirlerdeki sıcaklıkları ortalama 3,6 derece artırdığını saptadı. Bu artış olmasaydı, 16 bin 500 ölüm önlenebilirdi.Imperial College London’dan Dr. Clair Barnes, “Çalışmamız gösteriyor ki yaz sıcaklığındaki yalnızca birkaç derecelik fark, binlerce insan için ölüm ya da yaşam anlamına geliyor. Bu, iklim değişikliğinin ertelenebilecek değil, bugün çözülmesi gereken bir sorun olduğunu hatırlatıyor,” dedi.Avrupa nüfusunun yaklaşık yüzde 70’i şehirlerde yaşıyor ve bu oran 2050’de yüzde 80’e çıkacak. Kentsel alanlar, ısı adası etkisi nedeniyle kırsal bölgelere göre 10 dereceye kadar daha sıcak olabiliyor. Bu nedenle, yeşil alanların artırılması, esnek çalışma saatleri veya okul takvimlerinin yeniden düzenlenmesi gibi uyum politikalarının özellikle düşük gelirli topluluklar için hayati önem taşıdığı belirtiliyor.London School of Hygiene &amp; Tropical Medicine’dan Dr. Malcolm Mistry, “Avrupa’nın birçok yerinde ısı-sağlık uyarı sistemleri gelişmiş olsa da, son yıllarda sıcaklık kaynaklı sağlık yükü yüksek kalmaya devam ediyor,” dedi.Araştırmacılar, sera gazı salınımı hızla azaltılmadığı sürece uyum önlemlerinin tek başına yeterli olmayacağı konusunda uyarıyor. Dr. Mistry, “Emisyonları düşürmediğimiz takdirde, her yaz daha ölümcül hale gelecek,” diye ekliyor.

Araştırma: İklim değişikliği Avrupa’da binlerce ölüme yol açtı

Zürih’in Langstrasse bölgesinde özellikle Bäckeranlage çevresinde artan uyuşturucu kullanımı mahalle sakinlerini endişelendirdi. Aileler, çocukların okul bahçelerinde madde bağımlılarıyla karşılaştığını bildirerek şehir yönetiminden acil önlem talep etti. 

Langstrasse bölgesinde gerginlik

Bunun üzerine Zürih Belediyesi, polis kontrollerini artırmanın yanı sıra, şehir dışından gelen bağımlılar için özel bir tüketim ve yönlendirme alanı açma kararı aldı.<h3>Mahalle sakinlerinin sabrı taştı</h3>Bölgede 15 yıldır yaşayan aile babası Ralf Huber, geçen bahar oğlunun okul bahçesinde agresif kullanıcılarla karşılaştığını ve korkuyla eve döndüğünü anlatarak “Artık bir şey yapılmalıydı” dedi. Benzer deneyimler yaşayan yaklaşık 30 mahalleli birleşerek şehir yönetimine başvurdu.<h3>Polis kontrolleri ve sosyal önlemler</h3>Zürih güvenlik birimleri, Ağustos ayından itibaren polis kontrollerini artırdı. Böylece büyük kullanıcı gruplarının toplanması engelleniyor. Ayrıca, Bäckeranlage’de kurulan danışma otobüsü hem mahalle sakinlerine hem de bağımlılara iletişim noktası olarak hizmet veriyor. Parkın daha güvenli hale gelmesi için fuar ve bitpazarı gibi etkinlikler de planlanıyor.<h3>Yeni tüketim alanı geliyor</h3>Ancak şehir yönetimine göre bu önlemler yeterli değil. Zürih Sosyal İşler Müdürü Raphael Golta, ekim ayında Bederstrasse’de geçici bir tüketim ve yönlendirme alanı açılacağını açıkladı. Bu alan, özellikle Zürih dışından gelen kullanıcıların kontrollü ve güvenli bir ortamda tüketim yapabilmesini sağlayacak. Ayrıca bağımlılar, geldikleri belediyelere yönlendirilerek kalıcı çözümlere ulaşmaları için desteklenecek.Golta, bu adımın hem bağımlılar hem de mahalle sakinleri için rahatlama sağlayacağını belirterek, “Amacımız gerilimi azaltmak ve herkese daha güvenli bir ortam sunmak” dedi.

Zürih’te büyüyen uyuşturucu sorunu: Şehir yönetimi yeni önlemler alıyor

Wallis kantonunda faaliyet gösteren bir şarap üreticisi ve tüccarı, AOC Valais etiketiyle yaptığı dolandırıcılık nedeniyle 3 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırıldı. Kanton Mahkemesi, ilk derece mahkemesinin verdiği cezayı ağırlaştırarak 45 ay hapis cezası verdi.

Mahkeme sert karar verdi

<h3>Sahte belgeler ve gizli alımlar</h3>Mahkeme, sanığı dolandırıcılık, ağır görevi kötüye kullanma, belgede sahtecilik ve sahteciliğe azmettirme suçlarından mahkûm etti. Karara göre üretici, 2009 ile 2016 yılları arasında yaklaşık 730 bin litre İspanyol şarabı ve 130 bin litre Schaffhausen’den şarap satın alarak, bunları Wallis şaraplarıyla karıştırıp AOC Valais etiketi altında satmıştı.Sahtekârlığın boyutu büyüktü:<ul><li>6000 litre İspanyol şarabı “Petite Arvine”,</li><li>5000 litre “Païen”,</li><li>diğer bir kısmı ise “Dôle” adıyla pazara sunuldu.</li></ul>Bu süreçte sahte faturalar düzenlenerek alımlar gizlendi; belgelerde sözde şarap danışmanlığı, dolum veya mahzen hizmetleri gösterildi.<h3>2,63 milyon frank geri ödeme</h3>Mahkeme ayrıca sanığın devlete 2,63 milyon İsviçre frangı tazminat ödemesine hükmetti. Savcılık ise elde edilen tüm yasa dışı kazançların geri ödenmesini talep ederek 11,8 milyon frank istemişti.Savcı Gilles Monnier, verilen cezanın “Wallis bağcılığı için güçlü bir mesaj” olduğunu vurguladı: “Bu karar, işlenen suçların ciddiyetini ortaya koyuyor ve caydırıcı bir örnek oluşturuyor.”<h3>Wallis şarapçılığı için tarihi karar</h3>Sanık, suçların işlendiği dönemde İsviçre şarapçılığının çatı örgütünün yönetim kurulunda yer alıyordu. Mahkeme başkanı Camille Rey-Mermet, bu durumu “özellikle şok edici” bulduğunu dile getirdi.Daha önce Sion Bölge Mahkemesi tarafından 42 ay hapis cezasına çarptırılan sanığın cezası bu kararla üç ay artırılmış oldu. Bu, Wallis şarapçılığı tarihinde verilen en ağır ceza olarak kayıtlara geçti.Sanık, karar sonrası herhangi bir açıklama yapmadı. Avukatı ise müvekkilinin 30 gün içinde Federal Mahkeme’ye başvurma hakkını değerlendireceğini söyledi.

Wallis’te Şarap sahtekârlığı: AOC etiketiyle dolandırıcılığa rekor ceza

Unia sendikasının yayımladığı son rapora göre, 2024 yılında şirket CEO’larının gelirleri ortalama yüzde 18 artarken, çalışanların maaşları sadece yüzde 1,8 oranında yükseldi.

Gelir adaletsizliği tartışması

İsviçre’nin en büyük şirketlerinde üst düzey yöneticiler ile düşük gelirli çalışanlar arasındaki maaş farkı dikkat çekiyor.&nbsp;<h3>CEO’lar ile çalışanlar arasında 143 kat fark</h3>Araştırmaya göre, İsviçre’nin 39 büyük şirketinde en yüksek maaşlı yöneticiler, en düşük maaşlı çalışanlardan ortalama 143 kat fazla kazandı. Bu oran 2023’te 1:150 seviyesindeydi. Bazı şirketlerde fark kısmen azalırken, üst düzey yöneticilerin maaşlarının artışı genel tabloyu büyütmeye devam etti.Listenin başında Novartis yer aldı. Şirketin CEO’su Vasant Narasimhan geçen yıl 19,2 milyon İsviçre Frangı kazandı. Bu, en düşük maaşlı çalışanlarının tam 333 katına denk geliyor. Partners Group’ta fark 1:328, Galderma’da 1:298, UBS’te ise 1:276 olarak kaydedildi.<h3>Yüksek temettüler, baskı altındaki düşük gelirler</h3>Şirketlerin sadece yöneticilerine değil, hissedarlarına da cömert davrandığı ortaya çıktı. 2024 yılında İsviçre’nin en büyük şirketleri toplamda 46 milyar frankı temettü olarak dağıttı. Ayrıca yüksek düzeyde hisse geri alımları gerçekleştirildi.Unia, bu tabloyu “kaynakların adil paylaşılmadığının kanıtı” olarak yorumluyor: “En düşük maaşların artırılması için fazlasıyla para mevcut.” Ancak, düşük ücretliler üzerindeki baskının arttığına dikkat çekiliyor. Nitekim İsviçre Ulusal Meclisi, geçtiğimiz yaz döneminde aldığı kararla kantonal asgari ücretlerin, daha düşük seviyedeki genel iş sözleşmelerine öncelik tanımasını kararlaştırdı. Bu durum, düşük gelirli çalışanların lehine değil aleyhine işledi.<h3>Makas daralsa da uçurum kapanmıyor</h3>Her ne kadar ortalama maaş farkı geçen yıla göre biraz azalsa da, Unia’nın raporu İsviçre’de gelir dağılımındaki uçurumun hâlâ çok büyük olduğunu ortaya koyuyor. Özellikle ilaç, bankacılık ve yatırım sektörlerinde yöneticiler ile sıradan çalışanlar arasındaki farkın yüzlerce kata çıkması dikkat çekici.

İsviçre’de yöneticiler ve çalışanlar arasındaki ücret uçurumu büyüyor

İsviçre Federal Mahkemesi, yakınlarını kaybeden aileler için tartışmalı bir karara imza attı. Buna göre, ölen hastaların tıbbi dosyaları “hasta mahremiyeti” gerekçesiyle aile üyeleriyle paylaşılmayacak. 

Hasta haklarında şeffaflık krizi

Mahkeme, doktor hatasından şüphelenenlerin tek yolunun hastaneyi dava etmek olduğunu belirtti. Ancak uzmanlar, bu yaklaşımın hem yüksek maliyet hem de belirsiz başarı şansı nedeniyle aileleri ağır bir yükün altına soktuğunu vurguluyor.<h3>Ölümle sonuçlanan teşhis hatası</h3>Dava, ani bir ölümle gündeme geldi: Şiddetli ağrılarla acile başvuran bir hastaya fıtık teşhisi konuldu ve operasyon yapıldı. Fakat asıl sebep gözden kaçtı: Patlamış bir aort anevrizması. Hasta, sadece beş saat içinde hayatını kaybetti. Kızı, babasının zamanında yapılan bir tomografi ile kurtulabileceğini savunuyor. Savcılık soruşturma açsa da dava açmaya yeterli delil bulunamadı.<h3>Federal Mahkeme’nin tavsiyesi: “Spitali dava edin”</h3>Ailenin en büyük talebi, babalarının tıbbi dosyalarına ulaşmak oldu. Ancak Federal Mahkeme, hasta dosyalarının gizli kalması gerektiğine hükmetti. Üstelik bir hâkim, aileye doğrudan hastaneyi dava etmelerini önerdi. Bu tavsiye hukuk çevrelerinde tepkiyle karşılandı. Avukat Stephan Kinzl, “Birini hiçbir kanıt olmadan dava etmek hem etik dışıdır hem de büyük mali risk taşır” diyerek kararın gerçekçi olmadığını vurguladı.<h3>Zor ispat yükü ve yüksek maliyetler</h3>İsviçre’de doktor ve hastanelere karşı açılan davalarda ispat yükü oldukça ağır. Hastanın, hem hatayı hem de bunun doğrudan zarara yol açtığını kanıtlaması gerekiyor. İsviçre Hasta Derneği (SPO) danışmanı Claudia Busslinger, çoğu hastanın ceza değil sadece tazminat istediğini, fakat mevcut sistem nedeniyle hak kayıplarının çok sık yaşandığını belirtiyor. Busslinger, Fransa ve Belçika’daki gibi hasta zararlarını karşılayan fonların İsviçre’de de kurulması gerektiğini savunuyor.<h3>Şeffaflık eksikliği eleştiriliyor</h3>Bern Üniversitesi Sağlık Hukuku Merkezi Direktörü Franziska Sprecher ise, mahkeme kararının öğretide uzun süre tartışılacağını söylüyor. Ona göre, davaların çoğu psikolojik ve finansal yükler nedeniyle mahkeme dışında çözülüyor. Bu da hasta ve yakınlarının hem masraf hem de stres yükünden kurtulmasını sağlıyor. Ancak bedeli büyük: “Yaşanan olaylar ve ödenen tazminatlar gizli kalıyor, şeffaflık kayboluyor.”<h3>“Amacım para değil, adalet”</h3>Hayatını kaybeden hastanın kızı ise tek bir şey istiyor: Babasının ölümünde gerçekten hata olup olmadığını öğrenmek. “Bana para değil, açıklık lazım. Spitalin hatasından ders almasını istiyorum ki başka aileler aynı acıyı yaşamasın.” sözleriyle adalet talebini dile getiriyor.

Doktor hatalarında ispat yükü aileleri zorluyor

Almanya’da gerçekleştirilen yeni bir araştırma, İsrail ve Filistin üzerine çalışan akademisyenler arasında otosansürün dikkat çekici bir biçimde arttığını ortaya koydu.

Akademide İsrail otosansürü

Berlin Hür Üniversitesi tarafından yürütülen ve yaklaşık 2 bin akademisyenin katıldığı “7 Ekim’den Sonra Alman Akademi Dünyası: Orta Doğu Odaklı Araştırmacılar Arasında Otosansür ve Kısıtlamalar” başlıklı çalışmada, akademik özgürlüklerin tehdit altında olduğuna dair yaygın bir algı bulunduğu belirlendi.Araştırmaya katılanların yüzde 85’i, Almanya’da akademik özgürlüğe yönelik risklerin arttığını düşündüğünü ifade etti. Bu görüş özellikle genç akademisyenlerde daha yoğun şekilde dile getirildi.Katılımcıların yüzde 76’sı, İsrail ile ilgili konularda kendilerini özgürce ifade edemediklerini, kamuoyuna ya da medyaya konuşurken geri planda kaldıklarını aktardı. Yanlış anlaşılma, kamuoyu baskısı veya kariyerlerine zarar gelmesi korkusu, bu otosansürün temel sebepleri arasında gösterildi.İslam araştırmaları ve sosyal bilimler alanında çalışan akademisyenlerin daha yüksek oranda otosansür uyguladıkları kaydedildi. Katılımcıların yarısı ise tehdit, hakaret, antisemitizm suçlaması, medya baskısı veya dışlanma gibi olumsuz deneyimler yaşadığını belirtti.Öte yandan, akademisyenlerin büyük çoğunluğu ifade özgürlüğünün ve protesto hakkının korunmasının üniversitelerin temel sorumluluklarından biri olduğunu düşünüyor. Araştırmanın sonuç kısmında, özellikle genç akademisyenler için koruma mekanizmalarının geliştirilmesi, saldırılara karşı destek verilmesi ve daha kapsayıcı bir tartışma ortamının sağlanması gerektiği vurgulandı.Filistin’e destek gösterilerine kısıtlamalarAraştırma bulgularına paralel olarak, Alman makamlarının 7 Ekim 2023’ten bu yana Filistin yanlısı gösterilere ve etkinliklere yoğun kısıtlamalar getirdiği biliniyor. Yüzlerce protesto yasaklandı, pek çok üniversite paneli ve kültürel faaliyet iptal edildi. Ayrıca, uluslararası tanınmış isimlerin Filistin ile ilgili programlarda konuşmasına da engel olundu.Almanya genelinde birçok akademik toplantı ve sergi, Filistin’i destekleyen unsurlar içerdiği gerekçesiyle ya iptal edildi ya da içerikleri değiştirildi. Filistin ile dayanışma gösteren akademisyen ve sanatçıların etkinlikleri de benzer şekilde engellendi.Alman yetkililer, bu kararları genellikle antisemitik söylemler ihtimaliyle savunurken, eleştirmenler bu yaklaşımın İsrail hükümetine yönelik meşru eleştirileri bastırmak için kullanıldığını ve antisemitizmle haksız şekilde eşleştirildiğini öne sürüyor.

Araştırma: Alman akademisyenler İsrail konusunda kendilerine otosansür uyguluyor

14 Eylül Pazar günü Basel ve çevresinde yaşayan vatandaşlar, Alevi Bektaşi Kültür Birliği’nin düzenlediği pazar kahvaltısında bir araya geldi.

