Hacettepe, Ankara ve İstanbul Üniversitelerinden araştırmacıların ortak çalışmasıyla ortaya çıkan bulgular, Ayvalık açıklarında deniz altında kalan bir kara parçasının Pleistosen Çağı’nda (yaklaşık 2,5 milyon ila 11 bin 700 yıl önce) zaman zaman suyun üzerinde olduğunu ortaya koyuyor.

Bilim insanlarına göre bu kara köprüsü, Homo sapiens (modern insan) ve Homo neanderthalensis (Neandertal) türlerinin Avrupa’ya göç ederken kullandığı alternatif bir rota olabilir. Çalışmanın sonuçları Island and Coastal Archaeology dergisinde yayımlandı.

138 taş alet 10 ayrı noktada otaya çıktı

Araştırma ekibi, Ayvalık kıyılarında yürüttüğü çalışmalarda 10 farklı bölgede toplam 138 taş alet keşfetti. Bu bulgular, Pleistosen döneminde deniz seviyesinin düşmesiyle bölgenin kara haline geldiğini ve insanların bu hattı göç yolu olarak kullanmış olabileceğini düşündürüyor.

Hacettepe Üniversitesi’nden Dr. Göknur Karahan, keşfin önemine dikkat çekerek şunları söyledi: “Bu arkeolojik bulgu, günümüzde sakin ve turistik bir yer olan Ayvalık’ın, Pleistosen döneminde insan göçleri açısından stratejik bir geçit olduğunu gösteriyor. Çalışmamız, Ayvalık’ı insan evriminin haritasında yeni bir odak noktası haline getiriyor.”

Avrupa’ya geçişte yeni bir rota

Bugüne kadar bilim insanları, insan türlerinin Avrupa’ya Balkanlar veya Levant (Doğu Akdeniz) üzerinden geçtiğini varsayıyordu. Ancak Ayvalık açıklarındaki kara köprüsü, bu geçişin Ege Denizi üzerinden Anadolu’dan doğrudan Avrupa’ya da gerçekleşmiş olabileceğine işaret ediyor.

Neandertallerin izleri ortaya çıktı

Araştırmacılar, bulunan taş aletler arasında “Levallois teknolojisi” ile üretilmiş örnekler tespit etti. Bu teknoloji, Pleistosen döneminin farklı evrelerinde hem Neandertaller hem de erken Homo sapiens toplulukları tarafından kullanılıyordu.

Popular Mechanics dergisine göre, özellikle Mousterien geleneğine ait taş aletlerin varlığı dikkat çekici. Bu tür aletler genellikle orta Pleistosen dönemi Neandertallerle ilişkilendiriliyor.

Jeolojik tarih yeniden yazılıyor

Bilim insanları, Son Buzul Çağı sırasında deniz seviyelerinin bugün olduğundan yüzlerce metre daha düşük olduğunu hatırlatıyor. O dönemde, Bering Kara Köprüsü (Asya’yı Kuzey Amerika’ya bağlayan) ve Doggerland (günümüzde Kuzey Denizi’nin altında kalan bölge) gibi geçici kara köprüleri oluşmuştu.

Uzmanlara göre Ayvalık kara köprüsü de benzer şekilde kısa bir jeolojik zaman diliminde ortaya çıktı ve ardından yeniden sular altında kaldı.

Bu yeni bulgu, Anadolu’nun yalnızca kültürlerin değil, aynı zamanda insan evriminin de kesişme noktası olduğunu bir kez daha kanıtlıyor.