Alman hükümeti, gönüllülük esasına dayalı yeni bir askerlik modelini kabul etti. Plan kapsamında, 18 yaşındaki tüm erkekler hizmete çağrılacak, tıbbi muayeneden geçecek ve orduda görev yapmaya isteklerini belirten bir anket dolduracak.

Orduda yeterli sayıda gönüllü sağlanamazsa, rastgele seçim gibi alternatif mekanizmalar da gündeme gelebilecek. İlk bakışta cinsiyet tarafsız gibi görünen sistemde, kadınların herhangi bir yükümlülüğü bulunmuyor; onlar yalnızca isteğe bağlı olarak kayıt yaptırabiliyor.

Bu durum, sosyal medyada tartışmalara yol açtı. Bazı paylaşımlar, kadınların ordudan kasıtlı olarak dışlandığını öne sürerken, bazı yorumlar ise zorunlu askerlikten muaf tutulmalarını feminizmin bir kazanımı olarak yorumladı.

Aslında Almanya Temel Yasası, erkeklerin 18 yaşından itibaren silahlı kuvvetlerde veya sivil savunma örgütlerinde hizmet vermesini öngörüyor; kadınlar için böyle bir zorunluluk bulunmuyor. Ancak bu, kadınların orduya katılamayacağı anlamına gelmiyor.

2001’den bu yana Avrupa Adalet Divanı, kadınların askeri kariyerlerde sınırsız görev alabileceğine karar verdi. Bugün Bundeswehr’de 24 binden fazla kadın asker görev yapmakta ve bu, toplam personelin yaklaşık yüzde 13’ünü oluşturuyor.

Hukuk uzmanları ve aktivistler, kadınların zorunlu askerlikten muaf tutulmasının Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı olduğunu savunuyor. Öte yandan bazı yorumlar, kadınların zorunlu askerlik kapsamına alınmasının temel dezavantajları daha da artıracağını belirtiyor.

Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, kadınları da zorunlu askerlik kapsamına almak için anayasa değişikliğine açık olduklarını ifade etti; ancak bu süreç, üçte iki çoğunluk ve siyasi uzlaşı gerektirdiği için oldukça zor.

Avrupa’da durum farklı ülkelerde değişiklik gösteriyor. Norveç, 2015’te kadınlar için zorunlu askerliği başlatan ilk NATO üyesi oldu. İsveç ise 2017’de yeniden zorunlu askerliği getirirken kadınları da kapsadı. Danimarka ise 2026’da kadınları da kapsayan yeni bir sistem uygulayacak.

Bazı ülkelerde, Hollanda gibi, yasal olarak kadınlar zorunlu askerlik kapsamına alınsa da fiilen uygulanmıyor. Genel olarak, zorunlu askerlik uygulayan Avrupa ülkelerinde kadınların çoğu gönüllülük esasına göre katılıyor.

Avusturya, Kıbrıs, Estonya, Finlandiya, Yunanistan, Letonya, Litvanya, İsviçre ve Ukrayna’da kadınlar erkekler gibi zorunlu askerlik yapmıyor; ancak gönüllü olarak görev alabiliyor. Belarus, Rusya ve Türkiye’de durum benzer.

Kadınlara, Avrupa genelinde giderek daha fazla muharebe ve ön cephe görevleri açılıyor. İngiltere, Fransa, Polonya ve İspanya bunlara örnek olarak gösterilebilir. Özellikle İngiltere’de 2018’den itibaren tüm görevler kadınlara açıldı. Fransa’da nükleer denizaltılarda kadınların görev yapmasına ilk kez 2017’de izin verildi.