Toplumu birleştiren sofra

Katılımın oldukça yüksek olduğu etkinlikte, Türk kahvaltısının zengin lezzetleri masalara taşındı. Misafirler keyifli sohbetler eşliğinde yeni dostluklar kurdu ve toplumsal dayanışmanın güzel bir örneğini sergiledi.Derneğin Yönetim Kurulu Üyesi ve aynı zamanda Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Leyla Yıldız, kahvaltı organizasyonlarının her ay düzenli olarak gerçekleştirileceğini belirtti. Yıldız, bu buluşmaların yalnızca Alevi toplumu için değil, aynı zamanda bölgedeki tüm Türk toplumu için de önemli bir birliktelik fırsatı sunduğunu vurgulayarak, “Kapılarımız herkese açık” dedi.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/58aed403484f7ec5185173c01.jpg" width="1024" height="576"><figcaption>Alevi Bektaşi Kültür Derneği Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Leyla Yıldız</figcaption></figure>Alevi Kültür Merkezi, bulunduğu bölgede Alevi inanç ve kültürünün yaşatılması, korunması ve gelecek nesillere aktarılması için çalışmalar yürütüyor. Bunun yanı sıra, toplumsal yaşamın farklı alanlarında da faaliyet gösteriyor. Merkez; inançsal hizmetlerin yanı sıra sosyal, kültürel ve siyasal konularda bilgilendirmeler yapıyor, insan haklarına saygılı yerel ve göçmen demokratik kitle örgütleriyle ortak projeler yürütüyor.Basel’deki pazar kahvaltısı, sadece lezzetli bir sofranın değil, aynı zamanda dayanışma, kaynaşma ve kültürel bağların güçlenmesinin de sembolü oldu.

Basel’de Alevi Bektaşi Kültür Birliği’nden birleştirici kahvaltı etkinliği

Yeni hafta, sonbahar havasından uzaklaşıp kısa süreliğine yazı geri getiriyor. Meteoroloji raporlarına göre perşembe gününden cumartesiye kadar hava sıcaklıkları hızla yükselecek ve İsviçre’nin bazı bölgelerinde 32 dereceye kadar çıkabilecek. 

Yaz geri dönüyor

Ancak pazar günü havanın yeniden bozularak yağışların görülmesi bekleniyor.Haftanın ilk günlerinde gökyüzü değişken olacak. Pazartesi günü Zürih, Luzern ve Cenevre’de sıcaklıklar 25 dereceye kadar ulaşırken, Lugano’da salı günü 26 derece bekleniyor. Alp dağlarının kuzey yamaçlarında ise sabah saatlerinde yoğun bulutlanma ve yerel yağışlar öngörülüyor.Altı haftalık kısa bir yaz arası Haftanın ilerleyen günlerinde ise güneş daha çok kendini gösterecek. Özellikle cuma ve cumartesi günleri “Altweibersommer” (pastırma yazı) etkisi hissedilecek. Bu dönemde ülkenin pek çok bölgesinde sıcaklık 25–28 derece arasında seyredecek. Wallis’te termometre 32 dereceyi gösterebilir.Cumartesi sabahı bazı bölgelerde sis ve pus etkili olsa da gün içinde hava açarak Graubünden’de 28 dereceye kadar çıkması bekleniyor. Ancak bu sıcak hava kısa sürecek: Pazar günü bulutluluk artacak, pek çok bölgede 22 dereceyi geçmeyen hava sıcaklığı ve yer yer yağmur görülecek.

Pastırma sıcakları kapıda: İsviçre'de sıcaklık 32 dereceye çıkacak

İsviçre’nin geniş ve köklü yürüyüş yolu ağı, son yıllarda artan iklimsel zorluklar nedeniyle giderek daha fazla bakım ve güvenlik çalışması gerektiriyor. 

Federal hükümet fon talebini reddetti

Aşırı yağış, sel, heyelan ve fırtınalar gibi ekstrem hava olayları, yolların güvenliğini tehdit ederken, belediyelerin iş yükü ve maliyetleri her geçen yıl artıyor.Valais kantonundaki Raron örneğinde olduğu gibi, belediyeler hem düzenli temizlik, ot biçme ve yabancı otları temizleme gibi rutin bakım çalışmalarını yürütmek hem de taş düşmesi veya su baskınlarına karşı güvenlik önlemleri almak zorunda. Belediye Başkanı Stefan Troger, “Yolları güvenli tutmak her yıl daha fazla zaman ve para gerektiriyor” diyerek artan yükü vurguluyor.Sadece Raron değil, ülke genelinde durum benzer. İsviçre Yürüyüş Yolları Derneği Sözcüsü Patricia Cornali, iklim değişikliğinin etkilerinin açıkça hissedildiğini belirtiyor. Yollar; sel, heyelan ve fırtınalarla tahrip oluyor, aşırı sıcaklar ise ağaç köklerinin zayıflamasına ve devrilmelere yol açıyor. Bunun yanı sıra yürüyüş yolları, artan ziyaretçi sayısı ve e-bisiklet kullanıcılarının etkisiyle her zamankinden daha fazla yıpranıyor.Artan zorluklara rağmen federal hükümet, bu konuda belediyeler için özel bir destek fonu oluşturmayı planlamıyor. Federal Konsey, yürüyüş yollarının bakım ve güvenliğinin kantonların sorumluluğunda olduğunu belirtiyor.

Aşırı yağış ve heyelanlar yürüyüş yollarının bakımını zorlaşıyor

Almanya’da iç istihbarattan sorumlu Anayasa Koruma Teşkilatı’nın (BfV) başkanlığına Türk kökenli Sinan Selen’in getirileceği açıklandı.

İstihbarata Türk başkan

Alman basınında yer alan haberlere göre, Hristiyan Birlik (CDU/CSU) ve Sosyal Demokrat Parti (SPD) koalisyonu, kurumda 6 yıldır başkan yardımcısı olarak görev yapan Selen’in başkanlık görevine atanması konusunda mutabakata vardı. İçişleri Bakanı Alexander Dobrindt’in bugün resmi atamayı kamuoyuna duyurması bekleniyor.1972 yılında İstanbul’da doğan ve 4 yaşında ailesiyle birlikte Almanya’ya göç eden Selen, Köln’de büyüdü. Bu göreve gelmesiyle birlikte Almanya doğumlu olmayan ilk Anayasa Koruma Teşkilatı Başkanı olacak.Teşkilatın eski başkanı Thomas Haldenwang, Kasım 2024’te milletvekili olabilmek için görevinden ayrılmış, ancak seçimlerde başarılı olamamıştı. O tarihten bu yana kurumun başkanlığına Sinan Selen ve Silke Willems vekalet ediyordu.

Almanya’da Anayasa Koruma Teşkilatı Başkanlığına Sinan Selen'in atanacağı bildirildi

Türk mutfağını ve aşçılık kültürünü İsviçre’de tanıtmak, geliştirmek ve gelecek nesillere aktarmak amacıyla kurulan İsviçre Türk Aşçılar Derneği, 14 Eylül 2025 Pazar günü Zürich’teki Mus-Et Restoran’da ilk Genel Kurul toplantısını gerçekleştirdi.

Türk Gastronomisi için yeni dönem

Genel Kurul’da derneğin tüzüğü kabul edilerek resmi adımlar atıldı. Yapılan seçimler sonucunda Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu belirlendi.Toplantıda, Başkan Mustafa Yılmaz önderliğinde Yönetim Kurulu’na Yaşar Can Aygün, Sedat Cömert ve Bahar Gökbender seçilirken; Denetim Kurulu’na ise Emrah Otman ve Restoran Valentin’s sahibi Sezai Canazlar getirildi. Böylece dernek, daha güçlü ve etkin bir yapıya kavuştu.Başkan Mustafa Yılmaz yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi: “Amacımız, Türk mutfağının eşsiz lezzetlerini ve aşçılarımızın ustalığını İsviçre’de en iyi şekilde temsil etmek. Kültürümüzü yaşatırken aynı zamanda İsviçre’deki gastronomi dünyasına katkı sunmayı hedefliyoruz. Ayrıca derneğimizin kapıları yalnızca Türk toplumuna değil, gastronomi sektöründe faaliyet gösteren herkese açıktır. Üye olmak isteyen tüm profesyonellere davetimiz vardır.”<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/492bf5a5ca70f96604ecbc809.jpg" width="1024" height="576"></figure>Toplantıya katılan üyeler, Türk mutfağının uluslararası alanda hak ettiği değeri görmesi için birlikte hareket etmenin önemine vurgu yaptılar.İsviçre Türk Aşçılar Derneği, önümüzdeki dönemde düzenleyeceği etkinlikler, yarışmalar ve eğitim çalışmalarıyla hem Türkiye’yi hem de İsviçre’de yaşayan Türk toplumunu gururla temsil etmeyi sürdürecek.

İsviçre Türk Aşçılar Derneği, genel kurul ile resmen faaliyete geçti

ETH Zürih’te yabancı öğrenciler için eğitim ücretleri bu dönem ilk kez 730 franktan 2190 franka yükseltildi. Buna rağmen başvurularda herhangi bir düşüş yaşanmadı. Üniversite yönetimi, uzun vadede bu artışın etkilerini dikkatle takip edeceklerini duyurdu.

Ücret artışı caydırmadı

Yeni dönemde yaklaşık 3650 öğrenci ETH’de öğrenim görmeye başladı. Bunların %80’i İsviçre’de, %20’si ise yurtdışında lise eğitimini tamamladı. Yabancı öğrencilerin büyük çoğunluğunu Almanya ve Avusturya’dan gelenler oluşturuyor. Rektör Günther Dissertori, “İlk gözlemlerde öğrenci sayılarında bir değişiklik olmadı. Ancak artışın orta ve uzun vadede etkisini göstereceğini öngörüyoruz” açıklamasını yaptı.Ücret artışı, federal hükümetin ETH alanında yaptığı tasarruf programının bir parçası. Parlamento da kararı destekleyerek yasal düzenleme yaptı. Amaç, bütçe açığını telafi etmek için üniversitelerin gelirlerini artırması.<h3>&nbsp;</h3>

ETH Zürih’te harçlar 3 katına çıktı ama yabancı öğrenci sayısında değişme yok

1970’lerin ortasında İsviçre’de gençlerin askerlik iradesi sorgulanıyordu. Tüketim toplumu içinde yetişmiş, otorite karşıtı bir kuşak, orduyu sorguluyor ve geleneksel değerlerle bağlarını zayıflatıyordu. Bugün hâlâ benzer tartışmalar güncelliğini koruyor.

Gençliğin askerlik iradesi sorgulanıyor

<h3>“Hayal et, savaş var – ama kimse gitmek istemiyor”</h3>1974 yılında, Soğuk Savaş tüm şiddetiyle sürerken İsviçre’de gençler zorunlu askerlikten giderek daha fazla uzak durmaya başladı. Bern’de mikrofon uzatılan bir genç, “Gerçekten anlamıyorum, neden 17 hafta askerlik yapmak zorundayım?” diyerek tepki göstermişti. Askerliği reddetmenin hapis cezasına yol açtığı bir dönemde bile gençler gönülsüzdü. Bir başka genç ise “Tamam geldim ve görevimi yapıyorum, ama bunu asla içten kabul etmeyeceğim” diyordu.<h3>Orduya Mesafeli Bir Kuşak</h3>1960’ların sonunda yükselen 68 hareketi, özgürlükçü ve otorite karşıtı bir ruhu beraberinde getirdi. O güne kadar “silahlı tarafsızlık” ve “vatan savunması” kavramları İsviçre toplumunun merkezinde yer alıyordu. Ancak yeni nesil, körü körüne disiplin ve otoriteye boyun eğmek istemiyordu. Karl Saurer’in hazırladığı ve İsviçre Televizyonu tarafından yayınlanmayan “Ruhe” (Sükûnet) adlı belgesel, ordunun korku üzerine inşa edilmiş bir kurum olduğunu ve gençlerin uyum sağlamaya zorlandığını anlatıyordu.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/492bf5a5ca70f96604ecbc804.jpg" width="1024" height="576"></figure><h3>Değişen Ordu, Bitmeyen Eleştiriler</h3>Artan tepkiler karşısında ordu reform yapmak zorunda kaldı. Gereksiz disiplin uygulamaları kaldırıldı, örneğin askerlerin saçlarını artık üniforma yakasına kadar uzatmasına izin verildi. Ancak bu değişiklikler gençler arasında büyük bir memnuniyet yaratmadı. Bir asker, televizyon kamerasına “Beni askerlik prensipte hiç ilgilendirmiyor, sıkıcı buluyorum” derken, bir diğeri “Duyduğum kadar kötü değil” diyordu.1970’lerdeki bu eleştiriler, ilerleyen yıllarda toplumun geniş kesimlerine yayıldı. 1989’daki orduyu kaldırma referandumunda İsviçre halkının %35,6’sı “evet” oyu verdi. Bu sonuç, ordunun meşruiyetinin geniş kesimlerce tartışıldığını açıkça gösterdi.<h3>Günümüzde Durum</h3>Yarım yüzyıl sonra yapılan anketler de gençlerin orduya bakışındaki mesafenin sürdüğünü ortaya koyuyor. Son araştırmalara göre, İsviçrelilerin yalnızca %41’i ülke bir savaş durumuna girerse vatanı savunmaya hazır olduğunu söylüyor. Bu oran, hem geçmişteki hem de günümüzdeki tartışmaların ortak noktasını özetliyor: Genç kuşaklar, askerlik görevine her zaman mesafeli oldu ve bu eğilim bugün de devam ediyor.

1970’lerden günümüze: İsviçre’de orduya gönülsüzlük

Avrupa’daki otomobil üreticileri, elektrikli araçlara geçiş sürecinde artan gümrük vergileri ve sertleşen rekabet nedeniyle zor günler geçiriyor.

Otomotivde kritik dönem

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, sektörün geleceğine dair değerlendirmeler yapmak üzere Cuma günü otomotiv devleriyle bir araya gelmeye hazırlanıyor.Trump yönetiminin getirdiği tarifeler, Çin’in güçlü rekabeti ve elektrikli araç kullanımını teşvik eden fakat maliyetli yükümlülükler getiren yerel düzenlemeler, Avrupa’nın otomotiv endüstrisini baskı altında bırakıyor.Avrupa Birliği’nde (AB) Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın yüzde 7’sinden fazlasını karşılayan ve 13 milyondan fazla kişiye istihdam sağlayan sektör, daha çevreci ulaşım modellerine geçerken aynı zamanda küresel rekabette güçlü kalmaya çalışıyor. Bu nedenle AB’nin alacağı yeni kararlar, otomotiv endüstrisinin geleceğini doğrudan belirleyecek nitelikte.<h3>Satış verileri ve eğilimler</h3>Avrupa Otomobil Üreticileri Derneği’nin (ACEA) açıkladığı verilere göre, 2025’in ilk yedi ayında AB’de yeni araç kayıtları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,7 düşüş gösterdi.Temmuz 2025’te satışlar yüzde 7,4 artış kaydederken, Volkswagen ve Renault güçlü bir performans sergiledi; Stellantis ise gerileme yaşadı. Tesla’nın satışları ise yüzde 40,2 oranında düşerek dikkat çekti.Yılın ilk yedi ayında AB genelinde bir milyondan fazla bataryalı elektrikli araç kaydedildi. Plug-in hibritler Ocak 2023’ten bu yana en hızlı büyümeyi yakalarken, bataryalı elektrikli modeller son bir yılın en büyük artışını gerçekleştirdi.AB’nin dört büyük otomotiv pazarından üçünde, yani Almanya’da (%38,4), Belçika’da (%17,6) ve Hollanda’da (%6,5), bataryalı elektrikli araç satışları artış gösterdi.Toplamda, bataryalı elektrikli, hibrit ve plug-in hibrit araçların kaydı sırasıyla yüzde 39,1, yüzde 56,9 ve yüzde 14,3 yükseldi. Bu araçların toplam pazar payı Temmuz 2024’te yüzde 51,1 iken, Temmuz 2025’te yüzde 59,8’e çıktı.Tesla’nın Avrupa’daki pazar payı ise yüzde 1,3’ten yüzde 0,7’ye geriledi. Buna karşın Çinli BYD, satışlarını üç kat artırarak yüzde 1,2 pazar payına ulaştı ve ilk kez Tesla’yı geride bıraktı.<h3>Alman üreticiler baskı altında</h3>Alman markalar, korumacı ticaret politikalarının en çok etkilediği üreticiler arasında yer alıyor. Artan tarifeler, tedarik zincirinde maliyetleri yükseltirken, özellikle Volkswagen gibi firmalar Çinli üreticilerle rekabet edebilmek için fabrikalarında kapasite azaltımı ve yeniden yapılanma masraflarıyla karşı karşıya kalıyor.Volkswagen’den yapılan açıklamada, rekabetin inovasyonu teşvik ettiği vurgulandı. Sözcü, “Çinli üreticilerin Avrupa pazarının özel koşullarına uyum sağlaması gerektiği açık. Çin’deki teknolojilerin doğrudan kopyalanması burada mümkün değil,” dedi.Yeni gümrük düzenlemeleri, Avrupalı üreticiler için belirsizlik yaratıyor; maliyetler, tedarik zinciri güvenliği ve piyasa dengeleri konusunda öngörü yapmayı zorlaştırıyor.Volkswagen Grubu ise bu durumu fırsata çevirebileceklerini ve rekabeti güvenle karşılayabileceklerini belirtiyor. Grup ayrıca, AB Komisyonu ile ABD hükümeti arasındaki son mutabakatı olumlu bulduğunu açıkladı.Trump’ın Nisan ayında Avrupa’dan ithal edilen araçlara yüzde 27,5 vergi koyması Alman üreticilere milyarlarca dolara mal olmuştu. Daha sonra bu oran yüzde 15’e indirildi ancak uygulamaya henüz geçilmedi.Volkswagen, ABD yönetiminden bu tarifelerin 1 Ağustos’tan itibaren geriye dönük şekilde garanti altına alınmasını talep ediyor. Sözcüye göre, bu adım şirketlerin daha büyük mali yüklerle karşılaşmasını önlemenin tek yolu.

Avrupa'da otomobil satışlarında yükselen ve gerileyen markalar

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, önerisinin üye ülkelerden onay alması halinde İsrail’in AB’ye ihracatının yüzde 37’sinin yeni gümrük vergilerinden etkileneceğini ve ikili iş birliği kapsamında yaklaşık 15,5 milyon avronun dondurulacağını açıkladı.

AB’den İsrail yaptırımı

AB Komisyonundan üst düzey bir yetkili, Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen’in geçtiğimiz hafta duyurduğu İsrail’e yönelik yaptırım önerisine ilişkin ayrıntıları paylaştı.Yetkili, yaptırımların Komisyonun kendi programlarını da kapsadığını, özellikle AB ülkeleri ile İsrail kurumları arasında kamu yönetimi, mevzuat, enerji, iklim politikaları ve istatistik gibi alanlarda uzmanlık paylaşımına olanak tanıyan “twinning” projelerinin durdurulacağını ifade etti.Ayrıca, İsrail’in Abraham Anlaşmaları kapsamında bölgesel entegrasyonunu destekleyen projelerin finanse edildiği “bölgesel tesis”in de askıya alınacağı belirtildi. Yetkili, “İsrail için 2025 yılına ayrılan yaklaşık 6 milyon avro henüz üye devletlerin onayına sunulmadı. Bu fon da durdurulacak. Daha önce başlatılmış projeler için de yeni bir adım atılmayacak.” dedi.Verilen bilgilere göre, 2020-2024 yıllarında bu iki alan için toplam 14 milyon avro bütçe ayrılmış, bunun 4,3 milyon avrosu sözleşmeye bağlanmıştı. Henüz bağlanmamış olan yaklaşık 9,5 milyon avro ise dondurulacak.AB Konseyine sunulacak yaptırımlar Yetkili, önerilen önlemlerin AB-İsrail Ortaklık Anlaşması’nın yalnızca ticarete ilişkin bölümlerini hedeflediğini ve serbest ticaret alanı kapsamında malların serbest dolaşımına kısıtlamalar getireceğini belirtti.“Burada ticaretin tamamen askıya alınması söz konusu değil, İsrail’e tanınan ticari ayrıcalıkların kaldırılmasını öneriyoruz. Ticaret devam edecek ama farklı koşullar altında; bu koşullar da yeni gümrük vergileri olacak.” ifadelerini kullandı.Teklifin AB Konseyi’nde nitelikli çoğunlukla kabul edilip edilmeyeceği konusunda yorum yapmayan yetkili, kararın hayata geçirilmesi halinde İsrail’in AB’ye ihracatının yüzde 37’sinin etkileneceğini açıkladı. Alınacak tedbirlerin bildirimden 30 gün sonra yürürlüğe gireceği de kaydedildi.İsrailli bakanlar ve yerleşimcilere yaptırımlar Yetkili, işgal altındaki Filistin topraklarında şiddet eylemlerinden sorumlu tutulan İsraillilere ve bu eylemleri destekleyen iki bakan Itamar Ben-Gvir ile Bezalel Smotrich’e yönelik yaptırım teklifinin de zaten gündemde olduğunu hatırlatarak, bu süreçte yeni bir ivme kazanıldığını söyledi.Kallas: Amaç İsrail’i cezalandırmak değil AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ve AB’nin ticaretten sorumlu üyesi Maros Sefcovic, Brüksel’de düzenledikleri basın toplantısında İsrail’e yönelik yaptırım paketinin ayrıntılarını paylaştı.Kallas, “İsrail hükümetinin Gazze’ye saldırısı savaşın daha da tırmanmasına ve insani krizin derinleşmesine yol açacaktır.” diyerek, radikal İsrailli bakanlara, şiddet yanlısı yerleşimcilere ve onları destekleyen kurumlara karşı yaptırım önerisi sunduklarını açıkladı.“Buradaki hedef İsrail’i cezalandırmak değil, Gazze’deki insani şartları iyileştirmek.” diyen Kallas, tüm üye ülkelerin Gazze’deki mevcut durumun sürdürülemez olduğu konusunda aynı görüşte olduğunu vurguladı. “Savaş sona ermeli, esaret altındaki herkes serbest bırakılmalı. Ayrıca Batı Şeria’da iki devletli çözümü tehlikeye atan gelişmeleri de göz ardı edemeyiz.” ifadelerini kullandı.Sefcovic ise, AB-İsrail anlaşmasının temelinde “insan hakları ve demokratik değerlere saygı” bulunduğunu anımsatarak, önerilen askıya alma kararının İsrail’e sağlanan ticari ayrıcalıkları kapsadığını, bunun da malların serbest dolaşımı, hizmet sunumu, kamu ihaleleri, rekabet ve fikri mülkiyet haklarını etkilediğini söyledi.Sefcovic ayrıca, 2024 yılında AB ile İsrail arasında gerçekleşen toplam ticaret hacminin 42,6 milyar avroya ulaştığını, AB’nin İsrail’in en büyük ticaret ortağı olduğunu da hatırlattı.

AB Komisyonu İsrail’e uygulanacak yaptırımların ayrıntılarını duyurdu

Eurovision Şarkı Yarışması’nın organizatörü Avrupa Yayın Birliği (EBU), İsrail’e bu yılki yarışmaya ilişkin iki alternatif sundu.

İsrail tepkilerle karşı karşıya

Türkiye, oy sistemiyle ilgili rahatsızlıkları ve bazı şarkıların toplumun değer yargılarına uymadığını gerekçe göstererek 2013’ten beri yarışmaya katılmıyor.Son yıllarda Eurovision, özellikle İsrail’in katılımı nedeniyle tartışmaların odağında yer alıyor. Bu yıl, Gazze’deki saldırılar ve insani kriz nedeniyle birçok ülke İsrail’in yarışmaya kabul edilmemesi gerektiğini savunuyor.İspanya, İrlanda, Slovenya, İzlanda, Belçika ve Hollanda, EBU’ya tepkilerini “İsrail varsa biz yokuz” diyerek dile getirdi.2026’da 70. kez Avusturya’nın Viyana kentinde düzenlenecek yarışma yönetimi, gelen tepkiler doğrultusunda İsrail’e iki seçenek önerdi: Ya yarışmadan kendi isteğiyle çekilecek, ya da yarışmaya bayraksız katılacak.İsrail’in bu öneriye henüz yanıt vermediği belirtildi. Ancak katılması hâlinde, yarışmanın 70 yıllık tarihinde şimdiye kadarki en büyük protestolarla karşılaşması bekleniyor.

İsrail'e Eurovision için iki seçenek sunuldu

Cenevre’de Birleşmiş Milletler (BM) önünde çadır eylemi yapan uluslararası aktivistler, İsrail ablukasını kırarak Gazze’ye yardım ulaştırmak üzere yola çıkan Küresel Sumud Filosu’na uluslararası koruma sağlanmasını talep ediyor.

BM önünde eylem

30 Ağustos’tan bu yana BM önünde süren eyleme farklı ülkelerden onlarca aktivist katılıyor. AA muhabirine konuşan İsviçreli aktivist Nus, filoya destek verdiğini belirterek, “Gazze’ye yiyecek ulaştırmaları çok önemli. İnsanlar açlıktan ölüyor, yaptıkları iş hayati bir görev” dedi.Nus, BM’nin İsrail’e yeterli baskıyı yapmadığını eleştirerek, “Küresel Sumud Filosu’na daha önce saldırı düzenlendi. Güvenliğin sağlanması şart, güç kullanılmasına gerek yok” ifadelerini kullandı. Aktivist, bu girişimin halktan büyük destek gördüğünü ve Batılı ülkelerin de duruma müdahale etmesini umduklarını belirtti.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/63005a29ac899e2ba3ab4bb04.jpg" width="1024" height="576"></figure>Fransız aktivist Caroline Prati ise filoya desteklerini göstermek amacıyla 30 Ağustos’ta BM önünde kamp kurduklarını dile getirerek, “Filoya katılan teknelere çıkan insanlar çok cesur. BM, filoları korumalı ve uluslararası kararlarına uymalı” dedi. Prati, İsrail’in BM kararlarını ihlal ederek Gazze’de çok sayıda gazeteci ve insani yardım çalışanını öldürdüğünü hatırlattı.Prati, BM’nin 377 sayılı kararının, Güvenlik Konseyi vetoları nedeniyle görevini yerine getiremediği durumlarda müdahale edilmesini ve barış için askeri güçlerin gönderilmesini mümkün kıldığını belirtti. Ayrıca ülkeleri, İsrail’e silah ve ekonomik desteklerini durdurmaya çağırdı.Küresel Sumud FilosuFilistin ile dayanışma amacıyla kurulan Küresel Sumud Filosu, 50’den fazla ülkeden destek alan uluslararası sivil yardım filosudur. 31 Ağustos’ta İspanya’nın Barselona kentinden Gazze’ye hareket eden tekneler, 7 Eylül’de Tunus’a ulaşmaya başladı. Tunus’ta filoya 8 ve 9 Eylül gecesi drone saldırıları gerçekleştirildi.Geçmişte Gazze’ye tek tek giden gemilere İsrail müdahale etmiş, teknelere el koymuş ve aktivistleri sınır dışı etmişti. Küresel Sumud Filosu, şimdiye kadar Gazze’ye doğru yola çıkan en kalabalık filo olma özelliğini taşıyor.Filonun adını oluşturan “Sumud”, Arapçada “kararlılık” veya “sarsılmaz azim” anlamına gelir. 1967 Altı Gün Savaşı’ndan sonra Filistin halkı arasında işgale karşı direnç, sivil itaatsizlik ve kültürel direnişi simgeleyen bir kavrama dönüştü. Bu kavram, toprakta kalma, Filistin kimliğini yaşatma ve şiddet içermeyen yollarla alternatif yapılar kurmayı ifade eder.

Cenevre’de çadır eylemi yapan aktivistler Sumud Filosu’na koruma talep etti

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, İsrail’in Gazze’de sürdürdüğü askeri operasyonlar nedeniyle uluslararası spor organizasyonlarından men edilmesi gerektiğini söyledi. Sanchez, bu açıklamayı Madrid’deki Sosyalist Parti grubuna hitap ettiği konuşmada yaptı.

Sanchez’ten İsrail tepkisi

Başbakan, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden sonra spor etkinliklerinden uzaklaştırıldığını hatırlatarak, “Spor dünyası İsrail’in uluslararası yarışmalara katılmasının etik olup olmadığını sorgulamalı. Rusya’yı cezalandırıyoruz ama Gazze’yi işgal eden İsrail’e neden aynı şekilde davranmıyoruz?” dedi.Sanchez ayrıca, “Barbarlık sona erene kadar ne Rusya ne de İsrail herhangi bir uluslararası spor karşılaşmasında yer almamalı” ifadelerini kullandı.Vuelta bisiklet turunda protestolarSanchez’in bu çıkışı, Madrid’de düzenlenen Vuelta bisiklet turunun son etabında Filistin yanlısı göstericilerin yarışı kesintiye uğratmasının ardından geldi. Protestocular İsrail takımı Israel Premier Tech’in katılımını engellemeye çalışırken polisle çatıştı. Olaylarda iki kişi gözaltına alındı, 22 kişi de yaralandı.İspanyol hükümeti daha önce protestoculara sempati göstererek, üç hafta süren yarıştan İsrail takımının çekilmesi gerektiğini önermişti. Takım ise üniformasından adını kaldırmasına rağmen yarışın sonuna kadar kalmaya devam etti.İsrail’den sert yanıtİsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar, Sanchez’in sözlerine sert tepki gösterdi. Sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Başbakan’ı “antisemit” ve “yalancı” olarak nitelendirdi. Sa’ar, “7 Ekim’de Gazze’yi İsrail mi işgal etti yoksa Hamas mı İsrail’e saldırarak Holokost’tan bu yana Yahudilere yönelik en kanlı katliamı yaptı?” ifadelerini kullandı.Madrid Belediye Başkanı Jose Luis Martinez-Almeida da Sanchez’i eleştirerek, pazar günü yaşanan olayları başkent için “utanç verici” olarak tanımladı.Yarışta genel klasmanı Danimarkalı bisikletçi Jonas Vingegaard kazandı. Ancak protestolar nedeniyle geleneksel ödül töreni iptal edildi. Vingegaard, “Böylesine özel bir anın elimizden alınması üzücü. Protesto hakkı vardır ama yarışımızı tehlikeye atacak şekilde yapılamaz” dedi.Daha sonra sürpriz bir şekilde takımların özel bir tören düzenleyerek sporcuları kutladığı bildirildi.Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen ise protestocuları yarışı sabote etmekle suçladı ve Sanchez’i bu eylemleri desteklemekle eleştirdi. Frederiksen, “Ben yarışa engel olmayan, işini yapan ve başkalarına zarar vermeyen sporcuları övmek istiyorum” açıklamasında bulundu.Vuelta yarış direktörü Javier Guillen, İsrail takımının yarışta kalmasına izin verilmesini savunarak, “Uluslararası Bisiklet Birliği’nin (UCI) kurallarına uymak zorundaydık. Katılım hakkını belirleyen merci onlardır. Biz sadece yarışı normal şekilde tamamlamak istedik ama bu mümkün olmadı” dedi.Avrupa’da İsrail tartışmasıİspanya, Gazze’deki can kayıplarından dolayı İsrail’e karşı en sert tutum takınan Batılı ülkeler arasında öne çıkıyor. İngiltere ve Fransa, BM Genel Kurulu’nda Filistin’i tanımayı planladıklarını açıkladı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de İsrail ile ticari ilişkilerin azaltılması çağrısında bulundu.Buna rağmen Avrupa genelinde İsrail’e karşı yaklaşımda görüş ayrılıkları devam ediyor. Şimdiye kadar atılan sınırlı yaptırımlar ve kınamaların sahada ciddi bir etki yaratmadığı ifade ediliyor.

Sanchez: İsrail de Rusya gibi uluslararası spor turnuvalarından men edilmeli

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, ordunun Gazze’ye “demir yumrukla” saldırdığını duyurdu. The Jerusalem Post’un aktardığına göre İsrail ordusu, kente yönelik yeni bir kara operasyonuna girişti.

"Gazze yanıyor"

Katz, ABD merkezli sosyal medya platformu X’te yaptığı paylaşımda İsrail güçlerinin Gazze’ye yönelik ağır saldırılar düzenlediğini belirterek, “Gazze yanıyor” ifadesini kullandı. Hamas’ın “yenilgiye uğratılması” ve esirlerin serbest kalması için ordunun şehre şiddetli şekilde yöneldiğini söyledi.İsrail, saldırılarını “askeri operasyon” olarak tanımlarken, bu durum Gazze’deki insani krizi daha da derinleştiriyor ve uluslararası toplumdan yükselen tepkilere neden oluyor. İsrail kaynaklarına göre tanklar Gazze kentine giriş yaptı.İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), geniş çaplı kara harekâtının resmen başlayıp başlamadığına dair açıklama yapmazken, Katz’ın mesajları operasyonun başladığını ima ediyor. Aynı zamanda ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da yaptığı değerlendirmede harekâtın fiilen başladığını söyledi. Rubio’nun bu sözleri, kendisinin Katar’a hareket etmeden önce geldi. Rubio, burada geçtiğimiz hafta düzenlenen ve beş Hamas mensubu ile bir güvenlik görevlisinin öldüğü saldırı sonrası tepkili Katar yetkilileriyle görüşecekti.Rubio, “İsrail Gazze’de operasyona başladı. Artık anlaşmaya varmak için çok az zamanımız var. Belki günler, belki birkaç hafta. Bu çok kritik bir an,” açıklamasında bulundu. Müzakerelerle çözüme ulaşılmasının hâlâ “birinci tercihleri” olduğunu da ekledi.Gazze’deki siviller, salı sabahı yoğun bombardıman altında olduklarını aktardı. Gece yarısı düzenlenen saldırılarda kentin batısındaki bir ev vuruldu, en az beş kişi yaşamını yitirdi, hayatını kaybedenlerden ikisinin çocuk olduğu bildirildi. Gazze’nin güneybatısında en az üç evin hedef alınmasıyla birlikte sağlık ekipleri enkaz altında kurtulanlara ulaşmaya çalışıyor.Şifa Hastanesi yakınlarında bulunan Radwan Hayder, “Çok ağır bir geceydi” sözleriyle yaşananları anlattı.Katz ise X’te yaptığı başka bir paylaşımda, “Gazze yanıyor. Ordu, teröristlerin altyapısını hedef alıyor. Rehineler serbest bırakılana ve Hamas yenilgiye uğratılana kadar geri adım atmayacağız” ifadelerine yer verdi.İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve ABD Dışişleri Bakanı Rubio, pazartesi günü yaptıkları açıklamalarda çatışmaların ancak Hamas’ın tamamen ortadan kaldırılması ve yaklaşık 20’sinin hayatta olduğu düşünülen 48 rehinenin serbest bırakılmasıyla sona erebileceğini dile getirdi. Taraflar, geçici ateşkes önerilerine karşı çıkıyor.Hamas ise elindeki rehineleri ancak Filistinli mahkûmların salıverilmesi, kalıcı ateşkes sağlanması ve İsrail’in Gazze’den tamamen çekilmesi koşuluyla bırakacağını açıkladı.Gazze’deki savaş, 7 Ekim 2023’te Hamas öncülüğündeki militanların İsrail’in güneyine düzenlediği saldırılarla başlamıştı. O gün yaklaşık 1200 kişi öldürülmüş, 251 kişi kaçırılmıştı. Rehinelerin bir kısmı daha sonra Katar’ın arabuluculuğunda yapılan anlaşmalarla serbest bırakıldı.İsrail’in karşı saldırıları ise büyük yıkıma yol açtı. Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre bugüne kadar en az 64 bin 871 Filistinli hayatını kaybetti. Bakanlık sivil ve militan kayıpları ayırmazken, BM verileri ölülerin üçte ikisinden fazlasının kadın ve çocuk olduğunu doğruluyor.

İsrail, Gazze'ye yeni bir kara saldırısı başlattı

Los Angeles’taki Peacock Tiyatrosu’nda düzenlenen 77. Primetime Emmy Ödülleri töreninde dikkat çeken anlardan biri Yahudi oyuncu Hannah Einbinder’ın sahnedeki konuşması oldu.

Emmy’de özgürlük mesajı

“Televizyonun Oscar’ı” olarak bilinen Emmy’de, Netflix’in “Adolescence” adlı mini dizisi birçok dalda ödül kazanırken, dizideki rolüyle 15 yaşındaki Owen Cooper da tarihe geçerek en genç Emmy sahibi unvanını elde etti.Gecede “Hacks” dizisindeki performansıyla En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülünü kazanan Einbinder, ödül konuşmasında ABD Başkanı Donald Trump’ın politikalarını eleştirerek, sözlerini “Filistin’e özgürlük. Kahrolsun ICE (ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza)” ifadeleriyle noktaladı.“Bir Yahudi olarak sorumluluğum” Ödül töreninin ardından basına konuşan Einbinder, “Bir Yahudi olarak, Yahudilerin İsrail devletiyle aynı şey olmadığını dile getirmek benim sorumluluğum. Dinimiz ve kültürümüz etnik milliyetçi bir devletten tamamen farklıdır” dedi.Ünlü oyuncunun üzerinde, Gazze’de ateşkes talebiyle bir araya gelen sanatçıların öncülük ettiği “Artist4Ceasefire” hareketinin broşu da bulunuyordu. Einbinder, Gazze’de Filistinlilere yardım eden arkadaşlarının olduğunu belirterek yaşananların kendisini derinden etkilediğini söyledi.İsrail’in politikalarını “soykırım” olarak nitelendiren oyuncu, bu sürece destek veren kurumlara karşı tepkilerini sürdürmeye devam edeceklerini ve bu mücadelenin parçası olmaktan gurur duyduğunu ifade etti.Sanatçılardan Filistin’e destek Geçtiğimiz günlerde aralarında Oscar, BAFTA, Emmy ve Cannes ödüllü oyuncu ve yönetmenlerin bulunduğu binlerce sanatçı, İsrail film kurumlarıyla (festivaller, sinemalar, yayıncılar, yapımcılar) çalışmayacaklarını ilan eden ortak bir bildiriyi imzalamıştı.8 Eylül’de yayımlanan bu metin, ilk olarak Olivia Colman, Mark Ruffalo, Riz Ahmed, Tilda Swinton, Javier Bardem ve Susan Sarandon gibi ünlü isimlerin yanı sıra yönetmenler Yorgos Lanthimos, Ava DuVernay ve Adam McKay’in de aralarında bulunduğu 1300’den fazla kişi tarafından desteklenmişti. Kısa süre içinde imza sayısı 4 bini geçti.

Emmy ödülünü alan Yahudi Aktrist Hannah Einbinder, “Filistin’e Özgürlük” çağrısı yaptı

Filistinli Gazeteciler Sendikası Başkanı Nasır Ebu Bekir, İsrail’in saldırılarının sürdüğü Gazze Şeridi’nde tarihin en ağır gazeteci katliamının gerçekleştiğini açıkladı.

Gazeteciler hedef alınıyor

Fransa’nın Bretigny-sur-Orge kentinde düzenlenen L’humanité Festivali kapsamında gerçekleştirilen “Filistinli Gazetecilere Açık Çek” başlıklı oturuma Ebu Bekir’in yanı sıra, AFP için uzun yıllar Gazze’de görev yapmış Filistinli gazeteci Adel Zaanoun da katıldı.Konuşmasında İsrail ordusunun özellikle gazetecileri hedef aldığını belirten Ebu Bekir, “Sendika başkanıyım ama arkadaşlarımın öldürülmesini engelleyemiyorum. Her dakika hangisinin yaralandığını öğrenmek için bekliyorum” ifadelerini kullandı. Şu anda 1500 Filistinli gazetecinin çatışmaların ortasında görev yaptığını dile getirdi.Ebu Bekir, bugüne kadar 250 gazetecinin öldürüldüğünü, yüzlercesinin yaralandığını, 200’ünün tutuklandığını ve çok sayıda medya kuruluşunun yıkıldığını aktararak, “2. Dünya Savaşı’nda bile bu kadar gazeteci ölmedi. Bu, tarihin en büyük gazeteci katliamıdır” dedi.İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu savaş suçu işlemekle suçlayan Ebu Bekir, “Gazeteciler kasıtlı olarak hedef alınıyor. Netanyahu, dünyanın Gazze’de olup bitenleri öğrenmesini engellemek için doğrudan tanıklık eden Filistinli gazetecileri öldürüyor” diye konuştu.Adel Zaanoun ise bölgede yaşananlara bizzat tanıklık ettiğini, evini kaybettiğini ve diğer gazeteciler gibi yıkıntılar arasında görev yaptığını anlattı. Zaanoun, “Gazetecilik zaten zorlu bir meslek ama hem gazeteci hem Gazzeli olmak acıların en büyüğü. Bizler de insanız” dedi.Zaanoun, Gazze’de haber yapan gazetecilerin sık sık ailelerinden kayıplar verdiğini, yaralı yakınlarına rağmen görev başında kalmaya çalıştıklarını vurguladı. Gazetecilerin açlık, bombardıman ve saldırılar altında çalıştığını söyleyerek, dünyaya bu dramı aktarmaya devam ettiklerini belirtti.

Filistinli Gazeteciler Sendika: “Gazze’de gazeteci katliamı yaşanıyor”

Gazze’ye insani yardım ulaştırmayı ve İsrail ablukasını aşmayı amaçlayan Küresel Sumud Filosu, olumsuz hava koşulları sebebiyle Tunus’tan planlanan çıkışını bugün öğleden sonraya erteledi.

Gazze yardım filosu

Filo yönetim kurulu üyesi Halid Bucuma, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “31 Ağustos’ta İspanya’dan hareket eden ve Tunus’taki Sidi Busaid Limanı’na ulaşan tekneler ile buradan katılacak gemilerden hazır olan iki tekne Binzert Limanı’na giriş yaptı. Hava muhalefeti nedeniyle Gazze’ye çıkış 13 Eylül öğleden sonraya ertelendi” ifadelerini kullandı.Bucuma, Sidi Busaid Limanı’nda bekleyen diğer teknelerin de hareketten önce Binzert’e ulaşacağını belirtti. Dün gece geç saatlerde kente gelen tekneler ise halkın coşkulu karşılamasıyla limana giriş yaptı.Planlanan hareket ertelenmişti Küresel Sumud Filosu’nun 10 Eylül’de Tunus’tan Gazze’ye açılması bekleniyordu. Ancak kötü hava nedeniyle tarih ertelendi. Tunus resmi haber ajansı TAP’a konuşan filo delegasyonu üyesi Dr. Muhammed Emin Binnur, küçük ve orta büyüklükteki teknelerin mevcut hava şartlarında Akdeniz’e açılmasının güvenli olmadığını belirtmiş, hareketin iki gün ertelendiğini açıklamıştı.Filo saldırılara uğradı Öte yandan, Tunus’taki filo 8 ve 9 Eylül gecelerinde düzenlenen dron saldırılarına hedef olmuştu.50’den fazla ülkeden destek Filo; “Özgürlük Filosu Koalisyonu”, “Küresel Gazze Hareketi”, “Mağrib Sumud Konvoyu” ve Malezya merkezli “Sumud Nusantara” gibi organizasyonların katılımıyla oluşturuldu. Yaklaşık 50 ülkeden yüzlerce aktivist Gazze’ye doğru yola çıkmaya hazırlanıyor. Geçmişte tek tek Gazze’ye ulaşmaya çalışan gemiler İsrail müdahalesiyle karşılaşmış, teknelere el konulmuş ve aktivistler sınır dışı edilmişti. Bu nedenle Sumud Filosu, şimdiye dek organize edilen en geniş katılımlı filo olma özelliğini taşıyor.Arapça’da “direnç” ve “kararlılık” anlamlarına gelen Sumud, 1967 Altı Gün Savaşı sonrası Filistinlilerin işgale karşı topraklarında kalma ve kimliklerini koruma mücadelesini ifade eden bir kavram olarak öne çıkıyor.Mağrib Konvoyu’ndan gecikme tepkisi Tunus’tan filoya katılacak Mağrib Sumud Konvoyu’nun yürütme kurulu üyesi Gassan el-Henşiri, teknelerin limandan çıkışında “nedensiz” gecikmeler yaşandığını dile getirdi. Henşiri, 31 Ağustos’ta İspanya’dan çıkan ve 7 Eylül’de Tunus’a ulaşan 22 teknenin Binzert’e varışını tamamladığını, ancak Mağrib filosuna ait 23 teknenin hâlâ bekletildiğini söyledi. “Yetkililerin kolaylık sağlamasına rağmen anlaşılmaz gecikmeler yaşıyoruz. Sanki bilinçli bir engelleme var ama sebebini bilmiyoruz. Bir an önce Binzert’e gidip Gazze yolculuğuna katılmak istiyoruz” dedi.Henşiri, 23 tekneden oluşan Mağrib konvoyunda Tunuslu, Cezayirli, Faslı, Moritanyalı, Kuveytli ve Bahreynli katılımcıların bulunduğunu, aralarında doktorlar, yazarlar, sanatçılar ve kanaat önderlerinin yer aldığını kaydetti. Basın toplantısının ardından filo gönüllüleri teknelere binmeye başladı.

Sumud Filosu Gazze için Tunus’tan yola çıkacak

İspanya'nın, İsrail'in Eurovision'a katılması durumunda yarışmayı boykot edeceği yönündeki açıklamasının ardından bir boykot çağrısı da İrlanda'dan geldi.

Eurovision krizi başladı

İrlanda kamu yayıncısı RTE, 2026 Eurovision Şarkı Yarışması’nda İsrail’in katılımına izin verilmesi durumunda İrlanda’nın yarışmaya katılmayacağını açıkladı.RTE’den yapılan açıklamada, temmuz ayında gerçekleştirilen Avrupa Yayın Birliği (EBU) genel kurulunda birçok üyenin İsrail’in Eurovision’a katılımıyla ilgili kaygılarını dile getirdiği ifade edildi.EBU’nun yarışmadan çekilme süresini uzatması ve ceza uygulamaması konusundaki yaklaşımından memnuniyet duyulduğu belirtilirken, “İsrail’in yarışmaya devam etmesi halinde İrlanda’nın 2026 Eurovision’a katılmayacağını, nihai kararımızı EBU’nun alacağı kararın ardından açıklayacağız” denildi.Açıklamada ayrıca, Gazze’de yaşanan can kayıpları ve bölgedeki durum karşısında İrlanda’nın yarışmaya katılmasının vicdansızca olacağı vurgulandı. RTE, Gazze’de gazetecilerin hedef alınarak öldürülmesinden, yabancı gazetecilerin girişine izin verilmemesinden ve bölgede kalan esirlerin durumundan endişe duyduğunu ifade etti.

İrlanda’dan Eurovision çağrısı: “İsrail katılırsa biz yokuz”

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz’ın cep telefonu numarası sosyal medyada sızdırıldı. Numarasının paylaşılmasının ardından bakan, çok sayıda kişi tarafından Türkiye’den görüntülü arandı.

Katz’a görüntülü arama

Türk sosyal medya kullanıcılarının Katz’ı araması, İsrail basınında da geniş yer buldu. İsrail devlet televizyonu KAN, aramaların Türk hackerlar tarafından gerçekleştirildiğini, Katz’ın aramayı cevapladığını ve görüşmeye ait fotoğrafların yayınlandığını aktardı.Sosyal medyada bakanın numarasının paylaşılması sonrası çok sayıda tehdit mesajı gönderildiği iddia edildi. Katz, gelen görüntülü aramanın ekran görüntüsünü kendi sosyal medya hesabında paylaştı.Yedioth Ahronoth gazetesi de, bakanın cevapladığı görüntülü aramanın ekran görüntüsünün sosyal medyada dolaşıma girdiğini yazdı. Katz’ın uzun yıllardır aynı numarayı kullandığı ve bu numaranın geçmişte çeşitli gruplar tarafından paylaşıldığı belirtildi.Basına yansıyan gelişmelerin ardından sosyal medya hesabından açıklama yapan Katz, dünyanın farklı ülkelerinden organize şekilde telefonuna mesajlar ve aramalar bırakıldığını ifade etti.

Türk hackerlar İsrail Savunma Bakanı'nı görüntülü aramayla ifşa etti

Rusya’ya ait insansız hava araçlarının Polonya hava sahasını ihlal etmesi üzerine NATO ülkeleri alarma geçti ve doğu sınırlarını güçlendirmek için harekete geçti.

Rus İHA ihlali

Olay, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Polonya’nın NATO çerçevesinde doğrudan çatışmaya en yakın anı olarak değerlendiriliyor.Polonya Savunma Bakanlığı’nın aktardığına göre, Çarşamba sabahı üç Rus İHA’sı Polonya hava sahasına giriş yaptı ve kısa süre içinde düşürüldü. Bunun dışında farklı bölgelerde de başka İHA’lar tespit edildi.Bölgeye takviye birlikler gönderiliyor Gelişmelerin ardından Hollanda ve Çekya, Polonya’ya hava savunma sistemleri göndereceklerini açıkladı. Almanya ise Litvanya’ya bir tugay konuşlandırarak Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırılarının erken tespitini sağlamayı hedefliyor.Berlin yönetimi ayrıca Polonya üzerinde daha sık hava devriyeleri gerçekleştireceğini ve NATO’nun doğu kanadındaki askeri varlığını genişleteceğini duyurdu.Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da üç Rafale savaş uçağının Polonya hava sahasının korunmasına katkı sağlayacağını belirtti. Macron, “Rusya’nın artan tehditlerine boyun eğmeyeceğiz” ifadelerini kullandı.Polonya Savunma Bakanı Władysław Kosiniak-Kamysz, parlamentodaki konuşmasında destek açıklayan ülkeleri tek tek sıraladı. Buna göre Hollanda 300 asker, hava savunma sistemleri ve topçu birlikleri; Çek Cumhuriyeti ise 100 asker ve helikopter gönderecek.Öte yandan bugün başlaması planlanan Rusya-Belarus ortak askeri tatbikatı “Zapad 2025”, bölgede tansiyonu daha da yükseltti. Polonya, tatbikat nedeniyle gece yarısından itibaren Belarus sınırını kapatma kararı aldı.

Avrupa’da gerilim artıyor: NATO doğuya asker yığıyor

Pazar günü öğle saatlerinde Biancograt’ta trajik bir dağ kazası meydana geldi. 53 yaşındaki bir İtalyan dağcı yaklaşık 500 metre yükseklikten düşerek hayatını kaybetti.

Graubünden’de dağ kazası

Kazanın, Piz Bernina zirvesine Tschiervahütte’den tırmanış yapan iki kişilik bir ekibin iniş noktasında, öğle saatlerine doğru gerçekleştiği bildirildi. Önde ilerleyen 53 yaşındaki dağcı, Biancograt’ın sonundaki ip iniş noktasında dengesini kaybederek boşluğa düştü.Olay yerine hızla intikal eden Rega ekibi, dağcının cansız bedenini kurtardı. Yanındaki arkadaşı da helikopterle güvenli bir şekilde vadiye indirildi ve psikolojik destek için Care Team Grischun tarafından tedavi altına alındı.Kanton Graubünden Polisi’ne bağlı uzman ekipler ve İsviçre Alp Kulübü’nün (SAC) helikopter kurtarma uzmanı, olay yerinde incelemelerde bulundu.

İtalyan dağcı (53) Biancograt’ta yaşamını yitirdi

İspanya Kültür Bakanı Ernest Urtasun, İsrail’in yarışmadan men edilmemesi halinde ülkesinin Eurovision 2026’ya katılmayacağını açıkladı. Böylece İspanya, daha önce aynı yönde tehditte bulunan Slovenya’ya destek vermiş oldu.

Eurovision Şarkı Yarışması

“İsrail’in uluslararası etkinliklere hiçbir şey yaşanmamış gibi katılımını normalleştiremeyiz” diyen Urtasun, TVE’de yayınlanan La hora de La 1 programında yaptığı açıklamada, İsrail’in katılımını kabul edilemez bulduğunu vurguladı.Kültür Bakanı, “Eurovision ya da Vuelta a España gibi organizasyonlar bir ülkenin temsilini içeriyor. Bu nedenle geçen yıl İsrail-Premier Tech bisiklet takımına yönelik protestoların benzeri tepkiler şaşırtıcı değil” sözleriyle değerlendirmede bulundu.Urtasun açıklamasını şöyle sürdürdü: “Eurovision’da bireysel bir sanatçı değil, ülkesini temsilen bir katılımcı sahne alıyor. Eğer İsrail’i ihraç etmeyi başaramazsak, biz de gerekli adımı atmak zorunda kalacağız.”İspanyol basınına göre Urtasun, Başbakan Pedro Sanchez’in daha önce Avrupa Yayın Birliği’ne (EBU) İsrail’in yasaklanması çağrısında bulunduğunu da hatırlattı. Sanchez, geçtiğimiz Mayıs ayında Rusya’nın Ukrayna işgali sonrası tereddütsüz şekilde Eurovision’dan men edildiğini anımsatarak, Gazze savaşı nedeniyle İsrail için de aynı kararın alınması gerektiğini dile getirmişti.Urtasun, Gazze’de yaşananları “soykırım” olarak nitelendirdi, bunun antisemitizmle karıştırılmaması gerektiğini belirterek İsrail’i “soykırımcı bir hükümet” olmakla suçladı.Öte yandan Bakan, nihai kararın İspanyol Radyo ve Televizyon Kurumu RTVE’ye ait olduğunu ifade etti. RTVE’nin de geçen yıl yarışmanın ardından İsrail’in katılımına ilişkin endişelerini EBU’ya ilettiği biliniyor.Artan kamuoyu baskısı ve protestolar, Eurovision’un büyük bir krizle karşı karşıya olduğunu gösteriyor. Zira Slovenya devlet televizyonu RTVSLO da İsrail yarışmaya dahil edilirse çekilebileceklerini duyurmuştu. RTVSLO Direktörü Ksenija Horvat, bu konuda EBU’ya birçok kez kaygılarını aktardıklarını belirtti.Slovenya, geçtiğimiz yıl 70’ten fazla eski Eurovision katılımcısının imzaladığı ve İsrail ile yayıncısı KAN’ın yasaklanmasını talep eden açık mektuba destek vermişti. Ayrıca geçtiğimiz yılın Eurovision şampiyonu Avusturyalı sanatçı JJ de İsrail’in yarışmadan men edilmesi gerektiğini savundu.EBU, herhangi bir yaptırımla karşılaşmadan çekilmek isteyen ülkeler için son tarihi Aralık ayına kadar uzattı. İsrail’in katılıp katılamayacağına dair kesin karar ise Genel Kurul’da verilecek.

İspanya, İsrail yarışmaya katılırsa Eurovision 2026’dan çekileceğini duyurdu

9 Eylül 2025’te Katar’ın başkenti Doha’ya düzenlenen İsrail saldırısının ardından, Wall Street Journal (WSJ), Mısır ve Türkiye’nin Hamas’ı olası saldırılar konusunda önceden bilgilendirdiğini yazdı. 

İsrail'in Katar saldırısı

Habere göre Kahire ve Ankara, Hamas heyetine özellikle ABD’nin Gazze’de sunduğu ateşkes teklifini görüşmek üzere bulundukları Doha’da güvenlik önlemlerini artırmaları çağrısında bulundu.WSJ’nin haberinde, Hamas’ın üst düzey isimlerini hedef aldığı belirtilen operasyonun başarı ihtimalinin düşük görüldüğü, buna rağmen İsrail’in uzun menzilli mühimmat taşıyan 10 savaş uçağıyla saldırıyı gerçekleştirdiği aktarıldı. Füzelerin, Katar hava sahasına girilmeden ateşlendiği bilgisi verildi. Ancak uçakların hangi güzergâhı kullandığı tartışma yarattı. Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri, savaş uçaklarının kendi topraklarından geçmediğini hızla açıkladı.En çok merak edilen sorulardan biri ise “Bu operasyondan kimlerin haberdar olduğu?” oldu. El-Araby al-Jadeed gazetesine konuşan bir Hamas yetkilisi, Türkiye’nin kendilerini olası saldırılara karşı uyardığını ve özellikle son takasla serbest bırakılanlar da dâhil olmak üzere üst düzey yöneticilerin güvenlik önlemlerini artırmalarını istediğini ifade etti.WSJ’ye göre İsrail, saldırı başlamadan birkaç dakika önce Beyaz Saray’a bilgi verdi fakat hedefin kimliğini açıklamadı. Katar’ın saldırıdan haberdar olduğu yönündeki iddialar ise ülke tarafından yalanlandı. Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ansari, X platformunda yaptığı paylaşımda “Katar saldırıdan önce bilgilendirilmedi. ABD’li yetkiliden gelen ilk bilgi, patlamaların duyulduğu anda ulaştı” ifadelerini kullandı.Aynı gazetenin daha önce yayımladığı bir başka haberde ise, Kahire’nin, İsrail tehdidi nedeniyle neredeyse sürekli Mısır’da yaşayan Filistin İslami Cihad Hareketi lideri Ziyad en-Nehhale’ye yönelik olası suikast konusunda uyarıda bulunduğu aktarılmıştı. Mısır, Gazze’deki ateşkes görüşmelerinde yürüttüğü arabuluculuk çerçevesinde Nehhale’ye sürekli oturma hakkı tanımıştı.Bir Hamas yetkilisi ise, yalnızca Mısır ve Türkiye’nin değil, hareketin siyasi büro üyelerini barındıran pek çok ülkenin daha güvenlik tedbirlerini artırma çağrısı yaptığını belirtti.Öte yandan saldırı sonrası İsrail’in siyasi ve askeri kanatları arasında da görüş ayrılığı yaşandı. İsrail basınına göre Mossad Başkanı operasyonun zamanlamasına karşı çıkarken, Şin Bet Başkanı ve Başbakan Binyamin Netanyahu saldırıya destek verdi.

İsrail’in Katar saldırısı öncesi Hamas’a Türkiye ve Mısır uyarısı

Avrupa Parlamentosu (AP) üyeleri, Avrupa Birliği’nin (AB) İsrail’in Gazze’de uyguladığı soykırım karşısındaki sessizliğini ve hareketsizliğini sert sözlerle eleştirdi. 

Avrupa'nın Gazze sessizliği

Parlamenterler, Tel Aviv’e silah ambargosu uygulanması ve AB-İsrail Ortaklık Anlaşması’nın askıya alınması çağrısında bulundu.AP’nin yaz tatili sonrası düzenlenen ilk Genel Kurul oturumunda konuşan Belçikalı vekil Marc Botenga, “Gazze kırılma noktasında” başlıklı oturumda, Avrupa’nın “katliamları desteklediğini” dile getirdi. Botenga, AB’nin İsrail’e milyonlarca avro ve silah yardımı sağlamaya devam ettiğini belirterek, “Eğer bir ahlaki pusuladan söz edilecekse, bu artık Avrupa kurumlarında değil, Gazze’de yaşananlara karşı harekete geçen halkın elindedir. Burada yaşanan şey, gözlerimizin önünde gerçekleşen bir soykırımdır” ifadelerini kullandı.AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas’ı da eleştiren Botenga, “İsrail bakanıyla insani yardım konusunu konuştuğunuzu söylüyorsunuz. Ancak o günden bu yana Gazze’de kıtlık derinleşti. Gazze artık kıtlıkla boğuşuyor” dedi.Fransız milletvekili ve AP’deki Sol grubun başkanı Manon Aubry ise, Gazze’de son yüzyılın en ağır insani felaketlerinden birinin yaşandığını vurguladı. Aubry, parlamentonun Gazze’deki soykırımı gündeme almasının 700 günü bulduğunu hatırlatarak, “Binlerce çocuk öldürüldükten, yüzlerce gazeteci katledildikten ve Netanyahu Batı Şeria’da da soykırım planlarını genişletme kararı aldıktan sonra bu konuyu tartışıyoruz” dedi.Aubry, yalnızca kınamanın değil, somut adımların atılması gerektiğini vurgulayarak, “Silah ambargosu uygulanmalı. Fransa İsrail’e rekor sayıda silah gönderdi. İnsan hakları ihlallerini kabul ettiğiniz halde Ortaklık Anlaşması neden hâlâ yürürlükte?” diye sordu. Ayrıca, İspanya’dan Gazze’ye doğru yola çıkan Küresel Sumud Filosu’nun AB liderlerinden daha cesur olduğunu belirterek, filonun diplomatik koruma altına alınmasını istedi.Aubry, “Gazze için 700 gün daha beklenemez. O zamana kadar orada ne insan kalacak, ne barınak, ne de hastane… Halk, ölülerini defnedecek topraktan bile yoksun bırakıldı” sözleriyle aciliyet vurgusu yaptı. Avrupalı liderlerin ahlaki değerlerini kaybettiğini ifade eden Aubry, geç olmadan harekete geçilmesi çağrısında bulundu.İspanyol parlamenter ve Filistin Delegasyonu üyesi Ana Miranda Paz da konuşmasında Kallas’ın “soykırım” kelimesini kullanmamasını eleştirdi. Paz, “Artık çocukların öldürülmesini görmekten bıkan insanlar bu kelimeyi yüksek sesle söylüyor. Ancak Avrupa’daki Filistin yanlısı gösterilere polis şiddetle müdahale ediyor. Soykırımı dile getirdiğimiz için gözaltına alındığımız bir dünyada yaşıyoruz. Bu büyük bir yanlış, ama bu soykırım sona erene kadar mücadeleye devam edeceğim” dedi.

AP milletvekillerinden Gazze’deki soykırıma karşı AB’ye sert eleştiri

İsviçre’nin prestijli teknik üniversitelerinden EPFL’de tamamladığı doktora çalışmasıyla bilim dünyasında dikkatleri üzerine çeken Nergiz Şahin Solmaz, 2025 EUROMAR Konferansı’nda verilen Raymond Andrew Ödülü’nün bu yılki sahibi oldu.

Başarıya uzanan yol

Nergiz Şahin Solmaz’ın Samsun Bafra’da başlayan başarı hikayesi, ailesinin İstanbul’a taşınma kararıyla ivme kazandı. Yatılı okulda edindiği disiplin ve Türkiye’nin önde gelen mühendislik fakültelerinde aldığı eğitimle şekillenen bu yolculuk, İTÜ’deki çift anadal programıyla bilim tutkusuna dönüştü. Akademik hedefleri onu İsviçre’ye, Avrupa’nın ileri teknoloji merkezlerine taşıdı. Bugün, bilimi insanlığa faydaya dönüştürme hedefiyle çalışan Solmaz’ın bu yolculuğu, 2025 EUROMAR Konferansı’nda verilen Raymond Andrew Ödülü ile taçlandı.Manyetik rezonans alanında en iyi doktora tezine verilen bu ödülle, genç bilim insanı sadece akademik bir başarıya değil, aynı zamanda teknolojiye erişimi demokratikleştirmeye yönelik vizyoner bir çalışmaya da imza attı.İstanbul Teknik Üniversitesi’nden başlayan mühendislik yolculuğunu İsviçre’de ileri düzey araştırmalara taşıyan Solmaz, tek yongada (single-chip) Elektron Spin ve Nükleer Manyetik Rezonans dedektörlerini entegre eden öncü projesiyle büyük takdir topladı. Kendisiyle hem bu çığır açan araştırmasını hem de bir Türk kadın mühendisin İsviçre’deki başarı hikâyesini konuştuk.Röportaj: Özgür Mumcular - Ferah Koçak ErdoğanNergiz Hanım sizi tanıyabilir miyiz?Samsun Bafra doğumluyum ve dört kardeşin en küçüğüyüm. Üç yaşındayken İstanbul’a taşındık ve ilkokulu Kağıthane Hasdal İlköğretim Okulu’nda okudum. Lise eğitimimi, Çapa Anadolu Öğretmen Lisesi’nde yatılı olarak tamamladım. Üniversite giriş sınavında Türkiye genelinde 300. olarak İTÜ Elektronik Mühendisliği bölümüne üçüncü sıradan girdim ve İTÜ Vakfı ile Türk Eğitim Vakfı’ndan üstün başarı bursları aldım.Üniversitede Elektronik Mühendisliği ile birlikte Kontrol Mühendisliği çift anadal programını tamamladım. Lisans eğitimim sırasında VLSI Laboratuvarı’nda çalışarak devre tasarımına ilk adımlarımı attım. Yüksek lisans dönemimde, uzay uygulamaları için kriyojenik sıcaklıklara ve radyasyona dayanıklı radyo frekansı devre tasarımı üzerine araştırmalar yürüttüm.Üniversite yıllarında eşimle tanıştım ve evlenerek İsviçre’ye birlikte taşındık. Doktora eğitimimi EPFL’de tamamladım ve burada manyetik rezonans sensörleri için entegre devre tasarımına odaklandım. Amerika, İtalya, Almanya, Fransa ve Finlandiya’da düzenlenen konferanslara katıldım ve konuşmacı olarak davet edildim.&nbsp;Yaklaşık bir buçuk yıldır, akademiyle endüstri arasında bir köprü kuran CSEM’de görev alıyorum. Temel amacım; ileri teknolojiler geliştirmek, onları erişilebilir kılmak ve bilimsel yenilikler ile gerçek dünya problemlerine somut çözümler üreterek insanlığa katkı sağlamak.Gelecekte, daha bağımsız araştırmalar yürütebileceğim bir konuma ulaşmayı hedefliyorum.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/31eb92bc7b5b4ee63b53d3600.jpg" width="1024" height="576"></figure>Raymond Andrew Ödülü’nü kazandığınızı ilk duyduğunuzda neler hissettiniz? Bu ödül sizin için ne ifade ediyor?Bu ödülü kazandığımı ilk duyduğumda büyük bir mutluluk ve onur hissettim. Elektronik mühendisliği altyapısıyla manyetik rezonans alanına adım attığımda önümde pek çok belirsizlik vardı. Bu alana yeni giren bir araştırmacı olarak kendimi ne kadar geliştirebileceğimi ve bilimsel topluluk tarafından nasıl karşılanacağımı bilemiyordum. Raymond Andrew Ödülü, manyetik rezonans alanında doktorasını tamamlayan genç araştırmacılara verilen çok prestijli bir ödül ve benim için hem bir motivasyon kaynağı hem de bu alanda doğru yolda olduğumun güzel bir göstergesi.Doktora tezinizde geliştirdiğiniz “Single Chip Dynamic Nuclear Polarization Microsystems” teknolojisinin bilimsel dünyaya katkısını nasıl özetlersiniz?Bu teknoloji, dinamik nükleer polarizasyon (DNP) yöntemini çip ölçeğinde minyatürize ederek manyetik rezonansın hassasiyet sınırlarını genişletmeyi amaçlıyor. Yani, daha düşük maliyetli, daha kompakt ve yaygın kullanılabilir manyetik rezonans cihazlarının önünü açıyor. Bu sayede laboratuvar dışına taşabilecek, daha erişilebilir ölçüm ve analiz imkânları yaratmayı hedefliyoruz.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/31eb92bc7b5b4ee63b53d3601.jpg" width="1024" height="576"></figure>Bu araştırma sürecinde sizi en çok zorlayan teknik ya da teorik engel neydi ve bunu nasıl aştınız?En zorlu kısımlardan biri, yüksek frekansta çalışan DNP deneylerini gerçekleştirmekti. Hem deney düzenekleri hem de kullandığımız malzemeler benim için yeniydi ve tasarladığım devrenin doğru çalıştığını göstermek için ön testler yapmak gerekiyordu. Deneyleri yürütürken bir yandan da hangi malzemenin hangi sonucu vereceğini öngörmeye, bunu güncel yayınlardan edindiğimiz bilgilerle birleştirerek en uygun deney planını oluşturmaya çalışıyorduk. Farklı fiziksel süreçleri aynı anda kontrol etmek karmaşık bir süreçti ama bu engelleri disiplinler arası bir yaklaşımla, sabırla ve ekip çalışmasıyla aşabildik. Bu süreç uzun ama öğretici oldu.&nbsp;Projenizin, özellikle DNP teknolojisinin yaygınlaştırılması ve erişilebilir kılınması açısından gelecekte nasıl etkiler yaratmasını bekliyorsunuz?Özellikle yüksek frekansta çalışan DNP test ekipmanları oldukça pahalı ve dünyada sadece sayılı üniversite ve araştırma merkezi bu ekipmanlara sahip olabilecek bütçeye sahip. Doktora tezimde tasarladığımız DNP çipleri sayesinde, yüksek maliyetli gyrotronlara ve mikrodalga dalga kılavuzlarına ihtiyaç duymadan bu deneyleri gerçekleştirebildik.&nbsp;Umudum, bu teknolojinin sadece büyük laboratuvarlarla sınırlı kalmayıp daha küçük araştırma gruplarında ve hatta klinik uygulamalarda da kullanılabilir hale gelmesi. DNP, manyetik rezonans sinyalini yüzlerce kat artırabiliyor; bu da daha hızlı ve daha detaylı ölçümler yapılmasına imkân tanıyor. Böylece hem deney süreleri kısalıyor hem de daha önce mümkün olmayan, çok kısa ömürlü ve hızlı gerçekleşen dinamik süreçler takip edilebiliyor. Uzun vadede, bu teknolojinin tıp, malzeme bilimi ve biyosensörler gibi alanlarda yeni fırsatlar yaratacağına inanıyorum.İTÜ’den EPFL’ye uzanan yolculuğunuzda sizi bu alana yönlendiren motivasyon neydi?İTÜ’de lisans eğitimim sırasında elektromanyetik dalgalar, radyo frekansı devreleri gibi konularda sağlam bir altyapı edindim. Bunun yanında, kuantum fiziğinin geniş uygulama alanları tam olarak kavrayamasam da her zaman ilgimi çekiyordu. Doktora konusu seçerken EPFL’de karşıma bu alanda çalışma fırsatı çıktı. Neredeyse hiç bilmediğim bir konuda doktora yapmak başta oldukça ürkütücüydü.&nbsp;Ancak manyetik rezonansın neredeyse sınırsız uygulama alanına sahip olması ve bir elektronik mühendisi olarak bu alana kendi katkımı sunma ihtimali beni çok heyecanlandırdı. EPFL bu tür araştırmalar için çok uygun bir ortam sunuyor; deneysel olanaklarımız oldukça ileri düzeyde. Bu alanda beni en çok motive eden şey ise temel bilimin, yenilikçi mühendislikle birleşerek somut bir ürüne dönüşebilmesi.Doktora süreciniz boyunca sizi en çok etkileyen kişi ya da olay neydi?Yüksek frekansta çalışan DNP deneylerini başarıyla gerçekleştirmek oldukça uzun zaman aldı. Bir dönem, deneylerden elde ettiğimiz verileri yorumlamakta çok zorlandık ve doğrudan neden beklediğimiz DNP etkisini gözlemleyemediğimizi anlamıyorduk. Danışman hocamla aylar boyunca deneme ve sonuç değerlendirme süreci yürüttük. Her seferinde yeni bir yorum geliştiriyor, o yorumu doğrulamak için yeni bir deney ya da matematiksel hesaplama yapıyorduk. Doğru cevaba ulaşana kadar pek çok yanlış varsayımı test ettik.&nbsp;Tüm bunlar olurken büyük bir merak ve heyecanla yeni olasılıklar üretmeye devam ettik. Pes etmeyi hiç düşünmedik çünkü cevabı mutlaka bulacağımıza inanıyorduk. Danışman hocamla, daha önce birlikte yürüttüğümüz deneylerde de bana aşıladığı bu yaklaşım, neredeyse her akşam laboratuvardan çıkarken ‘Çözümü bulacağız, yarın görüşürüz’ diyerek bitirdiğimiz uzun tartışmaların bir parçasıydı. Bu süreç bana yalnızca mühendislik ve tasarımın değil, bilimsel araştırmanın da ne kadar keyifle ve azimle yürütülebileceğini gösterdi.Kadın bir mühendis ve araştırmacı olarak bilim dünyasında karşılaştığınız zorluklar oldu mu? Bunlarla nasıl baş ettiniz?Açıkçası bu konuda kendimi şanslı azınlık içinde görüyorum. Hayatım boyunca ailemden, öğretmenlerimden ve arkadaşlarımdan güçlü bir destek hissettim. Hiçbir zaman ‘bunu sen yapamazsın ama bir erkek yapar’ gibi bir düşünce bana aşılanmadı; yeteneklerim küçümsenmedi. Aksine öğretmenlerimin özel ilgisi ve kazandığım burslar bu özgüveni pekiştirdi. Egitim hayatım boyunca arkadaşlarımdan, asistanlardan ve hocalarımdan her zaman saygı ve destek gördüm. Türkiye’de kız öğrencilerin çalışkan ve başarılı olduğu yönündeki yaygın algının da bu anlamda bana moral verdiğini söyleyebilirim.EPFL’ye geldiğimde de içinde yer aldığım laboratuvar ortamında ve hocalarımla çalışırken hep yeteneklerime değer verildiğini hissettim. Bunun yanında EPFL’de kadın araştırmacılara destek sağlayan ‘Fix the Leaky Pipeline’ programına katıldım. Bu sayede harika kadın araştırmacılarla tanıştım ve aslında pek çok kadının bilim dünyasında ne tür engellerle yüz yüze kaldığını yakından gördüm. Bu süreçte ben de kendi kendime koyduğum görünmez sınırların farkına vardım. Bu, hâlâ üzerinde çalışmaya ve kendimi geliştirmeye devam ettiğim bir alan.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/31eb92bc7b5b4ee63b53d3603.jpg" width="1024" height="576"></figure>Sizin gibi yüksek teknoloji alanlarında çalışmak isteyen gençlere ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?Meraklı olun, soru sormaktan çekinmeyin ve hata yapmaktan korkmayın. Yeni bir alana girerken yeteneklerinizden şüphe etmeyin, cesur olun. Ben hiçbir başarının sadece büyük bir zekânın ürünü olduğuna inanmıyorum; ama her başarının mutlaka büyük bir emeğin sonucu olduğundan eminim.&nbsp;İyi bir ekipte yer almak ve farklı disiplinlerden insanlarla çalışmak vizyonunuzu inanılmaz derecede genişletir. Mümkünse farklı alanlarda araştırma yapan insanlarla iletişim kurun, onlardan öğrenin. Ve unutmayın: Sabır çok önemli. Büyük fikirler bir günde gerçeğe dönüşmez, ama emekle, inatla ve merakla mutlaka yolunu bulur.Akademide mi kalmayı düşünüyorsunuz yoksa endüstride de çalışmalar yapmak istiyor musunuz?Şu anda çalıştığım kurum olan CSEM, akademi ile endüstri arasında tam anlamıyla bir köprü görevi görüyor. Doktora sonrasında araştırmalarımı burada yürütüyorum. İçinde yer aldığım grup bugüne kadar birçok başarılı tasarıma imza atmış, içinden start-up şirketler çıkarmış bir ekip.&nbsp;Bu farklı ortam, uzun zamandır fırsat bulamadığım alanlarda kendimi geliştirmeme imkân sağlıyor. Grubumuzda elektronik devre tasarımında 20 yılı aşkın deneyime sahip mühendislerle çalışıyorum ve onlarla yaptığım fikir alışverişleri manyetik rezonans alanında uygulanabilir yeni fikirler ortaya çıkarıyor.Aslında yüksek lisansım sırasında da bir süre İTÜ Teknopark’taki Mikroelektronik firmasında yarı zamanlı çalışmış ve oradaki tecrübeli mühendislerden çok şey öğrenmiştim. Hatta o dönemde edindiğim pratik bilgilerin, doktora sırasında tasarladığım devrelerin başarıyla çalışmasında kritik rol oynadığına inanıyorum.Demek istediğim şu ki: akademi ve endüstri, birbirini sürekli besleyen ve birlikte ilerleyen iki DNA sarmalı gibidir. Benim gönlümde uzun vadede akademi var; çünkü bir ürünü geliştirmekten ziyade, sıfırdan yepyeni bir ürünün gerçeğe dönüşebileceğini göstermek bana çok daha heyecan verici geliyor. Tabii en büyük hayalim, bu fikirlerin sadece laboratuvarda kalmayıp bir gün gerçek dünyaya taşınarak birilerine, ne kadar küçük olursa olsun, somut bir fayda sağlaması.Araştırma konularınız arasında özellikle ilginizi çeken, gelecekte derinleşmeyi planladığınız yeni bir teknoloji ya da alan var mı?Şu anda kuantum algılama ve biyouyumlu mikro sistemler alanı özellikle ilgimi çekiyor. Manyetik rezonans tekniklerini biyomedikal cihazlarla birleştirmek önemli fırsatlar sunabilir ve bu yönde derinleşmeyi hedefliyorum. Bu alanda ilerlemek için iş birlikleri geliştirmem ve yapılabilecekler konusunda kendimi daha fazla beslemem gerektiğinin farkındayım.&nbsp;Şu anda bilgi ve yetkinlik alanım doğrultusunda alana katkı sağlayacağına inandığım devreleri tasarlamaya devam ediyorum. Kısa vadede, geniş sıcaklık aralığında çalışabilen, farklı yöntemleri ve frekansları aynı çipte bir araya getiren gelişmiş manyetik rezonans devreleri tasarlamayı hedefliyorum. Böylece pek çok farklı deney tek bir çip ile gerçekleştirilebilecek.Uluslararası iş birliklerinin araştırmalarınızdaki yeri nedir? Türkiye’deki üniversitelerle ortak projeler yürütmeyi düşünüyor musunuz?Uluslararası iş birliklerinin degerini gittikce daha iyi anliyorum. Farklı bakış açıları ve teknik imkanlar bir araya geldiğinde çok daha yaratıcı çözümler üretilebiliyor. Gelecekte Türkiye’deki üniversitelerle de ortak projelerde yer almayı çok isterim. Bu tür bağların hem bilgi paylaşımı hem de insan kaynağı açısından büyük katkı sağladığına inanıyorum.Kendi kariyer hikayenizi düşündüğünüzde, geriye dönüp genç Nergiz’e bir cümleyle ne söylemek isterdiniz?Kendine güven ve fikirlerinin pesinden kosmaktan asla çekinme. Daima açık iletişimden yana ol; sorunları ertelemeden, güzel bir iletişimle çöz. Yıllar önce İTÜ’den bir hocamın bana söylediği bir sözün ne kadar doğru olduğunu her geçen gün daha iyi anlıyorum: ‘Ne olmak istiyorsan, o olacaksın.’ Çok basit ama benim için çok güçlü bir cümle. Hâlâ kendime sık sık bunu hatırlatıyorum.

Bir Türk kadınının bilimde çığır açan devrimi

Modernleşme denince akla genellikle teknolojik gelişmeler, eğitim reformları ve hukukta yapılan değişiklikler gelir. Ancak tarihî süreçler sadece görünen yüzlerden ibaret değildir. Bir toplumun dönüşümünde, yüksek sesle konuşmayan ama derin izler bırakan aktörler de vardır. 

Sessiz aktörler

Pusula Swiss olarak, Osmanlı’nın son döneminde hem devletin çeşitli kademelerinde görev almış hem de tasavvuf geleneğine sıkı sıkıya bağlı kalmış bu "sessiz aktörler"i gündeme taşımak istedik.&nbsp;Harvard Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırmalarını sürdüren ve Osmanlı’nın geç dönem sûfî bürokratları üzerine kapsamlı çalışmalar yürüten Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya ile gerçekleştirdiğimiz bu röportaj, modernleşme ile maneviyat arasında kurulmuş köprülerin izini sürüyor.Pusula Swiss: Sayın Yalçınkaya, bize öncelikle akademik geçmişinizden ve sizi “sûfî bürokratlar” gibi özel bir alana yönlendiren sebeplerden bahseder misiniz?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Elbette. Lisans ve yüksek lisans eğitimim sırasında Osmanlı düşünce tarihi ve tasavvuf geleneği benim ana ilgi alanımdı. Doktora tezimi Ken’ân Rifâʿî üzerine hazırladım. Ardından Üsküdar Üniversitesi Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsü’nde akademik kariyerime başladım. 2022-2024 arasında Harvard Üniversitesi Ortadoğu Çalışmaları Merkezi’nde (CMES) doktora sonrası araştırmalarımı yürüttüm. Halen Harvard Universitesi kaynaklarıyla sabbatical sürecimdeyim ve doktora sonrası araştırmalarımı yayın haline getiriyorum. Burada geç Osmanlı ve erken Cumhuriyet döneminde sûfî entelektüellerin devlet ve toplum üzerindeki etkilerini inceledim. Bu konuyu seçmemin en büyük nedeni, tarih yazımında çoğu zaman göz ardı edilen bu aktörlerin, modernleşme sürecinin manevî ve ahlâkî yüzünü temsil etmesiydi.Pusula Swiss: "Sûfî bürokrat" kavramı ilk bakışta tezat gibi görünüyor. Bu tanımı biraz açar mısınız?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Haklısınız, kulağa zıt gibi geliyor. Bir yanda mistik hayatın sadeliğini benimseyen sûfîler, diğer yanda seküler devlet düzeni içinde görev yapan bürokratlar... Ancak Osmanlı toplumunda bu ikilik düşündüğümüz kadar keskin değildi. 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyıl başlarında birçok devlet adamı aynı zamanda bir tarikata mensuptu. Bu kişiler hem mektepler açıyor, eğitim reformları yapıyor hem de dergâhlarda zikir halkalarına katılıyor, Mesnevî okutuyorlardı. Onların çok yönlü kimlikleri sayesinde devletin teknik modernleşmesi ile toplumun manevî değerleri arasında bir denge sağlandı.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/4cd25ef3a8c8b7b7fcc50c819.jpg" width="1024" height="576"></figure>Pusula Swiss: Bu sûfî bürokratlar Osmanlı modernleşmesine ne tür katkılar sundular? Reformlara karşı mıydılar yoksa desteklediler mi?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Bu noktada geleneksel anlatılarla yüzleşmemiz gerekiyor. Osmanlı modernleşmesini genellikle seküler, Batıcı elitlerin projesi gibi görürüz. Ancak gerçekte sûfî entelektüeller bu sürecin tam içindeydiler. Örneğin, Aşçı Dede İbrahim Halil Efendi'nin hatıratında Japonya'nın modernleşmesinden övgüyle bahsedilir. Bu isimler reformları bir tür dinî sorumluluk olarak gördüler. Gazetelerde yazılar yazdılar, halka yeniliklerin gerekçelerini anlattılar. Modernleşmenin vicdanı oldular diyebiliriz. Yaptıkları iş, sadece modern kurumları savunmak değil; bu kurumlara manevî ve ahlâkî içerikler kazandırmaktı.Pusula Swiss: Örnek olarak kimleri sayabiliriz?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Ken’ân Rifâʿî bu profilin en çarpıcı örneği. Galatasaray Sultanîsi mezunu, aynı zamanda şeyh. Maarif Nezareti’nde müfettişlik yapmış, vilayetlerde maarif müdürlüğü görevinde bulunmuş. İstanbul’da Ümmü Ken’an Dergâhı’nı kurmuş. Cumhuriyet’in radikal reformlarına dahi anlayışla yaklaşmış biri. "Gerçek tekke kalptedir" diyerek, zahiri kurumların değil, tasavvufun özünün korunmasını savunmuştur. Hem klasik Türk musikisine hem de Batı müziğine ilgi göstermiş, piyano çalmış ve ilahiler bestelemiştir.Veled Çelebi İzbudak da önemli bir örnek. Mevlânâ soyundan gelen bir Mevlevî şeyhi, ama aynı zamanda II. Meşrutiyet’ten itibaren Modernleşme süreçlerinde aktif olarak yer almış, Cumhuriyet döneminde de milletvekili olarak görev almış bir dil âlimi. Türk Dil Kurumu’nda çalışmış, 12 ciltlik bir sözlük hazırlamış. Mevlânâ Dergâhı'nın müzeye dönüştürülmesinde de adı geçiyor. Onun hikâyesi, sûfî kimliğin ulus-devlet reformlarıyla çatışmadığını, tam tersine bu sürece içeriden katkı sunduğunu gösteriyor.Pusula Swiss: Daha az bilinen ama önemli isimlerden de bahseder misiniz?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Mehmet Şemseddin Ulusoy, Bursa’da Halvetî-Misrî Dergâhı'nın son şeyhi. Şiirlerinde modern toplumun meselelerini tasavvuf perspektifinden değerlendirmiş. Aşçı Dede İbrahim Halil, II. Abdülhamid döneminde hem mutfakta hizmet etmiş hem de hatıratında dönemin reform tartışmalarına yer vermiştir. Bu metinler, sufîlerin dünyadan kopuk olmadığını, aksine yenilikleri takip ettiklerini gösteriyor.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/4cd25ef3a8c8b7b7fcc50c81a.jpg" width="1024" height="576"></figure>Tâhirü’l-Mevlevî ise tam bir entelektüel. Hem mevlevî hem de eğitimci, şair ve yayıncı. 1912’de yazdığı "Teşebbüs-i Şahsî" romanı, tasavvufun çalışma ve girişimcilik ahlâkıyla nasıl örtüştüğünü gösteriyor. O, “çalışmak da ibadettir” anlayışıyla sûfîlerin üretken bireyler olmasını savunmuş.Pusula Swiss: Günümüz için bu “sessiz aktörler”in ne gibi bir anlamı olabilir sizce?Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Bu isimler bize çok şey söylüyor. Öncelikle tarihî süreçlerde seküler ve dindar ayrımının bu kadar keskin olmadığını hatırlatıyorlar. Modernleşme, manevî değerlerle çatışmak zorunda değil. Aksine, etik ilkelerle desteklendiğinde daha kalıcı hale geliyor. Ken’ân Rifâʿî gibi bir isim hem Batılı yaşam tarzına açık hem de tasavvufun özüne sadık kalabiliyorsa, bu bizler için çok güçlü bir mesaj. Kamu hizmetinde, eğitimde ya da kültürde çalışan herkes için ilham verici. Sessiz aktörlerin geçmişte söyledikleri, bugün de içimizde yankılanıyor. Bu yüzden onları hatırlamak, sadece tarihî bir borç değil; aynı zamanda toplumsal bilinç ve geleceğe yönelik vizyon açısından da çok değerli.Pusula Swiss: Çok teşekkür ederiz bu derinlikli ve ufuk açıcı sohbet için.Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya: Ben teşekkür ederim. Bu tür konulara yer vermeniz, geçmişle bugün arasında kurduğumuz bağların güçlenmesine katkı sağlıyor.

Tasavvufla reform arasında: Sessiz bir dönüşümün izinde

AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili Prof. Dr. Mehmet Şahin ile Türkiye’nin güncel siyasetinden Sivil Anayasa çalışmalarına, terörle mücadeleden İBB’deki yolsuzluk iddialarına ve bölgesel gerilimlerin odağındaki İsrail-İran krizine kadar pek çok önemli konuyu konuştuk.

Demokrasi için birlik

Sorularımızı yanıtlayan Prof.Dr. Mehmet Şahin, AK Parti’nin politikalarını ve bölgesel gelişmelere bakışını detaylı bir şekilde paylaştı. Röportajımızda, Türkiye’nin hem iç hem de dış gündemine dair kritik değerlendirmeler yer alıyor.Röportaj: Ferah Koçak Erdoğan<ul><li>Sayın Şahin, Türkiye siyaseti son dönemde yeniden ‘Yeni Anayasa’ tartışmalarına sahne oluyor. AK Parti bu sürece nasıl yaklaşıyor? Mevcut sistemde hangi temel değişiklikleri gerekli görüyorsunuz?</li></ul>Türk siyasetinde Sivil Anayasa Türkiye’nin gündeminden hiç düşmedi. Çünkü bugüne kadar Türk milletine hiç Anayasa yaptırmadılar. Türkiye’de daha çok darbelerden sonra (1960-1980 darbelerini hatırlayalım) darbecilerin yaptığı Anayasa oldu ve bu Anayasa darbeci ruhunu hep korudu. Sivil siyaset sivil bir Anayasa yapmayı istedi ve bunu her zaman gündeme taşıdı, şimdide gündemde olduğunu görüyoruz.&nbsp;Bu konuda özellikle Ak Parti’nin geldiği andan itibaren zaman zaman bazı girişimleri oldu. Geçmiş zamanda hatırlayalım bazı partiler 60 maddede anlaştılar, sonra CHP’nin geri adım attığı dönemler olmuştu. Son dönemde yine Ak Parti gündeme getirdi Sivil Anayasayı. Bu konuda siyasi partiler TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş Bey tarafından ziyaret edildi. Türkiye’de siyasal bir gelişim ve dönüşüm yaşanıyor. Kastettiğim şu; 2017 yılında önemli bir sistem değişikliğine gidildi. Bunu muhalefet, maalesef rejim değişikliği olarak yorumladı. Bu rejim değişikliği değil bir sistem değişikliğiydi.&nbsp;2017 yılında madem bir sistem değişikliği yapıldı bunu bir Anayasa ile taçlandırmak gibi bir niyet de var. Sivil bir Anayasanın yapılması için tüm siyasi partiler özellikle Meclis’te olanlar ( tabi olmayanlarda) ziyaret ediliyor. Onların desteği çok önemli. Çünkü bugün baktığımızda yüzde 95’in üzerinde Milli İradenin Meclise yansıdığını görüyoruz.&nbsp; Sivil bir Anayasa oluşmasında tabiki siyasi partilerin desteği önemli çünkü Türkiye’nin demokratikleşmesi açısından çok büyük katkı sağlar. Ak Parti’nin ve Cumhur İttifakının çabası da bu yöndedir.&nbsp;<ul><li>AK Parti’nin uzun süredir yürüttüğü terörle mücadele politikasında son dönemde bir değişiklik söz konusu mu? ‘Terörsüz bir Türkiye’ hedefi doğrultusunda PKK’nın silah bırakması ve Abdullah Öcalan’ın çeşitli taleplerinin gündeme gelmesi bu süreci nasıl etkiliyor?</li></ul>Ak Parti’nin terörle mücadelesinde bir değişiklik yok. Terörle mücadelede zaten en ufak bir zafiyet de yok.&nbsp; Özellikle hatırlayalım 2014-2015 yıllarında hendek sürecinden sonra Türkiye terörle mücadelede bir konsept değişikliğine gitti. Terörle mücadele geçmiş yıllarda genellikle ülke sınırları içinde yapılır, terörün bir anda gelmesi beklenirdi.&nbsp;Ak Parti konsept değişikliğine giderek terörü kaynağında yok etme stratejisini benimsedi. Türkiye, terör örgütünün rahatlıkla Türkiye içine gelip terör faaliyetinde bulunmaması için Suriye’ de 5-6 operasyon yaptı. Aynı zamanda Irak’ta kendisine yakın sınırlarda bir 30-35 km’lik bir alanı tamamen kontrol eder hale geldi. Burada üsler kurdu ve bunu da geçen dönem kapattı kilidi de kapattı. Bunlara Pençe Kilit operasyonları adı verilmişti. Bu, terörle mücadelede Türkiye’ye çok büyük bir katkı sağladı. Ne tür katkı sağladı; tabii elinde imkanlar da oldu. Özellikle savunma sanayindeki elde etmiş olduğu imkân da Türkiye’ye hem konsept değişikliği hem savunma sanayindeki imkân hem de burada sağlam bir iradenin bir araya gelmesi terörle mücadelede Türkiye’nin elini oldukça güçlendirdi.&nbsp;Bir yandan da diplomasi yürüttü onu da söylemekte fayda var.&nbsp; Bunlar devam ederken, bölgede meydana gelen değişiklikleri de göz önünde bulundurmak hem terörle mücadelede yakalanan ivme hem de başta Suriye olmak üzere bölgemizde yaşanan gelişmeler, Türkiye’nin yeni bir sürecin başlaması sürecine doğru evrilmesini sağladı.&nbsp;Terörsüz Türkiye kavramıyla birlikte Türkiye, bir anlamda yaklaşık 40 yıldır mücadele ettiği terör örgütünün sonlanması konusunda bir inisiyatif aldı. Burada MHP’nin Genel Başkanı sayın Devlet Bahçeli’nin almış olduğu güçlü inisiyatif sayın Cumhurbaşkanı’mızın desteği ve birlikte hareket etmeleri özellikle kimsenin beklemediği acaba olur mu diye şüpheyle baktığı bir dönemde PKK terör örgütünün silah bırakma ve kendini feshetme kararıyla süreç belli bir noktaya geldi. Ki; bu benim beklediğimin de çok üzerinde gidiyor. Çünkü bende de belli şüpheler vardı.&nbsp;Terörsüz Türkiye kavramını, terör sorununu artık çözmüş bir Türkiye olarak yorumlayabiliriz. Ama terörsüz Türkiye tek başına sadece Türkiye’yi kapsamıyor, terörsüz bölge kapsamını da bunun içine almak gerekiyor. Çünkü PKK’nın yürütmüş olduğu faaliyetler sahip oldukları angajmanlar Irak ve Suriye’deki varlığını da göz önünde bulundurduğumuzda bu terörsüz Türkiye’nin, terörsüz bölgeyi de kapsadığını rahatlıkla görebiliriz. Burada alınan yeni inisiyatif ve ortaya çıkan yaklaşıma baktığımızda benim beklediğimin daha üzerinde gittiğini görüyoruz. Yalnız terörsüz Türkiye terörle mücadeleyi bırakmak değildir. Terörle mücadeleyi, elde edilen imkânı ve fırsatı taçlandırma girişimi olarak okumak daha doğrudur.&nbsp;<ul><li>Son dönemde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında devam eden dava süreci ve bazı CHP'li belediyelere yönelik yapılan operasyonlar, kamuoyunda "siyasi baskı" tartışmalarına neden oldu. Siz bu süreci nasıl değerlendiriyorsunuz? Hukuki süreçlerin siyasallaştığı yönündeki eleştirileri doğru buluyor musunuz?</li></ul>Ben doğru bulmuyorum. İBB merkezli olarak yürütülen bir yolsuzluk operasyonu var. Ama CHP: 'biz bunları görmeyelim, bunu bir siyasi operasyonmuş gibi yansıtalım' yaklaşımıyla bir tavır takınıyor. İlk önce, '3-5 gizli tanık üzerinden yürütülmeye çalışılan bir proje' diye sunmaya çalıştılar.&nbsp;Oysa bu, 20’nin üzerinde suçunu itiraf eden itirafçının olduğu bir durum. Bunlar sıradan insanlar değiller. Ekrem İmamoğlu’nun Beylikdüzü’nden bugüne birlikte çalıştığı ekipten insanlar da bu işin içinde. Ve bunlar diyor ki, bunu mealen dile getiriyorum: 'biz birlikte yolsuzluk yaptık, tamam Belediye başkanlığını kazandık ama birlikte İstanbul’u birlikte soyduk' diyorlar ve bunu detaylı bir şekilde anlatıyorlar.&nbsp;Ama CHP’li siyasetçiler ve onları destekleyen kişiler bu medya, akademi veya farklı alanlardan olabilir yapılan açıklamaları görmezden gelip doğrudan bunun siyasi bir operasyon olduğu yönünde bir algı yürütmeye çalışıyorlar. CHP’nin, hem partisinin yolsuzlukla anılmaması hem de İstanbul’daki süreci siyasi bir süreçmiş gibi anlatma çabası var. Ama ben, iddianame ortaya çıktıktan sonraki süreçte artık kimsenin bunu savunamaz duruma geleceğini düşünüyorum. Her gün bir iş insanı veya birlikte çalıştıkları bir kişi, itirafçı olarak ortaya çıkıyor. İtirafçı olduklarında da 'biz birlikte şu tarihte şunları yaptık' bilgisiyle bunu ortaya koyuyorlar.&nbsp;Bu ortadayken, bunların siyasi bir yönü var demek ve Cumhuriyet Savcılığı’nın bir şey yapmamasını beklemek kimse tarafından kabul edilemez. CHP’nin, bunu siyasi bir operasyon gibi anlatma konusunda bir çabası var. Ama zamanla bu işten pişman olacaklarını ve kendilerinin bile savunamayacağı bir resmin ortaya çıkacağını düşünüyorum.<ul><li>İsrail’in İran’a yönelik saldırısıyla birlikte Ortadoğu yeni bir kırılma eşiğine geldi. Türkiye bu kriz karşısında nasıl bir dış politika refleksi göstermeli?</li></ul>Ben, Ortadoğu’daki bu siyasi türbülansın her geçen gün artan bir hızla devam ettiğini düşünüyorum. Biz bunu uzun süredir yaşıyoruz. Bu süreçte Türkiye taraf olmamak için elinden geleni yapıyor. Bir taraftan da ortaya çıkan bu yangınları çözmek için diplomasiyi devreye koyduğunu görüyoruz. Bunu Ukrayna Rusya, Ortadoğu’daki gruplar, devletler arasındaki ilişkilerde veya uluslararası alanda yürütmüş olduğu diplomaside görebilirsiniz. Fakat bir taraftan diplomasiyi yürütürken diğer yandan aynı bölgede olduğunuzdan dolayı sessiz kalamıyorsunuz.&nbsp;Burada yapmanız geren şey kapasiteniz artırmanız. Bu coğrafyada yaşıyorsanız, maalesef bu cümle de bana ait, “Ortadoğu’da siyaset silahla yapılıyor”. Tabii burada dış politikayı kastediyorum. Bölgesel politikayı kastediyorum. Eğer Ortadoğu’da başkasının gücüne dayanarak varlık göstermeye çalışıyorsanız varlık gösteremezsiniz. Yani sizin istihbarat ve askeri kapasitenizin büyük oranda başka ülkelere bağımlı olmaması gerekiyor. Türkiye’nin, son dönemde özellikle hem askeri yeteneklerini artırması hem de savunma sanayi konusundaki bağımlılığını azaltması ve bunu yüzde 80’in üzerinde kendi kaynaklarına dayandırmasının ne kadar önemli olduğu; İsrail’in İran’a saldırması veya bölgedeki yaşanan son gelişmelerle birlikte daha net bir şekilde ortaya çıkmıştır, diyebiliriz.&nbsp;Türkiye’nin kendi savunma yeteneklerini hızla artırdığını ve bu konuda ciddi bir çaba harcadığını görüyorum. Bir taraftan diplomasi yürütürken, Ortadoğu’daki çatışmalar devam ettiğinde bunların bir parçası olmadan, bu krizleri sönümlendirme konusunda diplomasi çabası sürerken; diğer taraftan da kendi gücünü ve kapasitesini artırmaya yönelik bir çaba içinde olduğunu görüyoruz ve doğrusu da budur.&nbsp;<ul><li>Avrupa ülkeleri ‘gerilimi düşürün’ çağrısı yapıyor. Türkiye’nin bölgesel barış adına diplomatik bir arabulucu rolü üstlenmesi mümkün mü?</li></ul>Avrupa uluslararası politikada maalesef artık yok. Hatta ilginç bir şey söyleyeceğim Avrupa artık Avrupa sorununda bile yok. Ukrayna bir Avrupa sorunu ve Ukrayna ile ilgili bir masa kuruluyor, bu masada ABD, Rusya ve Türkiye var ama Avrupa yok. Hatta bir araya geldikleri zaman Avrupa ne diyor diye bakan da yok. Bu Avrupa ve dünya için çok kötü. Ben Avrupa’nın diplomasinin içinde olmalarını olumlu bulurum ama maalesef ortaya koydukları durum bu şekilde.&nbsp;Avrupa dışı bir konu olan meseleye geldiğimizde Avrupa’nın özellikle Gazze konusunda; Avrupa halklarının aldığı tavrı çok olumlu buluyorum. Maalesef Avrupa’daki halkın aldığı inisiyatifi yöneticiler alamadı. Ve kendi değer ve yetkilerini İsrail konusunda Gazze’de kaybettiler. Avrupa’dan gelen söylem dünyada ve bölgede çoğu kişinin ilgisini çekmiyor.&nbsp;Türkiye’nin arabuluculuk veya kolaylaştırıcılık konusuna gelince, Türkiye ve İran bölgesel anlamda iki önemli ülke ve hemen hemen her konuyu görüşürler. Ama Gazze meselesinden dolayı, Türkiye ile İsrail’in&nbsp; arasında böyle bir ilişki tarzı yok. Bundan dolayı Türkiye’nin Ukrayna meselesinde olduğu gibi hem Ukrayna ile hem de Rusya ile ilişkileri iyi ve her iki ülke Türkiye’nin tavrına önem veriyor. Ama Türkiye ve İsrail arasında bir güven sorunu var. Bunun zor olacağını düşünüyorum.<ul><li>Bu çatışma ortamı, Türkiye’nin İran’la ve İsrail’le olan ikili ilişkilerini nasıl etkileyebilir? Özellikle enerji, güvenlik ve ticaret boyutunda yeni riskler ya da fırsatlar doğabilir mi?</li></ul>Her olumsuz gelişme Türkiye’yi de olumsuz etkiliyor. Ortadoğu ülkeleri enerji üreten ülkeler ve İran’da bunların içerisinde. İran 1979 yılından bugüne kadar belli konularda ambargo uygulanan bir ülke. Komşunuza ambargo uygulanması size de uygulanması anlamına geliyor. Irak ve Suriye’de de aynısı yapıldı.&nbsp;Düşünsenize siz doğu ve güneydeki komşularınızla istediğiniz gibi ticaret yapamıyorsunuz veya bu konuda belli engeller olduğunu görüyorsunuz. Bunun bir maliyeti oluyor. Son dönemde özellikle enerji fiyatlarının artması konusunda Türkiye hiç işin içinde olmamasına rağmen bölge ve enerjiye ihtiyacı olan bir ülke olmasından dolayı diğer kalemleri bıraksak bile enerjide bir maliyetin ortaya çıktığını son bir kaç günde maalesef görüyoruz.&nbsp;<ul><li>İran-İsrail arasındaki çatışma savaşa dönüşürse Türkiye ve Avrupa’yı yeni bir göç dalgası bekliyor diyebilir miyiz?</li></ul>Şu anda savaşa dönüşmüş durumda. Göç dalgasının oluşabilmesi için İran topraklarının yoğun bir şekilde istikrarsızlaşması gerekir. İsrail’in yapacağı bir saldırıyla değil, başta ABD olmak üzere başka ülkelerinde savaşa dahil olmasıyla istikrasız bir yapının oluşmasıyla göç dalgası oluşabilir. Ben İsrail’in günlük belli noktalara atış yaparak burada bir göç dalgası oluşturabileceğini sanmıyorum.<ul><li>Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın zaman zaman siyasi farklılıklar nedeniyle kutuplaşabildiğini görüyoruz. Bu konuda onlara ne tür bir mesaj vermek istersiniz? Sizce Türkiye için birlik duygusunu nasıl güçlendirebilirler?</li></ul>Biz farklı siyasi partilerdeyiz ve bu demokrasinin bir gereğidir. Biz düşman değiliz. Farklı siyasi kimliklere sahip olmak ülke hakkında farklı görüşlere sahip olmamız anlamına gelir. Şu şekilde düşünmeyin; bu farklı siyasi partililer ekranlarda mecliste birbirlerine hep sert cümleler söylüyorlar. Ama şunu unutmayın; biz ekran dışında bir araya geldiğimiz zaman birbirimiz hastalığıyla ilgileniriz. Birlikte oturur yemek yeriz aynı masada buluşuruz. Çocuklarımızı sorarız ve birbirimize yardım ederiz.&nbsp;Yurtdışındaki vatandaşlarımız dışarda oldukları için kimliklerini hem siyasi kimliklerini hem de diğer kimliklerini daha sert yaşıyorlar. Bunu bıraksınlar. Biz siyasi rakibiz, düşman değiliz ama hepimiz Türkiye sevdalısıyız. Olaylara bu şekilde bakmalarında fayda vardır diye düşünüyorum. Ülkelerine de o şekilde yaklaşsınlar. Çünkü siyasi partiler ister iktidarda olsunlar ister muhalefette olsunlar milletin desteğiyle geliyorlar. Kutuplaşmayı bıraksınlar diye düşünüyorum. Kamera olmadığı zaman o kutuplaşma yok.&nbsp;Yurtdışındaki değerli vatandaşlarımızda bu perspektiften bakarlarsa olaylara daha iyi olur diye düşünüyoruz. Biz tüm vatandaşlarımızı seviyoruz. Ben kendi seçim bölgemde, Kahramanmaraş’tan bir talep geldiğinde ak parti mi ya da cumhur ittifakının üyesi midir diye bakmam. Hatta vatandaş siyasi kimliğini gündeme getirdiği zaman da neden bunu açıklıyorsun diye kızdığımda oldu. Bu yüzden bize gelen her talep vatandaşımızın talebidir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması ve bu ülkeye sevdalı olması yeterli. Bu şekilde yaklaşırlarsa kutuplaşmayı da bırakırlar ve ülkelerine çok daha iyi hizmet ederler.&nbsp;&nbsp;Yurt dışında farklı STK’larda yapılanmalar var. Tabii ki bu yapılanma olacak, tıpkı bizim farklı siyasi partilerde olduğumuz gibi. Ancak konu Türkiye olduğunda, lütfen birlikte hareket etsinler. Bizim onlardan isteğimiz bu olur.

Ak Parti Milletvekili Prof. Dr. Mehmet Şahin: "Biz siyasi rakibiz, düşman değiliz"

İstanbul’dan Cenevre’ye, daktilo tuşlarından uluslararası yönetim masalarına uzanan sıra dışı bir kariyer öyküsü Hülya Kurt’unki… Almanya’da başlayan, Türkiye’de şekillenen ve İsviçre’de yükselen bu yolculuk, yalnızca profesyonel bir başarı hikâyesi değil; aynı zamanda içsel dönüşümün, cesaretin ve tutkunun da kanıtı.

From zero to hero

Tutkusunu mesleğe dönüştüren kadın: Hülya Kurt’un hayat yolculuğu

İsviçre'de yaşayan, Türkiye’ye ve sokak hayvanlarına yürekten bağlı bir grup hayvanseverin kurduğu Pets in Turkey, yıllardır terk edilmiş kedi ve köpeklere umut olmayı sürdürüyor. Sadece bir kurtarma operasyonu değil, aynı zamanda kalpten bir dayanışma hareketi olan bu organizasyon, Türkiye'deki sokak hayvanlarına yeni bir yaşam şansı sunuyor. 

Pets in Turkey’nin sessiz kahramanı

Barınaklardaki iyi olmayan koşullar, yetersiz yasalar ve toplumdaki bilinç eksikliğiyle mücadele eden ekip, sevgi, sabır ve kararlılıkla bu karanlık tabloya ışık tutuyor.Bu hareketin arkasındaki isimlerden biri de Sibel Akın. İsviçre merkezli kurulan bu yardım ağının kurucusu ve yöneticisi olan Akın, sadece bir hayvansever değil, aynı zamanda bir organizatör ve umut taşıyan bir yol arkadaşı. Onunla hayvanların yaşadığı zorlukları, "Pets in Turkey"in misyonunu, Avrupa'da sahiplenme sürecini ve sanatla birleşen bağış projelerini konuştuk. İşte kalpten gelen bir mücadeleye dair ilham verici bir röportaj, buyrun…Röportaj:&nbsp;Özgür Mumcular<ul><li>Sibel Hanım, öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?&nbsp;</li></ul>Ben 58 yaşındayım, İstanbul da doğdum ve büyüdüm ancak çok genç yaşlarda eğitim için yurtdışına çıktım sonra İstanbul’da kısa bir iş deneyimim olduysa da 30 yıldan fazladır İsviçre’de eşim ve 2 oğlumla yaşıyorum. Boğaziçi Üniversitesi’nde yöneticilik, Colorado State Üniversitesi’nde işletme okudum ve IUG’de (Int Uni in Geneva) medya ve iletişim üzerine yüksek lisans yaptım. Uzun yıllar reklam sektöründe çalıştım, daha sonra kendi danışmanlık şirketim oldu ve 2016 yılında devrettim.&nbsp;<ul><li>"Pets in Turkey" oluşumunu kurma fikri nasıl ortaya çıktı?</li></ul>Benim uzun yıllar Türkiye’deki bu sahipsiz ve terk edilen hayvanlar probleminden haberim yoktu. Hatta biz ilk goldenımızı ve sonra da Jack Russell köpeğimizi Fransa’da üreticiden almıştık, o derece konuya hakim değildim. Ancak 2010 yılında ilk defa Çeşme’de bir yazlığımız oldu ve orada geçirdiğimiz il yazımızda hepimiz şok olduk! Sokaklarda gördüğümüz onca perişan köpek ve kedi bizi çok üzdü. Ve gene o yaz diğer köpeğimiz Molly ile yolumuz kesişti. O bizim ilk kurtardığımız köpek oldu. İşlemler vs her şeyi onun sayesinde el yordamı ile öğrendim ve Şubat 2011’de Molly’yi Cenevre’ye getirdik. Hayvanlara yardım etme fikri de böylece gelişmeye başladı…<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e13.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>İsviçre’de yaşayıp Türkiye’deki sokak hayvanlarına yardım eli uzatmak güçlü bir bağ gerektiriyor. Bu bağ sizde nasıl oluştu?</li></ul>Hayvanları çok seviyorum ve bir toplumun en zayıf halkasının çocuklar ve hayvanlar olduğunu düşünüyorum özellikle de bazı toplumlarda, birilerinin onlara yardım elini uzatması ve onların sessiz çığlıklarını duyurması gerekiyor.<ul><li>Türkiye'deki sokak hayvanlarıyla ilgili durum sizce neden bu kadar ciddi ve çözümsüz kalıyor? En büyük sorun nedir?</li></ul>En büyük sorun yanlış devlet politikaları, yıllarca işini yapmamış olan bütün belediyeler ve maalesef hayvana saygı göstermeyen insanların çoğunlukta olması. Çok uzun zaman önce kolayca çözülebilecek bir sorunu bugünlere getirip şimdi de suçsuz hayvanlara bedel ödetiyorlar. 20 sene önce yürürlüğe giren 5199 nolu hayvan hakları yasası eksiksiz uygulansaydı ve sistematik kısırlaştırma yapılsaydı, aynı zamanda insanları da ciddi bir denetlemeye tabii tutup sokağa atmanın önüne geçilseydi, bugün böyle bir sorun yaşamazdık diye düşünüyorum.<ul><li>Pets in Turkey olarak bu soruna nasıl müdahale ediyorsunuz? Hangi aşamalarda devreye giriyorsunuz?</li></ul>Bizim kuruluştan beri amacımız terkedileni kurtarmak ve sahiplendirmek oldu ama yurtiçinde değil; onu yapan bir sürü başka dernek var zaten, biz Avrupa’ya yuvalandırıp kurtardıklarımıza, gerçekten de bir köpeğe ya da kediye yakışır bir hayat sunmak istiyoruz. Tabii bunun yanı sıra sokakta tedavi ettirdiklerimiz, kısırlaştırdıklarımız, deprem vs gibi durumlarda yardım eli uzattıklarımız da ayrı.<ul><li>Türkiye’deki iş birliklerinizden biraz bahseder misiniz? Ne zamandır ve nasıl bir destek sağlıyorsunuz?</li></ul>Yerel barınak gönüllüleri ya da kurtarma yapan şahıslarla senelerdir beraber çalışıyoruz, bazen ilanda gördüğümüz bazen de bize haber verdikleri hayvanı kurtarıp pet transfer ile İzmir’e getirtiyoruz, burada çalıştığımız bir klinik var; orada kontrol-test-tedavi yapılıyor, sonra aşı programına başlanıp ya yine senelerdir çalıştığımız pansiyona ya da Urla’daki büyük ırk yaşam alanımıza alıyoruz. En az 4 ay beklemeleri gerekiyor, Avrupa için işlemleri ancak bitiyor.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e14.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>İsviçre'deki etkinliklerinizden biri olan geleneksel piknik buluşmaları hayvanseverleri bir araya getiriyor. Bu yılki Cenevre etkinliği nasıl geçti? Katılımcı ilgisi nasıldı?</li></ul>Bu yıl etkinliğimizin beşincisi gerçekleşti, herhalde en renkli ve kalabalık olanı bu oldu, tekrar herkese katılım ve desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e15.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Raise Your Paw ile olan ortaklığınız neyi hedefliyor? Bu ortaklık size ne tür olanaklar sağlıyor?</li></ul>Bu aslında organik bir ortaklık, yola biz PIT ekibi olarak çıktık hep beraber ancak bir süre sonra Zürih tarafında dili Almanca olan bir yapı olmasının daha kolay olacağını gördük ve RYP böyle doğdu. Biz tüm operasyonlarımızı ortak yürütüyoruz. Urla’daki yaşam alanını da ortak kullanıyoruz, sürekli iletişim halindeyiz.<ul><li>Hayvan sahiplenme süreci Avrupa’da oldukça sıkı kurallara bağlı. Türkiye’den bir köpek veya kedi sahiplenmek isteyen biri hangi adımları izlemeli?</li></ul>Aslında biz o hazırlığı önceden kendileri için yapıyoruz, istenilenlere çok hakimiz ve kurtarmadan itibaren bir hayvanın çiplenmesi, kaydı, kuduz aşısı, titre testi gibi hepsini yapıp sonra yuva arıyoruz. Bilinmesi gereken, sağlıklı bir hayvan için en az 4 aylık bir süreç ve o sürede güvenli bir şekilde bakılması gerekiyor.<ul><li>Evcil hayvanların uçakla Avrupa’ya getirilmesi konusunda nelere dikkat ediyorsunuz? Bu süreç güvenli mi?</li></ul>Biz o konuda şanslıyız çünkü İzmir’deyiz ve SunExpress seferleri ile çok güvenli bir şekilde Avrupa’nın her yerine gönderebiliyoruz.<ul><li>Derneğinizde sanatla evcil hayvanları birleştiren çok özel bir çalışma da oldu. Ressam İzim Çetindağ’ın köpek ve kedi portrelerinden biraz bahsedebilir misiniz? Bu fikir nasıl doğdu?</li></ul>Evet bu çok güzel bir proje, sevgili İzim zaten bizim bir üyemiz, corona sırasında sahiplendirmeler ve seyahatler durunca biz çok zor bir durumda kalmıştık, finansal olarak da çok zordu o günler… İzim, tam o sırada bu fikirle bize geldi – sahipli kedi ve köpeklerin portrelerini yapıp gelirin büyük kısmını bize bağışladı; hala daha yapmaya devam ediyor. Hem ortaya <a href="https://izimcetindag.com/category/pet-portrait/">muhteşem eserler</a> çıktı hem de bize kaynak yaratılmış olduğu için çok teşekkür ederiz.<figure class="image"><img style="aspect-ratio:1024/576;" src="https://api.pusulaswiss.ch/upload/content/8226eda3df4b333ee0de44e16.jpg" width="1024" height="576"></figure><ul><li>Gönüllü olmak ya da bağış yapmak isteyenler size nasıl ulaşabilir, nasıl katkı sağlayabilirler?&nbsp;Bize her zaman sosyal medya hesaplarımızdan ya da dernek e-mailinden ulaşabilirler: <a href="mailto:info@petsinturkey.org">info@petsinturkey.org</a>Instagram: <a href="https://www.instagram.com/petsinturkey/">@petsinturkey</a></li><li>Son olarak, İsviçre’deki ya da Türkiye’deki hayvanseverlere iletmek istediğiniz bir mesaj var mı?İsviçre’deki hayvanseverler lütfen ama lütfen artık üreticiden kedi ve köpek almayın! Dünyada her gün binlerce hayvan bir aile göremeden uyutuluyor, bu kabul edilir bir şey değil! Mutlaka içlerinde size arkadaş olacak bir can vardır. Ve elinizden geldiğince bizler gibi oluşumlara destek olun.Türkiye’deki hayvanseverler hep beraber mücadeleye devam! Elimizden geldiğince kurtaracağız, yılmayacağız ve bir gün gerçekten hayvanların haklarının da olduğu günleri göreceğiz.</li></ul>